Các rủi ro hàng đầu chưa được quan tâm đúng mức
Để biên soạn báo cáo năm 2023, AuditBoard đã thu thập ý kiến, dữ liệu từ 188 lãnh đạo tại các DN thông qua một cuộc khảo sát trực tuyến được thực hiện vào cuối năm 2022. Các đối tượng được khảo sát gồm: Các giám đốc tài chính, giám đốc KTNB trong các tổ chức, DN có trụ sở chính ở Bắc Mỹ, hoạt động trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề, bộ phận kiểm toán thuộc những quy mô khác nhau.
Theo Khảo sát của AuditBoard, các DN khu vực Bắc Mỹ chưa đảm bảo các nguồn lực KTNB cần thiết để đánh giá và đối phó với những rủi ro chính trong hoạt động. Hoạt động của hầu hết các DN đều đang tồn tại những lỗ hổng đáng kể, đặc biệt trong công tác quản lý nhân sự, các vấn đề vĩ mô và các vấn đề liên quan đến mô hình kinh doanh. Nghiên cứu cho thấy, các DN thiếu sự quan tâm cần thiết đối với các rủi ro hàng đầu mà DN phải đối mặt. Tại đa số các DN, nguồn lực của bộ phận kiểm toán viên nội bộ chưa đáp ứng đủ số lượng và chất lượng để góp phần giải quyết các rủi ro chính.
Khi được hỏi về những rủi ro hàng đầu trong năm 2023, đa số các lãnh đạo bộ phận KTNB của các DN nêu ra là an ninh mạng và quản lý dữ liệu, 83% số người được hỏi cho rằng đây là mối quan tâm chính. Kết quả này cũng giống với các ý kiến trong báo cáo thường niên 2022.
Các lĩnh vực ẩn chứa rủi ro hàng đầu khác được các DN nêu ra là: Khả năng thu hút và giữ chân nhân tài chất lượng cao của tổ chức (77%); điều kiện kinh tế vĩ mô và bất ổn địa chính trị (69%); chuỗi cung ứng, hoạt động thuê ngoài và phụ thuộc vào bên thứ 3 (65%); việc các quy định bị thay đổi (58%).
Báo cáo đặc biệt chỉ ra 3 lĩnh vực chính tồn tại những rủi ro đáng kể, tuy nhiên, các DN nói chung và bộ phận kiểm toán nói riêng chưa dành sự quan tâm cần thiết: Khả năng thu hút và giữ chân nhân tài hàng đầu (chỉ 16% DN có kế hoạch dành nguồn lực đáng kể để giải quyết rủi ro từ lĩnh vực này); các yếu tố kinh tế vĩ mô và sự không chắc chắn về địa chính trị (chỉ 13% DN có kế hoạch dành nguồn lực cần thiết); mô hình kinh doanh gián đoạn do bối cảnh kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng (50% DN đánh giá đây là rủi ro nghiêm trọng trong khi chỉ 20% DN có kế hoạch dành các nguồn lực đáng kể để giải quyết rủi ro).
Củng cố nguồn lực là nhiệm vụ quan trọng
Báo cáo cũng nêu ra những phát hiện quan trọng khác. Trong đó, sự phổ biến ngày càng tăng của các công nghệ tiên tiến như: Trí tuệ nhân tạo và học máy có thể khiến rủi ro phát triển nhanh nhất, đa số các nhà lãnh đạo KTNB đều đồng tình với ý kiến này, tăng 22% so với số liệu trong cuộc khảo sát năm ngoái. Thực tế, các công nghệ này ngày càng đóng vai trò trọng tâm trong hoạt động của DN, các nhà lãnh đạo kiểm toán chia sẻ “rủi ro từ kỹ thuật số là mối quan tâm cấp bách hàng đầu”.
Hoạt động quản trị môi trường, xã hội, quản trị doanh nghiệp (ESG) hiện cũng là mối quan tâm hàng đầu của nhiều nhà đầu tư và các cơ quan quản lý. Đây cũng là một trong những rủi ro gia tăng nhanh nhất được báo cáo chỉ ra, số lượng người trả lời khảo sát xếp hạng ESG là mối quan tâm hàng đầu tăng 20% so với năm trước.
Phần lớn (53%) các nhà lãnh đạo KTNB dự đoán ngân sách dành cho hoạt động kiểm toán trong năm tài chính 2023 sẽ tăng đáng kể, tuy nhiên, họ cũng đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng tăng do sự bất ổn toàn cầu và nguy cơ suy giảm kinh tế nghiêm trọng.
AuditBoard là nền tảng dựa trên đám mây chuyển đổi hoạt động kiểm toán; quản lý rủi ro; ESG và quản lý tuân thủ. Hơn 35% trong số 500 tập đoàn lớn nhất Hoa Kỳ do Tạp chí Fortune bình chọn sử dụng AuditBoard để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ và linh hoạt hơn. AuditBoard đang dẫn đầu phong trào chuyển đổi các ngành nghề rủi ro, thu hẹp khoảng cách về khả năng phục hồi và đưa các nhóm kiểm toán, rủi ro, tuân thủ lên vị trí có ảnh hưởng chiến lược hơn trong tổ chức của họ.
Khi các rủi ro tiếp tục gia tăng về phạm vi, độ phức tạp và tốc độ, đặc biệt nhiều rủi ro không lường trước, tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trong lĩnh vực kiểm toán có thể ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động của bộ phận kiểm toán nói riêng, của các DN nói chung trong năm 2023.
Ông Richard F. Chambers - Cố vấn KTNB cấp cao của AuditBoard, một trong những tác giả của báo cáo - cho rằng, trong bối cảnh ngày càng nhiều bất ổn, các kiểm toán viên nội bộ cần vạch ra các kế hoạch hành động toàn diện nhất có thể, đặc biệt cần củng cố, đầu tư cho các nguồn lực trong năm 2023 cả về số lượng và chất lượng. Thực tế cho thấy, bộ phận KTNB của các cơ quan, tổ chức, DN ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn, được bổ sung thêm nhiều nhiệm vụ hơn. Do đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng đối với các nhà lãnh đạo kiểm toán là cần tối đa hóa các nguồn lực, tìm kiếm những cách thức, phương pháp sáng tạo và chủ động giám sát mọi rủi ro trong hoạt động để giúp tổ chức hoàn thành các mục tiêu đề ra./.
