Theo NHNN, Quy chế thanh toán trong mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ đầu tư và viện trợ giữa Việt Nam với Lào (ban hành kèm theo Quyết định số 845/2004/QĐ-NHNN của Thống đốc NHNN) đang áp dụng đã được thực hiện trong thời gian dài. Vì vậy, thực tế đã phát sinh một số bất cập, vướng mắc và có những nội dung không còn phù hợp với thực tiễn mới.
Cụ thể, cơ sở pháp lý làm căn cứ xây dựng quy định cũng như một số nội dung trong Quy chế thanh toán không còn phù hợp với thực tế. Điều này đặt ra vấn đề cần phải sửa đổi, bổ sung một số quy định để đáp ứng yêu cầu quản lý trong tình hình mới.
Để đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý trong hoạt động ngoại hối, phù hợp chủ trương, định hướng và thực tiễn hoạt động thương mại Việt Nam - Lào, NHNN xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn hoạt động thanh toán, chuyển tiền song phương giữa Việt Nam - Lào.
Dự thảo Thông tư quy định đồng tiền thanh toán, chuyển tiền trong hoạt động mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ giữa Việt Nam - Lào là VND, LAK hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi khác.
Phương thức thanh toán, chuyển tiền bao gồm: Thanh toán, chuyển tiền bằng VND, LAK hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi qua ngân hàng được phép; thanh toán phần chênh lệch bằng VND, LAK hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi trong giao dịch bù trừ hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu với hàng hóa, dịch vụ nhập khẩu trong hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Lào.
Nguyên tắc hợp tác thanh toán giữa ngân hàng hai nước như sau: Ngân hàng được phép được mở tài khoản LAK hoặc VND cho các ngân hàng của Lào để phục vụ hoạt động thanh toán, chuyển tiền song phương cho các tổ chức, cá nhân hai nước. Phương thức thanh toán, quản lý tài khoản và các nội dung khác thực hiện theo thỏa thuận giữa ngân hàng hai nước trên cơ sở phù hợp với quy định của pháp luật mỗi nước.
Dự thảo Thông tư cho phép người cư trú là tổ chức được mở tài khoản thanh toán bằng VND tại các ngân hàng tại Lào phục vụ cho các mục đích liên quan đến hoạt động thu chi đối với các giao dịch vãng lai, các giao dịch vốn và các giao dịch được phép tại Lào trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật của hai nước.
Theo Dự thảo Thông tư, NHNN chi nhánh tỉnh biên giới có trách thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động thanh toán trong thương mại biên giới Việt Nam - Lào và phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện quản lý hoạt động ngoại hối trên địa bàn.
Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm xuất trình các giấy tờ, chứng từ theo quy định của ngân hàng được phép khi thực hiện các giao dịch ngoại hối và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính xác thực của các loại giấy tờ, chứng từ đã xuất trình.
Ngân hàng được phép có trách nhiệm xem xét, kiểm tra, lưu giữ các giấy tờ, chứng từ phù hợp với các giao dịch thực tế và tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên khi thỏa thuận hợp tác thanh toán với ngân hàng của Lào./.
