Việc tham gia bảo hiểm chủ yếu ở khối nhà nước
Với phương châm đảm bảo sức khỏe cho người lao động, những năm qua, Công ty Cổ phần Cao su Lai Châu II luôn quan tâm tới vấn đề an toàn để sản xuất; trang bị đầy đủ các thiết bị và trang phục bảo hộ cho công nhân, người lao động.
Hàng năm, Công ty phối hợp với Liên đoàn Lao động, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) tỉnh Lai Châu tổ chức tập huấn về an toàn vệ sinh lao động cho hàng nghìn lượt lao động của đơn vị. Đồng thời, thành lập các mạng lưới đảm bảo an toàn lao động (ATLĐ) từ công ty đến các nông trường.
Là đơn vị có nhiều lao động, hoạt động và sản xuất trong môi trường dễ phát sinh TNLĐ, Công ty Điện lực Lai Châu luôn quan tâm đến các giải pháp đảm bảo ATLĐ trong sản xuất, kinh doanh của cán bộ, công nhân viên.
Theo đó, hằng tháng, Công ty đều trích đóng các khoản BHXH bắt buộc và bảo hiểm TNLĐ, BNN cho 100% cán bộ, công nhân viên. Năm 2022, Công ty thực hiện đóng bảo hiểm TNLĐ, BNN cho 505 lao động với số tiền trên 306 triệu đồng. 8 tháng năm 2023, số tiền đóng là trên 178 triệu đồng cho 499 lao động.
Phó Giám đốc Công ty Điện lực Lai Châu - ông Hoàng Quang Trung - chia sẻ, đơn vị luôn trang bị đầy đủ dụng cụ, đồ dùng bảo hộ; xây dựng và đẩy mạnh thực thi văn hóa ATLĐ; tuyên truyền, giáo dục người lao động chấp hành nội quy, quy định về ATLĐ; phối hợp với công đoàn các cấp tổ chức các phong trào thi đua thực hiện an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ, bảo đảm an toàn trong sản xuất, sạch, sáng, xanh nơi làm việc… Nhờ đồng bộ giải pháp, những năm qua, Công ty không xảy ra TNLĐ.
Theo báo cáo của BHXH tỉnh lai Châu, năm 2022, toàn tỉnh có 1.420 đơn vị tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN cho 28.348 lao động. Trong đó, khối hành chính, sự nghiệp là 827 đơn vị, tham gia đóng cho 21.207 lao động; khối doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể là 593 đơn vị, tham gia đóng cho 7.141 lao động.
Tính đến ngày 30/6/2023, toàn tỉnh có 1.424 đơn vị tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN cho 28.407 lao động. Trong đó, khối hành chính, sự nghiệp là 825 đơn vị cho 21.137 lao động; khối doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể là 599 đơn vị cho 7.270 lao động.
Qua số liệu trên và thực tế ở các đơn vị cho thấy, việc tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN cho người lao động trên địa bàn tỉnh chủ yếu ở khối hành chính sự nghiệp và các doanh nghiệp nhà nước, còn các doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã, hộ kinh doanh tỷ lệ tham gia còn rất khiêm tốn.
Phối hợp triển khai nhiều giải pháp
Theo lãnh đạo BHXH tỉnh Lai Châu, nguyên nhân của thực trạng trên bắt nguồn từ nhận thức về quyền lợi, trách nhiệm khi tham gia bảo hiểm của một số chủ doanh nghiệp còn hạn chế. Thêm vào đó, người lao động chủ yếu là lao động phổ thông, đồng bào dân tộc thiểu số, hiểu biết chính sách pháp luật về bảo hiểm chưa cao... Do đó, chủ sử dụng lao động đã tận dụng những “kẽ hở” này để lách luật, không đóng bảo hiểm cho người lao động.
Phó Giám đốc BHXH tỉnh Lai Châu - ông Dương Quốc Tuấn - chia sẻ, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng quy mô nhỏ và doanh nghiệp thi công thủy điện sử dụng lao động tương đối lớn, ngoài số ít lao động kỹ thuật cao đã đóng bảo hiểm ở tổng công ty thì nhiều lao động phổ thông và lao động khác được thuê khoán dưới một tháng hoặc khoán việc để lách không đóng các loại bảo hiểm theo quy định.
“Đây là khó khăn lớn. Mặc dù chúng tôi đã triển khai phối hợp tuyên truyền, nhưng số lượng người tham gia bảo hiểm ở những đơn vị này cũng không nhiều” - ông Tuấn cho hay. Thời gian tới, BHXH tỉnh sẽ phối hợp với Cục Thuế tỉnh rà soát những lao động có mức khai thuế cao; phối hợp với Công an tỉnh xử lý các hành vi vi phạm về trốn đóng bảo hiểm cho người lao động.
Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức thanh tra, tuyên truyền để chủ sử dụng lao động tham gia đóng bảo hiểm cho người lao động, đảm bảo quyền lợi theo quy định.
Thông tin thêm về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Lai Châu - ông Nùng Văn Nim - cho biết, căn cứ Nghị định số 58/2020/NĐ-CP ngày 27/5/2020 của Chính phủ quy định mức đóng BHXH bắt buộc vào Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN, Sở LĐ-TB&XH đã phối hợp với các ngành, địa phương tuyên truyền, phổ biến các quy định của Nghị định; thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định trên.
Tuy vậy, số lao động tham gia đóng bảo hiểm của doanh nghiệp trên địa bàn vẫn rất ít; có doanh nghiệp chỉ tham gia đóng bảo hiểm cho một đến hai lao động, không có nhu cầu làm hồ sơ, xin đóng ở mức thấp hơn quy định.
Theo ông Nim, thành phần hồ sơ áp dụng mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN còn phức tạp; trình tự, thủ tục qua nhiều khâu, mất nhiều thời gian khiến doanh nghiệp e ngại.
Do đó, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH kiến nghị mở rộng các trường hợp được áp dụng mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN.
Bên cạnh đó, bỏ thành phần hồ sơ như báo cáo đánh giá công tác an toàn vệ sinh lao động và giảm tần suất TNLĐ được thực hiện bởi tổ chức đánh giá an toàn vệ sinh lao động. Vì thực tế trên địa bàn cho thấy, một số địa phương không có tổ chức đánh giá an toàn vệ sinh lao động, rất khó liên hệ để thực hiện báo cáo đánh giá./.