Xã Trung Lý là vùng cao biên giới thuộc tỉnh Thanh Hóa, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc thiểu số (chiếm tới 98%). Với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, địa hình hiểm trở và xuất phát điểm kinh tế thấp, Trung Lý luôn nằm trong nhóm các xã nghèo nhất tỉnh. Công cuộc giảm nghèo tại Trung Lý không chỉ là nỗ lực thoát khỏi mức thu nhập thấp, mà còn là hành trình hướng tới sự bền vững, cải thiện toàn diện chất lượng cuộc sống và thay đổi tư duy sản xuất của người dân.
Tỷ lệ hộ nghèo tại Trung Lý từng ở mức rất cao, phản ánh rõ rệt những khó khăn về sinh kế và cơ sở hạ tầng. Sản xuất nông nghiệp tại Trung Lý vẫn chủ yếu dựa vào nương rẫy, trồng sắn, ngô. Mặc dù đã có những chuyển đổi bước đầu, như việc trên địa bàn xã đã hình thành 10ha đất trồng cam, hàng trăm hecta trồng sắn, ngô, nhưng quy mô còn nhỏ, năng suất không ổn định và thiếu sự liên kết thị trường vững chắc. Việc lạm dụng đất đai cũng dẫn đến tình trạng bạc màu, làm giảm hiệu suất canh tác.
Tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề thấp là rào cản lớn nhất. Việc tiếp cận thông tin về kỹ thuật sản xuất, thị trường, và các chính sách pháp luật về vay vốn ưu đãi, đất đai còn gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, các hoạt động như Hội nghị truyền thông về trợ giúp pháp lý cho các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương tại xã Trung Lý trở nên đặc biệt quan trọng để trang bị kiến thức pháp luật và quyền lợi cho người dân.
Để giảm nghèo bền vững, xã Trung Lý tập trung chuyển đổi mạnh mẽ mô hình sản xuất, tập trung vào các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh và giá trị kinh tế cao, gắn với bảo vệ rừng; phát triển kinh tế lâm nghiệp và dược liệu dưới tán rừng. Đây là hướng đi phù hợp nhất với điều kiện tự nhiên và mục tiêu phát triển bền vững của xã, trong đó, khuyến khích người dân trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao và bảo vệ môi trường như cây quế, sa nhân hoặc các loại lâm sản ngoài gỗ khác.
Đào tạo nghề và tạo việc làm là "chìa khóa" để giảm nghèo. Việc hơn 200 người dân địa phương Trung Lý đi làm ăn xa cho thấy nhu cầu và hiệu quả của việc tìm kiếm thu nhập ổn định ngoài địa phương. Xã tăng cường liên kết với các doanh nghiệp và trung tâm dịch vụ việc làm để mở rộng cơ hội cho người lao động. Bên cạnh đó, tổ chức các lớp dạy nghề tại chỗ cho các nghề truyền thống (dệt thổ cẩm, chế biến nông sản) hoặc các nghề phục vụ kinh tế rừng (trồng, chăm sóc, khai thác lâm sản).
Các phong trào như “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững” do Hội Nông dân xã phát động thu hút đông đảo hội viên tham gia, xuất hiện nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, tiêu biểu có 2 hộ đạt danh hiệu nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp. Hội Nông dân xã Trung Lý đã hỗ trợ hơn 100 ngày công lao động, giúp các hộ hội viên nghèo, gia đình chính sách vươn lên ổn định cuộc sống.
Bên cạnh đó, Hội Nông dân xã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai giải ngân hơn 15 tỷ đồng cho 221 lượt hộ vay vốn phát triển sản xuất, không có nợ xấu. Đồng thời, mở 12 lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho 350 lượt hội viên, góp phần ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp.
Giảm nghèo bền vững tại xã Trung Lý là một thách thức lớn, nhưng đang có những chuyển biến tích cực nhờ sự kết hợp giữa chính sách hỗ trợ và ý chí của người dân. Sự thành công của Trung Lý không chỉ được đo bằng con số thu nhập mà còn thể hiện qua việc cải thiện đa chiều các yếu tố về giáo dục, y tế, nhà ở và khả năng tiếp cận thông tin.
Ngày 28/11, UBND xã Trung Lý tổ chức Hội nghị tập huấn quy trình rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 nhằm trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, công chức xã và thôn, bảo đảm công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025 được triển khai đồng bộ, khách quan, đúng quy định, làm cơ sở thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội trên địa bàn.
