Nhiều kết quả tích cực
Theo Sở Lao động-Thương binh và xã hội (LĐ-TB&XH) tỉnh Quảng Ngãi, với quyết tâm đưa Nghị quyết 28 vào cuộc sống, thời gian qua, Sở đã phối hợp với các cơ quan liên quan nỗ lực, triển khai nhiều giải pháp thực hiện và đạt được những kết quả tích cực. Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Tấn Đối cho biết, tính đến 30/9/2020, trên địa bàn tỉnh có 107.550 người tham gia BHXH bắt buộc, tăng 2.404 người (tương ứng 2,29%) so với cuối năm 2019; 9.983 người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 3.495 người (tương ứng 53,87 %) so với cuối năm 2019, trong đó, đa số là số nông dân và lao động khu vực phi chính thức; 95.972 người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), tăng 2.889 người (tương ứng 3,10%) so với cuối năm 2019.
Tỷ lệ người lao động tham gia BHXH so với lực lượng lao động trong độ tuổi là 16,19 %; tỷ lệ nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện so với lực lượng lao động trong độ tuổi là 1,19%; tỷ lệ người tham gia BHTN so với lực lượng lao động trong độ tuổi là 13,23%. Số người hưởng lương hưu đến 30/9 là 21.134 người, ước đến 31/12 năm nay là 21.400 người; số người hưởng trợ cấp BHXH hàng tháng đến 30/9 là 4.380 người, ước đến 31/12 là 4.630 người.
Đáng chú ý, việc đẩy mạnh cải cách hành chính, áp dụng công nghệ thông tin và các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào việc thực hiện chính sách BHXH, BHTN trong thời gian qua được Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh và BHXH tỉnh đặc biệt quan tâm để nâng cao chất lượng phục vụ, đáp ứng yêu cầu của đối tượng tham gia. Theo đó, tỷ lệ giao dịch điện tử trong thực hiện chính sách BHXH chiếm 97,92%; mức độ thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực BHXH là 10/27 thủ tục, chiếm 37,04%; số giờ giao dịch giữa cơ quan BHXH với DN là 45 giờ/năm.
Cùng với đó, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về BHXH, hàng năm Sở LĐ-TB&XH, BHXH tỉnh xây dựng chương trình, kế hoạch và phối hợp với các cơ quan có liên quan tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động, BHXH, BHTN tại các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHTN. Từ tháng 10/2019 đến nay, Sở LĐ-TB&XH đã tổ chức 02 đợt thanh tra tình hình chấp hành pháp luật lao động về BHXH, BHTN, an toàn vệ sinh lao động tại 34 DN; ban hành 18 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền phạt vi phạm là 140.850.000 đồng.
Trong giai đoạn từ tháng 10/2019 - 12/2020, BHXH tỉnh đã thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, bảo hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN), kiểm tra việc thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHTN tại 69 đơn vị; thanh tra, kiểm tra đột xuất chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ-BNN tại 20 đơn vị; chủ động tổ chức thực hiện kiểm tra tại 16 đơn vị... Qua đó, đã thu hồi số tiền là 8.271.874.033 đồng/14.438.734.642 đồng; thu hồi hưởng chế độ ngắn hạn sai quy định với số tiền là 12.049.110 đồng; truy thu chưa tham gia, đóng thiếu thời gian, đóng thiếu mức đóng với số tiền là 670.835.605 đồng.
Cần có hướng dẫn việc xác định đối tượng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội
Bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Tấn Đối cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách BHXH, trên địa bàn. Theo đó, việc xác định đối tượng thuộc diện tham BHXH trong lực lượng lao động còn gặp nhiều khó khăn, nhất là người lao động có đăng ký hộ khẩu tại địa phương nhưng di chuyển đi làm ăn ở địa phương khác. Hơn nữa, tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT vẫn còn cao ảnh hưởng lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động; công tác thanh tra, kiểm tra chưa được tổ chức thường xuyên, số lượng đơn vị được thanh tra, kiểm tra còn quá ít, phần lớn chỉ tổ chức kiểm tra, thanh tra khi phát hiện chủ sử dụng lao động có dấu hiệu vi phạm, vì vậy vẫn còn xảy ra tình trạng chiếm đóng, nợ đọng BHXH, BHTN của người lao động.
Từ thực trạng trên, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị, cần sớm triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 của Hội đồng Thẩm phán (Tòa án nhân dân tối cao) hướng dẫn áp dụng điều 214 về tội gian lận BHXH, BHTN, Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHTN cho người lao động của Bộ luật Hình sự. Mặt khác, Trung ương cần có hướng dẫn cụ thể việc xác định đối tượng thuộc diện tham gia BHXH trong lực lượng lao động tại địa phương (bao gồm đối tượng thuộc diện phải đăng ký thường trú, tạm trú tại địa phương) để thống nhất thực hiện trong phạm vi cả nước nói chung và Quảng Ngãi nói riêng. “Về vấn đề này, mặc dù Sở LĐ-TB&XH đã có 02 văn bản xin ý kiến Bộ LĐ-TB&XH vào năm 2019, tuy nhiên, đến nay vẫn chưa nhận được Bộ phúc đáp” - ông Nguyễn Tấn Đối thông tin.
Ngoài ra, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về pháp luật BHXH, BHTN. Đặc biệt, việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH cho từng địa phương cần được thực hiện dựa trên cơ sở đánh giá theo tình hình thực hiện Nghị quyết số 102/NQ-CP, vì phương pháp này là cơ sở để xác định chỉ tiêu cho từng địa phương được đánh giá chuẩn xác hơn.
BẢO TRÂN
