Chủ tịch Quốc hội Hy Lạp Zoi Konstantopoulou (giữa) tuyên bố việc tiến hành kiểm toán nợ công là cần thiết. Ảnh: S.T
Những hợp đồng ký kết giữa chính quyền Hy Lạp với các công ty tư nhân lớn của nước ngoài đã từng là đối tượng của vụ bê bối kéo dài nhiều năm tại Hy Lạp, là nguyên nhân khiến con số nợ công nước này tăng lên đáng kể. Điển hình trong vụ bê bối tầu ngầm Đức do Howaldtswerke-Deutsche Werf (HDW) sản xuất, sau đó chuyển giao cho ThyssenKrupp đảm nhận, với tổng giá trị 5 tỷ Euro, nhiều lãnh đạo của doanh nghiệp Đức đã bị kết án tù treo vì tội hối lộ nhằm đạt được hợp đồng cung cấp thiết bị cho tàu ngầm. Trước đó, tập đoàn viễn thông Siemens cũng từng dính líu đến những vụ việc tương tự liên quan đến các hợp đồng về điện thoại.
Hay vụ bê bối Thế vận hội Olympic 2004, khi Chính phủ công bố trước người dân vào năm 1997 rằng Hy Lạp vinh dự là nước chủ nhà đăng cai Thế vận hội Olympic với chi phí dự kiến là 1,3 tỷ USD. Vài năm sau, chi phí này đã tăng lên gấp 4 lần là 5,3 tỷ USD, và ngay sau khi thế vận hội kết thúc, chi phí chính thức được công bố là 14,2 tỷ USD.
Tổng nợ công của Hy Lạp đã lên tới 320 tỷ euro, tương đương 175% GDP năm 2014. Bộ ba định chế gồm Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ủy ban châu Âu (EC) - gọi tắt là Troika - hiện chiếm giữ 4/5 tổng các khoản nợ của Hy Lạp, đã phải tung ra các gói hỗ trợ 110 tỷ euro vào năm 2010 và 142 tỷ euro vào năm 2012 để giúp quốc gia này tránh nguy cơ vỡ nợ. Chương trình cứu trợ nói trên đã hết hạn vào ngày 28/02 vừa qua, và sẽ được kéo dài thêm 4 tháng để Hy Lạp có thêm tiền trả các khoản nợ đáo hạn.
Trong giai đoạn từ năm 2010-2012, các khoản vay mà Troika cấp cho Hy Lạp hầu hết được sử dụng để trả nợ các chủ nợ lớn tại thời điểm đó, chủ yếu là các ngân hàng thuộc các nền kinh tế lớn của châu Âu, khởi đầu là các ngân hàng ở Pháp và Đức. Năm 2009, 89% nợ công Hy Lạp thuộc về các ngân hàng tư nhân của 7 quốc gia trong Liên minh châu Âu (EU). Chỉ riêng các ngân hàng tại Pháp và Đức đã nắm giữ tới 50%.
Cuộc kiểm toán nợ công của Hy Lạp cũng sẽ làm rõ lý do các chủ nợ - những ngân hàng tư nhân châu Âu gia tăng đáng kể các khoản vay của mình cho Hy Lạp trong giai đoạn 2005-2009 (từ 80 tỷ Euro lên tới 140 tỷ Euro) mà không tính đến việc mất khả năng thanh toán của quốc gia này.
Bên cạnh đó, cuộc kiểm toán sẽ xem xét liệu 14 quốc gia thành viên cấp cho Hy Lạp khoản vay song phương có tuân thủ theo các luật và hiến pháp của quốc gia mình và của Hy Lạp hay không.
Kể từ khi đảng cánh tả Syriza lên cầm quyền vào đầu năm nay, các tổ chức và định chế tài chính quốc tế đã và đang giám sát chặt chẽ tình hình tài chính của Hy Lạp. Theo bà Zoi Constantopoulou, việc tiến hành kiểm toán nợ công là điều cần thiết, nhằm để đảm bảo sự minh bạch theo mong muốn của người dân Hy Lạp và của cộng đồng châu Âu.
NGỌC QUỲNH
(Theo: Greek Reporter và RFI)
