Nhiều hồ thủy điện về gần mực nước chết, có thể dẫn tới rủi ro thiên tai cấp độ 1

Lượng nước về các hồ chứa thủy điện rất thấp

Nội dung báo cáo của EVN nêu rõ: Từ nay đến cuối tháng 7/2019 nhiều khả năng không có mưa tại khu vực miền Trung- Tây Nguyên nên lượng nước về các hồ chứa thủy điện thấp, nguy cơ mực nước các hồ chứa về mực nước chết là hoàn toàn có thể xảy ra. Hiện tại, đã có 9/57 hồ khu vực miền Trung- Tây Nguyên mực nước hồ đã ở mực nước chết. Đó là các hồ thủy điện: Vĩnh Sơn B, Sê San 4, Sông Ba Hạ, Buôn Tua Srah, Sông Côn 2A, Sông Tranh 2, Thác Mơ, Đại Ninh, Đạ Dâng 2.
                

Hồ thủy điện Sông Tranh 2 đã ở mực nước chết. Ảnh: EVN

Với tình trạng lượng mưa như hiện nay tại khu vực miền Trung- Tây Nguyên, có thể sinh ra hạn hán “Rủi ro thiên tai cấp độ 1” được quy định tại Luật phòng, chống thiên tai và các Quyết định 44/2014/QĐ-TTg và 46/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 15/8/2014 về Quy định chi tiết về cấp độ rủi ro thiên tai, Quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai.

Ngay trước đó, ngày 25/7, lãnh đạo EVN cho biết, hiện nay, nhiều hồ thủy điện của các đơn vị thuộc EVN trên khắp toàn quốc có mực nước thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, hồ Lai Châu thấp hơn 15,92m; hồ Bản Chát thấp hơn 13,29m; hồ Sơn La thấp hơn 18,89m; hồ Hoà Bình thấp hơn 10,5m; hồ Bản Vẽ thấp hơn 7,41m; hồ Trung Sơn thấp hơn 2,11m; hồ Quảng Trị thấp hơn 9,32m; hồ Sông Bung 2 thấp hơn 2,94m; hồ Vĩnh Sơn A thấp hơn 2,11m; Vĩnh Sơn B thấp hơn 4,34m; hồ Pleikrông thấp hơn 5,42m; hồ Ialy thấp hơn 9,32m; hồ Sê San 4 thấp hơn 3,46m; hồ Kanak thấp hơn 6,87m; hồ Buôn Tua Srah thấp hơn 4,29m; hồ Sông Tranh 2 thấp hơn 9,32m; hồ Thác Mơ thấp hơn 5,81m; hồ Hàm Thuận thấp hơn 7,24m...

Bên cạnh đó, các hồ thủy điện của các đơn vị ngoài EVN cũng trong tình trạng tương tự, như hồ Hủa Na thấp hơn 3,21m; hồ Cửa Đạt thấp hơn 3,95m; hồ Nậm Chiến 1 thấp hơn 6,7m; hồ Hương Sơn thấp hơn 5,46m; hồ Sông Tranh 3 thấp hơn 103,57m; hồ Đăk Mi 3 thấp hơn 3m; hồ Đăk Mi 4A thấp hơn 2m; hồ Đam Bri thấp hơn 5,28m.

Theo dự báo của Tổng cục Khí tượng Thủy văn, thời gian tới, nắng nóng có thể còn tiếp tục xảy ra tại khu vực Trung bộ, vùng núi phía Tây Trung bộ có khả năng xảy ra nắng nóng gay gắt, lượng dòng chảy trên các sông tiếp tục suy giảm và thiếu hụt so với trung bình nhiều năm, nhất là tại các tỉnh Quảng Nam, Bình Định và Phú Yên, nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước diện rộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất và sinh hoạt của nhân dân.

Hụt gần 30 tỷ m3 so với mức nước dâng bình thường

Số liệu cập nhật đến thời điểm hiện tại cho biết, tổng lượng nước đang tích trong các hồ thủy điện đến nay chỉ còn 6,22 tỷ m3. Lượng nước hụt so với mức nước dâng bình thường là 29,37 tỷ m3, tương ứng sản lượng điện 12,49 tỷ kWh. So với cùng kỳ năm ngoái, tổng thể tích nước trong tất cả các hồ thủy điện thấp hơn 7,46 tỷ m3, tương ứng với sản lượng phát từ thủy điện thấp hơn cùng kỳ năm ngoái lên tới 3,38 tỷ kWh.

Ở miền Bắc, ngoại trừ hồ Bản Chát, Tuyên Quang có lưu lượng nước về đạt giá trị trung bình nhiều năm, thì các hồ khác đều có nước về thấp. Đặc biệt lưu lượng nước về trên dòng sông Đà tiếp tục thấp, trong đó tính tới thời điểm hiện tại, lưu lượng nước về trung bình ngày của hồ Sơn La chỉ đạt ~ 2100 m3/s, thấp hơn nhiều so với giá trị trung bình nhiều năm (~ 3800 m3/s).

Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện về việc tập trung ứng phó với nắng nóng kéo dài, hạn hán và xâm nhập mặn tại khu vực Trung bộ. Theo nội dung Công điện, thời tiết diễn biến bất thường, tình trạng nắng nóng diện rộng xảy ra liên tiếp, kéo dài trong nhiều ngày, nhất là ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên. Đặc biệt, các đợt nắng nóng gay gắt xảy ra từ ngày 09-12/6 và từ 20-23/6/2019 với nhiệt độ cao nhất phổ biến từ 37- 40oC, một số nơi ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình nhiệt độ đo được cao nhất trong lịch sử. Tổng lượng mưa từ đầu vụ Hè Thu đến nay thiếu hụt so với trung bình nhiều năm khá lớn, dung tích trữ ở nhiều hồ chứa thủy lợi, thủy điện chỉ còn khoảng 20- 60% dung tích thiết kế, thấp hơn so với trung bình nhiều năm, nhiều hồ chứa nhỏ đã cạn nước.

Trong khi đó, theo quy luật hàng năm, đến thời điểm này là giữa mùa lũ chính vụ nhưng hiện tại nhiều hồ đã về gần đến mực nước chết, khả năng khai thác cả về phát điện và xả nước phục vụ dân sinh đều rất hạn chế.
                

Cửa tràn hồ thủy điện Buôn Tua Srah khô cạn. Ảnh: EVN

Để chủ động cho các địa phương phía hạ lưu các công trình thủy điện và thực hiện nghiêm Công điện ngày 24/7/2019 của Thủ tướng Chính phủ, EVN đã đề nghị Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông báo tới các địa phương khu vực hạ lưu các hồ chứa thủy điện khu vực miền Trung - Tây Nguyên về tình trạng các hồ chứa phía thượng nguồn nhằm chủ động kịp thời dự trữ nước và sử dụng nguồn nước hiệu quả, tiết kiệm.

EVN cũng cam kết chỉ đạo quyết liệt Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia và các Nhà máy thủy điện khu vực miền Trung - Tây Nguyên tích cực phối hợp với các địa phương phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; bảo đảm cung cấp điện cho các trạm bơm phục vụ phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, khai thác hiệu quả lượng nước hiện có tại các hồ thủy điện cho sinh hoạt và các nhu cầu kinh tế- xã hội tại các địa phương.