Kỳ vọng KTNN là “thượng phương bảo kiếm” của Đảng và Nhà nước

...KTNN là cơ quan độc lập do Quốc hội thành lập, có vị thế trong hệ thống cơ quan nhà nước Việt Nam. Nhưng dù là cơ quan nào thì cũng đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, nên chúng ta cùng phối hợp để thực hiện tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

KTNN được thành lập trên 20 năm và đã có bước trưởng thành về mọi mặt, nhất là những năm gần đây. Đặc biệt, năm 2016, KTNN đã đạt những thành tích rất xuất sắc. Chúng ta rất mừng vì địa vị pháp lý của KTNN ngày càng rõ hơn và vị thế ngày càng cao hơn. Hiến pháp 2013 quy định, Luật KTNN 2015 cũng đã được Quốc hội thông qua. Đây là một luật tiến bộ, hội nhập so với các nước trong khu vực. Vừa qua, lần đầu tiên, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã trình bày báo cáo trước Quốc hội. Tổng Kiểm toán Nhà nước thường là người có trình độ và nhiều kinh nghiệm thực tiễn, điều đó giúp cho KTNN luôn hoạt động thuận lợi và hiệu quả. Cùng với đó, cơ cấu tổ chức của KTNN ngày càng được kiện toàn, chất lượng đội ngũ được tăng cường, chất lượng kiểm toán ngày càng tốt hơn.

Chế độ sở hữu của Việt Nam là chế độ công hữu về đất đai, đặc biệt là tài chính công và tài sản công của Việt Nam lớn hơn các nước khác rất nhiều. Do đó, việc giám sát, quản lý rất quan trọng. Làm tốt việc này, KTNN đã truy thu một khoản tiền rất lớn cho NSNN. Bên cạnh đó, KTNN còn thực hiện nhiều nhiệm vụ do Bộ Chính trị, Thủ tướng giao để phục vụ yêu cầu chính trị. Thời gian qua, nhất là năm 2016, KTNN đã có sự phối hợp tốt, trách nhiệm với Chính phủ, Quốc hội. Những vấn đề phát hiện qua kiểm toán đều được các đồng chí trao đổi, thông tin thường xuyên. Điều này là rất tốt, đáng biểu dương. Đặc biệt, qua kiểm toán, KTNN đã phát hiện những lỗ hổng về thể chế có thể dẫn đến sự lạm dụng, lạm quyền, thất thoát tài sản và kiến nghị với các cơ quan chức năng sửa đổi điều chỉnh. Điều này rất quan trọng với nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Bên cạnh đó, KTNN phát hiện các lỗ hổng trong các dự án BOT, vấn đề định giá DN phục vụ cổ phần hóa… giúp tránh thất thoát tài sản nhà nước rất lớn. Uy tín của KTNN trước Quốc hội, Chính phủ, nhân dân ngày càng được khẳng định và nâng cao. Thay mặt Đảng, Nhà nước, Chính phủ, tôi trân trọng chúc mừng các đồng chí!

Quyết tâm của Chính phủ là xây dựng một Chính phủ kiến tạo phát triển, hành động, phục vụ người dân và DN. Tôi muốn KTNN phải gương mẫu đi đầu trong việc xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động. Đây là yêu cầu rất lớn với tất cả các cơ quan nhà nước. Chúng ta đang hướng tới cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với xu hướng công nghệ phát triển rất cao, nếu không chủ động kiến tạo, phát triển thì chúng ta sẽ thất bại. Muốn kiến tạo, phát triển tốt thì phải điều hành tốt, nên vai trò của KTNN rất quan trọng. Thông qua chức năng, nhiệm vụ của mình, KTNN bảo đảm sự liêm chính trong quản lý kinh tế của Nhà nước, do đó, trước hết, KTNN cũng phải liêm chính.

KTNN không phải chỉ phát hiện sai phạm, chỉ rõ đúng sai mà điều quan trọng hơn là qua công tác kiểm toán phát hiện những lỗ hổng trong công tác quản lý và những chỗ bất hợp lý của pháp luật để đề xuất kiến nghị sửa đổi, bổ sung, góp phần hoàn thiện thể chế. KTNN cần nghiên cứu chính sách, chiến lược phát triển, các chủ trương, dự án lớn để đưa ra các kiến nghị, cảnh báo đối với Chính phủ, các cơ quan chức năng. Qua kiểm toán, cần chỉ ra những quy định phi lý, khó thực hiện. Thời gian qua, KTNN đã làm được một bước trong lĩnh vực này.

Năm 2016, KTNN đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ 110 văn bản. Tuy nhiên, kết quả này vẫn chưa đủ, cần phát hiện, đề xuất mạnh mẽ hơn nữa. Tôi cho rằng đây là khâu thông tin quan trọng để Chính phủ thấy được những thể chế, chính sách chưa phù hợp, dẫn đến thất thoát, mất mát tài sản nhà nước. Chúng ta phải sửa một cách nghiêm túc để xây dựng thể chế thống nhất. Qua phát hiện như vậy, các đồng chí giúp Quốc hội, Chính phủ nâng cao hiệu quả, hiệu lực bộ máy nhà nước, chất lượng xây dựng pháp luật. Đó là hình ảnh của một KTNN kiến tạo, phát triển.

KTNN là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, sức mạnh của kiểm toán chính là năng lực cao, trình độ cao, tính độc lập và công khai, minh bạch. Khi đã tìm ra chân lý, phát hiện điều đúng đắn thì cần quyết liệt theo dõi, bám sát đến cùng, chứ không phải làm nửa vời “biết bàn, bí bỏ”. Phải quan tâm công tác hậu kiểm toán, truy thu đến cùng. KTNN là công cụ quan trọng để giám sát, kiểm soát quyền lực, ngăn chặn tình trạng lạm quyền trong quản lý tài chính công, tài sản công.

KTNN mới được thành lập trên 20 năm, cần kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực, đạo đức nghề nghiệp, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm toán vừa có tâm, vừa có tầm, “dĩ công vi thượng”. Điều này quyết định đến hiệu quả, uy tín cũng như nhiệm vụ chính trị của ngành. Do đó, thứ nhất, tôi đề nghị KTNN cần sử dụng hiệu quả nhất các nguồn lực hiện có, tăng cường đào tạo bồi dưỡng năng lực phẩm chất cho các cán bộ làm công tác kiểm toán để thực hiện tốt quy định trong Hiến pháp năm 2013 và Luật KTNN năm 2015.

Thứ hai, KTNN cần chú trọng nâng cao chất lượng kế hoạch kiểm toán, tập trung vào những nội dung chương trình, kế hoạch ưu tiên của Quốc hội, Chính phủ, của nền kinh tế, như: tái cơ cấu, nợ xấu, nợ công, xây dựng cơ bản, cổ phần hóa DN… Đó là những vấn đề nóng bỏng của đất nước hiện nay. Muốn vậy, KTNN cần phải lắng nghe ý kiến của các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan thanh tra, kiểm tra và cần có cơ chế trao đổi ý kiến với các cơ quan này để có kết luận cuối cùng xác đáng. Những nội dung, kế hoạch được xây dựng hằng năm của ngành phải có ý nghĩa lớn, góp phần vào sự phát triển của đất nước. Những kết luận của KTNN phải thật khách quan, chính xác.

Thứ ba, KTNN cần tập trung nhiều hơn vào kiểm toán hoạt động, phù hợp với xu thế của các nước đang phát triển. Chúng ta phải chủ động phát triển chứ không bị động. Để làm được điều này đòi hỏi đội ngũ Kiểm toán viên nhà nước phải có trình độ cao, có tâm, có tầm, “vừa hồng, vừa chuyên”.

Thứ tư, qua hoạt động kiểm toán, những điều luật phi lý, những quy định không phù hợp, khó thực hiện cũng phải được phát hiện và kiến nghị sửa đổi, điều chỉnh cho phù hợp. Những kết quả này cần được phát huy, đẩy mạnh hơn nữa.

Thứ năm, KTNN cần phải tăng cường công khai thông tin. Chúng ta càng công khai mạnh mẽ càng tạo được sự lan tỏa, tạo tác động mạnh mẽ trong xã hội. Cho nên, chế độ thông tin, cách tổ chức họp báo của ngành cần phải đổi mới hơn nữa. Trách nhiệm công khai, minh bạch, giải trình không làm cho Nhà nước yếu đi, mà ngược lại sẽ làm cho Nhà nước mạnh hơn. Tôi cũng đồng ý với các đồng chí rằng hợp tác quốc tế có vai trò rất quan trọng và cần phải được tăng cường hơn nữa. Có những cơ quan kiểm toán quốc tế có lịch sử phát triển hàng trăm năm rất giàu kinh nghiệm, chúng ta có thể học tập được nhiều điều.

Tôi đề nghị KTNN cần cải cách hành chính mạnh mẽ, cần có quy trình thủ tục, nhất là cần rút ngắn thời gian kiểm toán để tạo điều kiện cho đơn vị được kiểm toán yên tâm sản xuất. Các đồng chí cần tập trung nhiều hơn vào tiền kiểm, từ khâu lập kế hoạch thay vì hậu kiểm; tập trung hơn nữa vào công tác định giá DN phục vụ cho công tác cổ phần hóa DN hiện nay. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ kỳ vọng KTNN thực sự là “Thượng phương bảo kiếm” của Đảng và Nhà nước. KTNN là cơ quan bảo vệ luật pháp, bảo vệ sự liêm chính của toàn hệ thống tài chính, tài sản công. Một lần nữa, tôi hoan nghênh và đánh giá cao từng cán bộ trong ngành KTNN đã có những đóng góp quan trọng trong việc xây dựng một Chính phủ kiến tạo, liêm chính…

Chúc KTNN đoàn kết một lòng, quyết tâm cao để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.