Nhu cầu than cho sản xuất điện, đạm rất lớn
Nhận định tình hình cung cấp than cho sản xuất điện, đạm tiếp tục gặp nhiều khó khăn, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chủ trì cuộc họp với TKV, EVN, PVN và một số Tổng công ty, Công ty, chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than về tình hình cấp than và nhập khẩu than cho sản xuất điện, đạm năm 2023.
Báo cáo về tình hình cấp than và nhập khẩu than cho sản xuất điện, đạm thời gian qua, đại diện lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp cũng nêu rõ những khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp, kiến nghị đối với Bộ Công Thương nhằm đảm bảo cung cấp đủ than cho sản xuất điện và đạm.
Theo báo cáo của Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương), dự kiến năm 2023, sản lượng than thương phẩm khoảng 57,88 triệu tấn, trong đó than thương phẩm sản xuất trong nước khoảng 44,68 triệu tấn, than nhập khẩu khoảng 13,2 triệu tấn.
Số liệu tính toán cũng cho thấy, tổng lượng than tiêu thụ năm 2023 vào khoảng 56,95 triệu tấn. Trong đó, than cung cấp cho các hộ điện vào khoảng 46,16 triệu tấn; cung cấp cho hộ phân bón, hóa chất khoảng 2,5 triệu tấn; cung cấp cho hộ xi măng khoảng 1,74 triệu tấn; cung cấp cho các hộ khác khoảng 4,52 triệu tấn và xuất khẩu khoảng 2,03 triệu tấn.
Tính đến thời điểm này, TKV và Tổng công ty Đông Bắc đã hoàn thành việc ký hợp đồng mua bán than năm 2023 với các nhà máy điện, đạm. Cụ thể, TKV đã ký hợp đồng mua bán than với 22 nhà máy nhiệt điện, tổng khối lượng khoảng 38,52 triệu tấn; với 2 nhà máy đạm, tổng khối lượng khoảng 1,59 triệu tấn. Tổng Công ty Đông Bắc đã ký hợp đồng mua bán than năm 2023 với 10 nhà máy nhiệt điện, tổng khối lượng khoảng 7,64 triệu tấn.
Ước thực hiện 02 tháng đầu năm 2023, than thương phẩm sản xuất 8,34 triệu tấn, đạt 14,42% kế hoạch năm, than tiêu thụ khoảng 8,69 triệu tấn, đạt 15,25% kế hoạch năm. Trong đó, than cấp cho điện khoảng 7,27 triệu tấn đạt 15,76% kế hoạch năm, than cấp cho phân bón, hóa chất khoảng 0,43 triệu tấn, đạt 17,2% kế hoạch năm.
Đánh giá cao sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong việc sản xuất, nhập khẩu và cung cấp than cho sản xuất điện, đạm thời gian qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, các doanh nghiệp đã tích cực góp phần đảm bảo cung cấp đủ điện và đạm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đáp ứng nhu cầu của nhân dân.
Đồng thời, các doanh nghiệp tiếp tục đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước, dù trong bối cảnh doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do những mâu thuẫn địa chính trị trên thế giới, khủng khoảng năng lượng toàn cầu dẫn đến giá nhiên liệu đầu vào của các ngành sản xuất tăng cao.
Bộ Công Thương nêu rõ 06 giải pháp trọng tâm
Để đảm bảo cung cấp đủ than cho sản xuất điện, đạm năm 2023 và các năm tiếp theo, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các Tập đoàn, Tổng công ty, chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than, nhà máy đạm thực hiện tốt 6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, trong mọi tình huống, các Tập đoàn (TKV, EVN, PVN), các Tổng công ty và chủ đầu tư các nhà máy điện, đạm phải bảo đảm đủ nguồn cung than cho sản xuất điện, đạm để phục vụ phát triển kinh tế đất nước và sinh hoạt của người dân; không được để thiếu hụt, đứt gãy nguồn cung than (kể cả việc thiếu hụt, đứt gãy cục bộ).
Để làm được điều đó, các doanh nghiệp cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao liên quan đến việc cung cấp than cho sản xuất điện tại Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 02/12/2019 và chỉ đạo của Bộ Công Thương về việc cung cấp than cho sản xuất điện, đạm trong thời gian qua.
Đồng thời, các doanh nghiệp phải nắm chắc tình hình và báo cáo, đề xuất với các cấp có thẩm quyền để chỉ đạo giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.
Thứ hai, các bên liên quan thực hiện nghiêm túc các cam kết tại Hợp đồng mua bán than cho sản xuất điện, đạm đã ký. Doanh nghiệp cung cấp than chịu trách nhiệm toàn diện nếu không cung cấp đủ than theo cam kết dẫn tới thiếu than cho sản xuất điện và đạm trong nước. Ngược lại, các doanh nghiệp sử dụng than cũng phải chịu trách nhiệm nếu không thực hiện đúng hợp đồng mua than.
Thứ ba, các doanh nghiệp cũng phải chủ động, tích cực và đẩy mạnh hoạt động hợp tác, tìm kiếm đối tác, bạn hàng xuất khẩu than trên thế giới, nhất là với các nước mà Việt Nam là thành viên trong các Hiệp định Thương mại tự do và các nước đã ký kết các văn bản hợp tác với các Bộ, ngành chức năng.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên gợi ý, các doanh nghiệp cần chú trọng đến các thị trường xuât khẩu than tiềm năng như Australia, Indonesia, Nam Phi, Lào…, mà Bộ Công Thương đã tổ chức kết nối tại các diễn đàn giao thương và tại các Kỳ họp liên quan.
Thứ tư, khẩn trương tổ chức nghiên cứu các cơ chế, chính sách của Lào liên quan đến hoạt động thương mại than và khảo sát thị trường than của Lào, các tuyến đường vận chuyển than về Việt Nam để bảo đảm tối ưu. Có phương án chuẩn bị hệ thống kho cảng chứa than tại Việt Nam ở vị trí phù hợp, nhất là trên địa bàn các tỉnh, thành phố có đường biên giới giáp Lào, để có thể tiếp nhận hiệu quả than nhập khẩu từ Lào.
Thứ năm, các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng kế hoạch nhập khẩu than với lộ trình cụ thể để triển khai thực hiện; chuẩn bị tốt nguồn nhân lực, tài chính, cơ sở hạ tầng phục vụ công tác nhập khẩu than cho sản xuất điện, đạm trong nước.
Thứ sáu, TKV và Tổng công ty Đông Bắc cần thực hiện hiệu quả các giải pháp nâng cao năng lực sản xuất, chế biến than để sản xuất tối đa các chủng loại than theo nhu cầu sử dụng của các hộ tiêu thụ, đặc biệt là các chủng loại than cho sản xuất điện.
Đồng thời khẩn trương tổ chức rà soát hệ thống kho cảng tại khu vực miền Trung và miền Nam để nghiên cứu đề xuất xây dựng các phương án, kho trung chuyển dự trữ than bảo đảm cung cấp đủ và ổn định cho các nhà máy nhiệt điện than theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 29/CT-TTg.
Nhằm tháo gỡ khó khăn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã giao các Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương nghiên cứu kỹ những kiến nghị của các doanh nghiệp, rà soát các quy định hiện hành để phát hiện, sửa đổi các bất cập.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng chỉ đạo các Cục, Vụ thuộc Bộ cần phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp triển khai đồng bộ, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm các giải pháp, kịp thời báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, giải quyết các vướng mắc. Thanh tra Bộ Công Thương cũng sẽ xây dựng kế hoạch thanh tra định kỳ, đột xuất tại các đơn vị để đảm bảo giám sát việc thực hiện đúng theo kế hoạch, tiến độ đã đề ra.
Định hướng giải pháp lâu dài, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, EVN, PVN, TKV, Tổng công ty Đông Bắc và chủ đầu tư các nhà máy nhiệt điện, đạm cần chú trọng tăng năng suất lao động, đổi mới sáng tạo, giải quyết tốt mối quan hệ giữa giá nguyên, nhiên liệu đầu vào với giá sản phẩm đầu ra; phối hợp thực hiện minh bạch, hiệu quả các hợp đồng đã ký kết để cùng phát triển, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia trên cơ sở hài hòa lợi ích giữa các doanh nghiệp và tiếp tục đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
