Tiên phong chuyển đổi số một cách bài bản, toàn diện, khoa học, hiệu quả
Nhiệm kỳ qua, Quốc hội đã đi tiên phong trong ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI); đại biểu Quốc hội sử dụng iPad và hệ thống phần mềm App Quốc hội 2.0 để họp và xử lý công việc mọi lúc mọi nơi, nhanh chóng và hiệu quả, hạn chế tối đa giấy tờ. – Chủ tịch Quốc hội nhiều lần nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo: “Chuyển đổi số đòi hỏi phải kiên trì làm bằng được để củng cố niềm tin xã hội; ưu tiên số hóa hồ sơ, xây dựng kho dữ liệu tập trung của Quốc hội”
Theo đó, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Quốc hội đã được thành lập vào ngày 15/11/2024 để triển khai xây dựng và phát triển Quốc hội số. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định là Trưởng Ban Chỉ đạo. Tiếp đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1637/NQ-UBTVQH15 phê duyệt Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025-2030. Đề án này là cơ sở để triển khai việc thực hiện chuyển đổi số của Quốc hội một cách bài bản, toàn diện, khoa học, hiệu quả, minh bạch.
Một trong những kết quả tích cực phải kể đến là Quốc hội đã xây dựng Hệ thống App Quốc hội 2.0. Trên cơ sở kế thừa ưu điểm, khắc phục tồn tại, hạn chế của App Quốc hội 1.0 sử dụng từ năm 2019, Văn phòng Quốc hội đã nâng cấp thành Hệ thống App Quốc hội 2.0 sử dụng trên các thiết bị di động phục vụ hoạt động của đại biểu Quốc hội từ Kỳ họp thứ 9, với nền tảng số toàn diện, thiết kế chuyên biệt, hỗ trợ rất hiệu quả hoạt động đại biểu Quốc hội trong việc Quản lý tài liệu và tra cứu thông tin. Hiện nay, App Quốc hội 2.0 đang phục vụ các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội, sắp tới sẽ mở rộng sử dụng tại Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, thành phố trong cả nước.
Bên cạnh đó, Văn phòng Quốc hội đã xây dựng Hệ thống Gỡ băng ghi âm, tổ chức quản lý các bản ghi âm cuộc họp, chuyển giọng nói thành văn bản, tạo lập cơ sở dữ liệu về bản ghi và biên bản cuộc họp để làm căn cứ xây dựng báo cáo, kết luận, nghị quyết được chính xác, trung thực, toàn diện và bảo đảm chất lượng. Hệ thống đã tích hợp trí tuệ nhân tạo nhận dạng giọng nói để tạo ra biên bản cuộc họp trực tiếp tại cuộc họp với tốc độ nhanh và độ chính xác cao.
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hoạt động của Quốc hội đã hỗ trợ việc rà soát sự chồng chéo, mâu thuẫn, không thống nhất của văn bản pháp luật; hệ thống hỗ trợ tổng hợp ý kiến của cử tri và nhân dân góp ý sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013.
Đặc biệt, ngay trong tháng 9 vừa qua, Quốc hội đã ra mắt nền tảng học trực tuyến “Bình dân học vụ số - Quốc hội số” và tổ chức ký cam kết thực hiện Kế hoạch 39 của những người đứng đầu các cơ quan trong hệ thống Quốc hội trước sự chứng kiến của các lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước.
“Đây là một dấu mốc khẳng định quyết tâm của Quốc hội trong việc hiện thực hóa khát vọng chuyển đổi số toàn diện, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong thời đại số” - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.
Hoạt động nghị trường ngày càng hiện đại, minh bạch
Những bước chuyển động tích cực của Quốc hội trong công cuộc chuyển đổi số nhận được sự ghi nhận, đánh giá cao của các đại biểu Quốc hội.
Là người trải qua 3 nhiệm kỳ là đại biểu Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thanh Phương, (TP.Cần Thơ) bày tỏ ấn tượng với sự thay đổi mạnh mẽ của Quốc hội nhiệm kỳ khoá XV. Theo đó, Quốc hội đã tiến hành một khối lượng công việc quy mô rất lớn với 148 luật và 275 nghị quyết được thông qua, nhất là trong hai năm trở lại đây.
Nếu không có chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo thì việc hoàn thành khối lượng công việc lớn như vậy sẽ rất khó khăn. Từ việc phải mang một khối lượng lớn tài liệu sau mỗi kỳ họp, giờ đây mọi thứ được gói gọn chỉ trong một chiếc iPad. Nhờ chuyển đổi số, chúng ta mới có thể theo kịp các nước trên thế giới. Đây chính là điều tôi ấn tượng nhất”.
Đại biểu Quốc hội Trần Thanh Phương
Chung cảm nhận, đại biểu Nguyễn Anh Trí (TP. Hà Nội) - cho rằng, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là điểm nhấn đáng ghi nhận trong nhiệm kỳ này. Từ việc giảm tải tài liệu giấy đến triển khai các hệ thống làm việc trực tuyến, mọi hoạt động của đại biểu trở nên gọn nhẹ, hiệu quả và cập nhật hơn.
“Tôi nhớ ở khóa XIV, sau mỗi kỳ họp là mang về cả thùng tài liệu để lưu trữ. Còn bây giờ, nhờ chuyển đổi số, mọi thứ đã được số hóa, tiện lợi và khoa học hơn rất nhiều. Việc Quốc hội chủ động tiên phong trong ứng dụng công nghệ số là hướng đi đúng đắn và cần tiếp tục đẩy mạnh trong thời gian tới. Nếu hoàn thiện hơn nữa, chuyển đổi số sẽ giúp hoạt động nghị trường ngày càng hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn” - đại biểu Nguyễn Anh Trí phát biểu.
Việc Quốc hội đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng số, phát triển các nền tảng, hệ thống chuyên biệt, bước đầu góp phần hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội cũng là nhận định của đại biểu Quản Minh Cường (Cao Bằng). Đại biểu chia sẻ, trước đây, khi vào mỗi kỳ họp, hầu hết các đại biểu Quốc hội đều được phát một cặp riêng đựng tài liệu. Nhưng, từ cuối nhiệm kỳ khóa XIV và bước vào khóa XV, Quốc hội đã triển khai những kỳ họp không giấy, đại biểu được tạo điều kiện để tiếp cận thông tin đa chiều thông qua đưa vào vận hành app Quốc hội 2.0”.
Khẳng định vai trò quan trọng của việc xây dựng nền tảng “Bình dân học vụ số - Quốc hội số”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Trần Văn Khải - cho biết, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đang tham mưu Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt bộ khung, giáo trình, bài giảng kèm theo, làm cơ sở triển khai đào tạo kỹ năng số trên phạm vi toàn hệ thống Quốc hội.
Song song đó, Ủy ban cũng đang khẩn trương xây dựng kế hoạch cụ thể về đào tạo, sản xuất học liệu số để ngay sau khi bộ khung được thông qua có thể bắt tay vào tập huấn đồng loạt.
“Sau khi Bộ Khung kiến thức, kỹ năng số được phê duyệt và áp dụng trong Quốc hội, chúng tôi sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để xây dựng thành một hệ sinh thái học tập số hoàn chỉnh, bao gồm: Khung kiến thức, kỹ năng số chung cho cán bộ, công chức toàn hệ thống chính trị (không chỉ Quốc hội); Ngân hàng học liệu số với hàng trăm bài giảng, tài liệu trực tuyến sẵn sàng phục vụ nhu cầu tự học mọi lúc mọi nơi; Trợ lý ảo AI giúp cán bộ tra cứu thông tin, học tập và giải quyết công việc một cách thông minh” - đại biểu Trần Văn Khải cho hay.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng nhấn mạnh: Các kết quả đạt được chỉ là bước đầu. Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Quốc hội số, cần tiếp tục triển khai một cách bài bản và có hệ thống. Các cơ quan trong Quốc hội cần tổ chức các lớp tập huấn, nghiên cứu chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời nhanh chóng ban hành khung kiến thức kỹ năng số, giáo trình và bài giảng phù hợp với nhu cầu thực tế. Việc phát triển các giáo trình điện tử và ứng dụng học tập trên di động cũng cần được đẩy mạnh, nhằm lan tỏa tri thức và kỹ năng số trong toàn xã hội.
