Chiều 28/8, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về Dự án Luật Công chứng (sửa đổi). Tại Hội nghị, mô hình văn phòng công chứng (VPCC) là nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội.
Cụ thể, khoản 1 Điều 20 Dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định VPCC được tổ chức và hoạt động theo loại hình công ty hợp danh, có từ hai thành viên hợp danh trở lên và không có thành viên góp vốn.
Góp ý về quy định này, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn Đắk Nông) - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, qua Phiên giải trình của Ủy ban Pháp luật năm 2023, qua khảo sát một số địa phương và báo cáo của các địa phương cũng cho thấy, ở rất nhiều địa phương giải thể phòng công chứng của Nhà nước. Tuy nhiên, sau khi giải thể lại không thể thành lập được phòng công chứng. Do đó, một số địa phương ở các huyện vùng sâu, vùng xa không có tổ chức hành nghề công chứng.
“Ở tỉnh Bắc Giang, có hai huyện là Sơn Động và Yên Thế hiện nay “trắng” tổ chức hành nghề công chứng” - đại biểu Nguyễn Trường Giang dẫn ví dụ.
Để giải quyết vấn đề này, đại biểu Giang đề xuất có thể cho phép thành lập tổ chức hành nghề công chứng tư nhân theo mô hình một công chứng viên.
Đồng tình quan điểm trên, đại biểu Trần Nhật Minh (Đoàn Nghệ An) dẫn số liệu, sau 5 năm thi hành Luật Công chứng năm 2006, trong đó quy định VPCC hoạt động theo hai loại hình là doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh, cả nước đã thành lập được 487 VPCC. Trong đó, có đến 352 VPCC hoạt động theo mô hình doanh nghiệp tư nhân (chiếm 72%), chỉ có 135 văn phòng công chứng hoạt động theo mô hình công ty hợp danh. Bên cạnh đó, có 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có VPCC được thành lập nhưng có tới 43 tỉnh, thành phố không tồn tại VPCC được tổ chức và hoạt động theo mô hình công ty hợp danh.
Qua đó có thể thấy, mô hình công ty hợp danh không được các công chứng viên lựa chọn nhiều để thành lập VPCC. VPCC theo mô hình doanh nghiệp tư nhân chỉ mất đi khi Luật Công chứng năm 2014 không quy định loại hình này.
“Việc loại bỏ loại hình doanh nghiệp tư nhân của VPCC không chỉ làm hạn chế quyền tự do lựa chọn hình thức kinh doanh của VPCC mà còn gây khó khăn trong tổ chức hoạt động của VPCC” - đại biểu Trần Nhật Minh nói.
Theo đại biểu, thực tế chứng minh, công ty hợp danh không phải là loại hình tối ưu đối với tổ chức và hoạt động của VPCC, bởi vì có thể bị phá vỡ khi có công chứng viên chết… không tiếp tục hành nghề. Quy định này còn làm hạn chế việc triển khai chủ trương xã hội hóa hoạt động công chứng.
“Tại Nghệ An hiện nay có tới 39 tổ chức hành nghề công chứng nhưng có tới 6/21 huyện miền núi chưa có tổ chức hành nghề công chứng nên người dân rất khó khăn khi có nhu cầu công chứng. Người dân ở những huyện này khi có nhu cầu công chứng thì phải di chuyển ít nhất là khoảng 50km và xa nhất phải di chuyển đến 200km” - đại biểu dẫn thực tế.
Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hoà Bình) đề nghị nên sửa đổi quy định trên theo hướng cho phép VPCC được tổ chức theo hai loại mô hình doanh nghiệp là doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty hợp danh.
Đại biểu phân tích, theo quy định tại Điều 177, Điều 188 của Luật Doanh nghiệp, cả hai loại hình doanh nghiệp là công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân tuy có sự khác nhau về số lượng thành viên làm chủ doanh nghiệp, nhưng có sự giống nhau là chủ doanh nghiệp đều phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động, nghĩa vụ của doanh nghiệp.
“Như vậy, về mặt mô hình cả 2 loại hình doanh nghiệp này đều có thể tạo sự tin tưởng cho đối tác, khách hàng bởi chế độ trách nhiệm vô hạn. Thực tiễn hiện nay, rất nhiều phòng công chứng hoạt động chỉ có 1 công chứng viên duy nhất, vẫn đảm bảo hoạt động thường xuyên đảm bảo nhu cầu cho người dân.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Bình) cũng đề nghị bổ sung vào Dự thảo Luật loại hình tổ chức hành nghề công chứng là doanh nghiệp tư nhân bên cạnh công ty hợp danh trên phạm vi cả nước, hoặc quy định theo hướng: Loại hình doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh được áp dụng đối với VPCC thành lập ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn; đối với các địa bàn khác chỉ áp dụng loại hình công ty hợp danh.
.jpg "Thu hút người có tài năng làm công tác tham mưu xây dựng pháp luật")
.jpg "Cơ chế, chính sách phải thông thoáng, khả thi nhưng kiểm soát được")
