Kiến nghị tăng thu ngân sách, giảm lỗ với hầu hết doanh nghiệp được đối chiếu thuế

(BKTO) - Những năm qua, kiểm tra, đối chiếu thuế là một trong những nội dung được KTNN khu vực I chú trọng khi thực hiện kiểm toán ngân sách địa phương tại 5 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh và Hà Nam. Qua đó, đơn vị đều phát hiện tăng thu ngân sách về thuế đối với hầu hết DN được kiểm tra, đối chiếu, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm toán.




Kiểm toán viên tác nghiệp tại hiện trường. Ảnh: Lê Hòa

Nhiều kiến nghị quan trọng đối với doanh nghiệp và cơ quan thuế

Công tác kiểm tra, đối chiếu thuế được KTNN khu vực I thực hiện tại cơ quan thuế. Khi kiểm toán tổng hợp tại cục thuế, các tổ kiểm toán vừa kiểm toán tổng hợp thu ngân sách vừa kết hợp kiểm tra, đối chiếu. Việc thực hiện đối chiếu thuế có sự kết hợp chặt chẽ với các tổ kiểm toán tổng hợp chi thường xuyên và tổ kiểm toán tổng hợp chi đầu tư để thu thập thông tin bổ sung, hỗ trợ việc chọn mẫu DN đối chiếu, bảo đảm bằng chứng chặt chẽ, nâng cao hiệu quả kiểm toán. Với các tổ kiểm toán ngân sách cấp huyện, nhóm kiểm toán thu ngân sách tại chi cục thuế cũng thực hiện tương tự, tổ kiểm toán tổng hợp thu vừa kiểm toán các nội dung thu của chi cục thuế vừa kết hợp kiểm tra, đối chiếu thuế, đồng thời kết hợp với nhóm kiểm toán chi thường xuyên và nhóm chi đầu tư.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, kiểm toán viên luôn đảm bảo tuân thủ Luật KTNN cũng như thực hiện nghiêm các quy định, quy trình về kiểm tra, đối chiếu thuế của Ngành. Theo đó, trình tự kiểm tra, đối chiếu thuế gồm 4 bước: phân tích hồ sơ tài liệu về người nộp thuế được lưu trữ theo quy định tại cơ quan thuế để xác định người nộp thuế cần phải kiểm tra, đối chiếu; lập kế hoạch kiểm tra, đối chiếu trình trưởng đoàn và kiểm toán trưởng phê duyệt; thực hiện kiểm tra, đối chiếu; lập biên bản kiểm tra, đối chiếu.

Qua kiểm toán, KTNN khu vực I đều phát hiện tăng thu ngân sách về thuế đối với hầu hết DN được kiểm tra, đối chiếu. Kiến nghị tăng thu ngân sách về thuế và các khoản phải nộp NSNN chủ yếu là từ kết quả của việc đối chiếu thuế. Giai đoạn 2016-2019, KTNN khu vực I đã tổ chức kiểm toán ngân sách địa phương 16 lượt tỉnh, thành phố. Qua đó, đơn vị đã kiểm tra, đối chiếu thuế của các DN trên địa bàn và kiến nghị xử lý tài chính đối với các DN được đối chiếu thuế 917,55 tỷ đồng, gồm: tăng thu ngân sách về thuế và các khoản phải nộp NSNN 351,67 tỷ đồng; giảm thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ 224,92 tỷ đồng; giảm thuế nộp thừa Nhà nước 10,91 tỷ đồng; thu hồi hoàn thuế 5,43 tỷ đồng; giảm lỗ 324,59 tỷ đồng. Ngoài ra, đơn vị còn có nhiều kiến nghị về công tác quản lý thu của cơ quan thuế với các DN ngoài quốc doanh.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cụ thể hóa các quy định về đối chiếu thuế

Tuy nhiên, việc kiểm tra, đối chiếu thuế còn gặp rất nhiều khó khăn như: đối tượng kiểm tra, đối chiếu chưa được cụ thể hóa; việc chưa quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của người nộp thuế trong kiểm tra, đối chiếu dẫn đến hiệu lực của công tác kiểm tra, đối chiếu chưa cao, nhận thức của một số người nộp thuế về vấn đề này chưa đầy đủ. Nhiều DN chưa phối hợp tốt với KTNN, không nghiêm túc chấp hành; một số DN có biểu hiện chây ỳ, đưa ra nhiều lý do để tránh né việc kiểm tra, đối chiếu thuế, kéo dài thời gian cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ, đồng bộ hồ sơ, tài liệu.

Bên cạnh đó, hoạt động kiểm toán và thanh tra, kiểm tra đôi khi còn có sự chồng chéo do cơ quan thuế, các cơ quan thanh tra, kiểm tra nhà nước và địa phương chưa thực sự phối hợp trong việc cung cấp đầy đủ, kịp thời về kế hoạch thanh tra, kiểm tra của mình. Số lượng đối tượng nộp thuế lớn, địa bàn rộng khắp trong khi nguồn nhân lực của cơ quan kiểm toán còn hạn chế dẫn đến mẫu chọn kiểm toán trong số đối tượng quản lý còn chiếm tỷ lệ nhỏ. Việc quản lý thuế được thực hiện bằng phần mềm, trong khi đó, kiểm toán viên chỉ thực hiện kiểm toán trên hồ sơ do cơ quan quản lý thuế chiết xuất, điều này phần nào làm ảnh hưởng đến kết quả kiểm toán.

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm tra, đối chiếu thuế, KTNN cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, nghiên cứu, đề xuất ban hành văn bản pháp lý quy định và hướng dẫn thực hiện kiểm tra, đối chiếu số liệu báo cáo của người nộp thuế theo hướng cụ thể, rõ ràng về đối tượng, nội dung, phạm vi, phương pháp… Quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của người nộp thuế trong việc kiểm tra, đối chiếu số liệu báo cáo kê khai thuế.

Hai là, nghiên cứu ban hành chế tài đối với hành vi vi phạm Luật KTNN của các đơn vị được kiểm toán và tổ chức, cá nhân có liên quan, đặc biệt là chế tài xử lý các DN không chấp hành hoặc không phối hợp trong việc đối chiếu thuế.

Ba là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kiểm toán, truy cập hệ thống phần mềm quản lý của đơn vị kiểm toán để khai thác, thu thập thông tin, tài liệu liên quan nhằm rút ngắn thời gian kiểm toán.

Bốn là, tăng cường công tác đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, sử dụng phần mềm kiểm toán, phần mềm hỗ trợ quản lý hoạt động kiểm toán; cập nhật và bồi dưỡng kiến thức về các lĩnh vực kiểm toán và tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp cho công chức, kiểm toán viên nhà nước.

ThS. HOÀNG THỊ CÚC
KTNN khu vực I
Cùng chuyên mục
  • Cần hoàn thiện hành lang pháp lý về  phương án tài chính của dự án PPP
    4 năm trước Hoạt động của Ngành
    (BKTO) - Phương án tài chính là một trong những mấu chốt của dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP). Nếu phương án tài chính tính sai, hoặc không phù hợp sẽ dẫn đến bất lợi cho các bên tham gia, đặc biệt là cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Vì hầu hết các phương án tài chính do nhà đầu tư tính toán, cơ quan nhà nước khi thẩm định cũng chỉ dựa trên các dữ liệu đầu vào do chủ đầu tư cung cấp nên tiềm ẩn vấn đề tính chi phí đầu tư lớn hơn thực tế, gây thiệt hại cho Nhà nước về cả thời gian sử dụng cũng như chi phí tính vào dự án.
  • Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hướng tới xây dựng KTNN chuyên nghiệp, hiện đại
    4 năm trước Hoạt động của Ngành
    (BKTO) - Trải qua hơn 25 năm xây dựng và phát triển, cùng với sự phát triển về số lượng, chất lượng nguồn nhân lực của KTNN cũng không ngừng được nâng lên, qua đó từng bước góp phần xây dựng hình ảnh KTNN chuyên nghiệp, hiện đại. Đây chính là thành quả của việc kiên trì theo đuổi thực hiện những chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, coi đây là yêu cầu then chốt, là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển KTNN.
  • Tham gia góp ý đối với Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ KTNN khóa VII
    4 năm trước Hoạt động của Ngành
    (BKTO) - Các đảng bộ, chi bộ trực thuộc Đảng bộ KTNN tập trung nghiên cứu, tham gia thảo luận đóng góp ý kiến tại đại hội đơn vị đối với Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ KTNN khóa VII, nhiệm kỳ 2020-2025. Đó là yêu cầu của Ban Thường vụ Đảng ủy KTNN tại Công văn số 1109-CV/ĐU ngày 17/4/2020 gửi các đảng bộ, chi bộ trực thuộc.
  • Kiểm toán Nhà nước ứng dụng công nghệ, nghiên cứu triển khai đào tạo trực tuyến
    4 năm trước Hoạt động của Ngành
    (BKTO) - Tại cuộc họp giao ban trực tuyến toàn Ngành mới đây, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã yêu cầu các đơn vị liên quan đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào công tác đào tạo, trọng tâm là nghiên cứu triển khai đào tạo theo hình thức trực tuyến. Đây không chỉ là giải pháp hữu hiệu trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 kéo dài, mà còn là định hướng của Ngành nhằm phù hợp với xu thế phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.
  • Đoàn Thanh niên KTNN tổ chức cuộc thi “Sáng kiến thanh niên chung tay đẩy lùi dịch bệnh Covid-19”
    4 năm trước Hoạt động của Ngành
    (BKTO) - ​Nhằm hưởng ứng kế hoạch số 91-KH/ĐTNK-BPT về việc tổ chức cuộc thi “Sáng kiến thanh niên chung tay đẩy lùi dịch bệnh Covid-19" của Ban chấp hành Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Khối các cơ quan Trung ương, Ban Thường vụ Đoàn Thanh niên KTNN vừa triển khai kế hoạch số 36-KH/ĐTNKTNN về việc tổ chức cuộc thi “Sáng kiến thanh niên chung tay đẩy lùi dịch bệnh Covid-19” tới các Chi đoàn trực thuộc.
Kiến nghị tăng thu ngân sách, giảm lỗ với hầu hết doanh nghiệp được đối chiếu thuế