Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng là động lực phát triển hàng đầu của cả nước

Chủ trì cuộc họp về Dự thảo báo cáo Khung định hướng Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết, theo định hướng phát triển tại Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị, vùng Đồng bằng sông Hồng là động lực phát triển hàng đầu, có vai trò định hướng, dẫn dắt quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng của đất nước, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 9%/năm.

Đồng thời, tập trung phát triển các ngành sản xuất công nghiệp và dịch vụ hiện đại, phát huy vai trò trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao dẫn đầu cả nước, xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, đi đầu trong phát triển khoa học, công nghệ.

Theo ông Nguyễn Văn Vịnh - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ KHĐT), trong giai đoạn vừa qua, vùng Đồng bằng sông Hồng luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh, đi đầu trong công nghiệp hóa - hiện đại hóa, kết cấu hạ tầng vùng đã được đầu tư phát triển mạnh.

Giai đoạn 2011-2020, tăng trưởng kinh tế của vùng bình quân đạt 8,02%/năm (cả nước đạt 5,95%/năm); tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng bình quân 8,6%/năm, riêng năm 2022 đạt 1.123 tỷ đồng, chiếm 33,8% cả nước.

GRDP bình quân đầu người của vùng là 123 triệu đồng, gấp 1,28 lần bình quân cả nước (96,1 triệu đồng). Quy mô dân số của vùng lớn nhất cả nước và đang trong thời kỳ “dân số vàng”. Năm 2022, vùng có 11,4 triệu lao động, chiếm 52,2% tổng dân số.

Tuy nhiên, vùng Đồng bằng sông Hồng đang đối mặt với nhiều vấn đề cần giải quyết như: tăng trưởng chưa dựa vào tiến bộ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; chưa sẵn sàng cho tận dụng hiệu quả các cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0); chưa phát huy, khai thác tốt các tiềm năng, nguồn lực văn hóa, xã hội cho phát triển kinh tế - xã hội.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế tổng thể có kết quả, nhưng còn chậm; chuyển dịch cơ cấu nội ngành còn chưa mạnh và rõ nét; chưa hình thành được những chuỗi giá trị và các cụm liên kết ngành; bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, môi trường không khí tại nhiều đô thị lớn vẫn tiếp tục bị ô nhiễm...

Tốc độ đô thị hóa diễn ra chậm so với tốc độ mở rộng không gian đô thị; mật độ kinh tế đô thị còn thấp; cơ sở vật chất, đặc biệt là kết cấu hạ tầng được cải thiện nhưng còn chưa đồng bộ, làm giảm hiệu quả.

Sự liên kết liên tỉnh, thành phố trong bố trí phát triển, tổ chức không gian còn chưa rõ; còn có khoảng cách phát triển lớn giữa các tiểu vùng và các địa phương.

Do đó, để vùng phát triển bứt phá, dẫn dắt, lan tỏa, hỗ trợ cho các vùng xung quanh và đóng góp chung cho cả nước, cũng như đóng góp xứng đáng hơn với vai trò, vị thế, tiềm năng của vùng, đòi hỏi phải có tư duy, cách tiếp cận mới.

Vì vậy, Dự thảo báo cáo Khung định hướng Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang được khẩn trương hoàn thiện. Trong đó nêu rõ 4 điểm nghẽn chính và đưa ra yêu cầu mới đối với phát triển vùng.

Mục tiêu tổng quát đến năm 2030 phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng nhanh, bền vững, có cơ cấu kinh tế hợp lý, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc; tập trung phát triển công nghiệp, dịch vụ hiện đại và nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, xanh, tuần hoàn có giá trị kinh tế cao.

Đồng thời trở thành trung tâm giáo dục, đào tạo nhân lực chất lượng cao của cả nước; đi đầu về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xã hội số; có hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, đô thị thông minh, có tính kết nối cao; tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông và ngập úng cơ bản được giải quyết…; trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.

Tham gia ý kiến tại cuộc họp, các chuyên gia đánh giá, dự thảo Khung định hướng quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng đã bao quát khá toàn diện các điều kiện, yếu tố phát triển đặc thù của vùng về các yếu tố, điều kiện tự nhiên; điều kiện, yếu tố kinh tế - xã hội; quán triệt được quan điểm phát triển vùng theo Nghị quyết số 30-NQ/TW…

Các đại biểu cũng tập trung cho ý kiến vào các nội dung cụ thể của Dự thảo Khung định hướng và cho rằng, cần xác định rõ kịch bản tổ chức không gian; yêu cầu đột phá về thể chế, chính sách để thu hút đầu tư, sử dụng hiệu quả nguồn lực; nhu cầu về phát triển kết cấu hạ tầng… theo 2 tiểu vùng để thực hiện mục tiêu đề ra.

Yêu cầu Ban soạn thảo tiếp thu những ý kiến đóng góp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị cần khẩn trương hoàn thiện Báo cáo Khung định hướng trong tháng 8 để sớm tiến tới xây dựng, hoàn thiện các quy hoạch vùng, trong đó có vùng Đồng bằng sông Hồng để đóng góp chung vào sự phát triển của đất nước.