Hút thuốc lá - Hậu quả nghiêm trọng cho kinh tế và sức khỏe cộng đồng
Theo Tổ chức Y tế thế giới, sử dụng thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới đã và đang phải đối mặt. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 8 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, trong đó 1,3 triệu ca tử vong do hút thuốc thụ động.
Không có bất kỳ sản phẩm thuốc lá nào và không có mức độ tiếp xúc nào đối với thuốc lá được coi là an toàn cho sức khoẻ, bao gồm cả thuốc lào, xì gà, thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử, thuốc lá tự cuốn, thuốc lá tẩu và các sản phẩm thuốc lá không khói.
Thuốc lá, thuốc lá mới và các sản phẩm chứa nicotin rất có hại cho sức khỏe, thậm chí gây tử vong cho cả người hút trực tiếp và người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, các sản phẩm này có thể làm suy yếu nghiêm trọng sự phát triển của não bộ.
Tại Việt Nam, với hơn 15 triệu người hút thuốc lá, việc sử dụng thuốc lá hiện đang gây ra gánh nặng bệnh tật và tử vong sớm với con số ước tính lên tới hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm, tương đương với gần 300 người chết mỗi ngày vì các bệnh lý liên quan như: Ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính... Đặc biệt, hút thuốc lá còn gây suy giảm chất lượng nguồn lao động với 45 triệu người Việt Nam có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thuốc lá.
Không chỉ là mối đe dọa cho sức khỏe cộng đồng, việc sử dụng thuốc lá cũng đang gây ra gánh nặng nghiêm trọng và ngày càng gia tăng về kinh tế của mỗi gia đình bởi các chi phí: Mua thuốc lá hút; điều trị và chăm sóc y tế cho những người bị bệnh do thuốc lá; giảm nguồn thu nhập khi năng suất lao động không đảm bảo do ốm đau, bệnh tật, thậm chí tử vong sớm với các bệnh do hút thuốc gây ra...
Thống kê từ Tổ chức Y tế thế giới, thiệt hại kinh tế do thuốc lá ước tính khoảng 108.000 tỷ đồng mỗi năm, lớn hơn gấp 5 lần so với đóng góp của nguồn thu thuế thuốc lá cho ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, chi tiêu cho thuốc lá sẽ làm giảm các chi tiêu thiết yếu khác của hộ gia đình, đặc biệt là các hộ có thu nhập thấp phải tiêu tốn khoảng 5% thu nhập của gia đình vào thuốc lá; khoản tiền mua thuốc lá thậm chí cao hơn khoản tiền chi cho y tế hay giáo dục của gia đình.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp vì một tương lai không khói thuốc
Trong nhiều năm qua, với sự phối hợp của Bộ Y tế, các Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức xã hội, đặc biệt là sự hỗ trợ từ Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, công tác tuyên truyền, xây dựng môi trường không khói thuốc và triển khai chính sách kiểm soát thuốc lá đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận. Trong đó, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu trong nam giới trưởng thành tại Việt Nam đã giảm trung bình 0,5% mỗi năm.
Trên cơ sở đó, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá đề ra mục tiêu trong năm 2025, phấn đấu duy trì tỷ lệ 100% lãnh đạo các Bộ, ngành và địa phương hiểu biết về quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; 98% người dân tại cộng đồng hiểu biết về tác hại của thuốc lá, tác hại của việc sử dụng thuốc lá đối với các bệnh không lây nhiễm; 95% người dân tại cộng đồng hiểu biết về các bệnh do hút thuốc lá gây ra; 75% người dân tại cộng đồng biết về quy định của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá.
Đặc biệt, duy trì 100% các tỉnh, thành phố thực hiện tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng...
Để đạt được các mục tiêu đề ra, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đề ra một số nhiệm vụ cần triển khai thực hiện như: Tiếp tục truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các sản phẩm thuốc lá mới khác và các quy định pháp luật về phòng, chống tác hại thuốc lá.
Đồng thời, nâng cao năng lực về phòng, chống tác hại thuốc lá; tổ chức thực hiện môi trường không khói thuốc; tư vấn cai nghiện thuốc lá; giảng dạy về phòng, chống tác hại thuốc lá; chuyển đổi ngành nghề cho người trồng cây thuốc lá; tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình thực thi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá…
Cùng với đó, nhiều chuyên gia cho rằng, cần tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp can thiệp như: Tăng thuế thuốc lá, mở rộng vùng cấm hút thuốc, kiểm soát quảng cáo, nâng cao nhận thức cộng đồng và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá. Đặc biệt, giới trẻ cần được trang bị đầy đủ kiến thức để chủ động từ chối thuốc lá và ủng hộ các phong trào sống lành mạnh…
Chỉ khi các giải pháp được thực hiện đồng bộ và quyết liệt, người dân nhận thức được toàn diện hậu quả của thuốc lá, Việt Nam mới có thể giảm thiểu được tác hại nặng nề từ thuốc lá, hướng tới một cộng đồng khỏe mạnh hơn và một nền kinh tế phát triển bền vững hơn./.
.jpg "Xây dựng trường học không khói thuốc: Vì một xã hội khỏe mạnh trong tương lai")
