Đó là đánh giá của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khi chủ trì một Hội nghị về công tác XTTM năm 2023 mới đây.
Xúc tiến thương mại hỗ trợ khơi thông luồng chảy hàng hóa
Đồng quan điểm, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục XTTM (Bộ Công Thương) - cũng chia sẻ, năm 2022, tình hình kinh tế trong nước và thế giới có nhiều yếu tố bất lợi, phức tạp, khó lường.
Tuy nhiên, nhiều hoạt động XTTM đã được triển khai một cách sáng tạo, kịp thời, hiệu quả nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ kết nối cung cầu hàng hóa, duy trì và tăng cường thúc đẩy lưu thông hàng hóa trong nước và xuất khẩu.
Nhờ những nỗ lực phục hồi sau hơn 2 năm đầy khó khăn bởi dịch bệnh Covid-19, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa năm 2022 của Việt Nam đã về đích với con số kỷ lục 732,5 tỷ USD, tăng 9,5% so với năm 2021.
Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 371,85 tỷ USD, tăng 10,6% so với năm trước. Tại thị trường trong nước, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 đạt 5,68 triệu tỷ đồng, tăng 19,8% so với năm trước.
Đề cập đến những định hướng cụ thể cho công tác XTTM năm 2023, ông Vũ Bá Phú đặc biệt lưu ý, trong thời gian tới, cần tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết.
Thúc đẩy đa dạng hóa thị trường để bù đắp khó khăn tại các thị trường truyền thống; mở rộng thị trường sang khu vực: Đông Âu, Trung Đông, Nam Mỹ, Nam Á, châu Phi, đồng thời tăng cường đa dạng hóa các chuỗi cung ứng. Tận dụng tốt cơ hội Trung Quốc mở cửa sau khi kiểm soát được dịch bệnh.
Ngay từ đầu năm, cần khẩn trương triển khai ngay hoạt động XTTM, chủ động chuẩn bị thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm, đặc biệt nông sản có tính mùa vụ, tránh tình trạng ùn ứ, được mùa mất giá nông sản khi đến vụ; chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch đối với thị trường Trung Quốc, gắn với xây dựng thương hiệu để thúc đẩy xuất khẩu bền vững.
Từ thực tế thời gian qua, Cục trưởng Cục XTTM cũng thẳng thắn yêu cầu cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp cần tăng cường phối hợp xây dựng, phát triển và bảo vệ thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm, ngành hàng xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam, hỗ trợ tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm thương hiệu quốc gia Việt Nam.
Theo các chuyên gia, để phù hợp với xu thế mới, cần tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động XTTM, kết nối cung cầu, xây dựng và phát triển thương hiệu hàng Việt Nam ở các thị trường ngoài nước.
Đồng thời, đối với hoạt động sản xuất trong nước cần đẩy mạnh chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, ứng phó biến đổi khí hậu nhằm tham gia sâu và có hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Tăng cường nhập khẩu thiết bị máy móc hiện đại, công nghệ nguồn, nguyên liệu đầu vào phục vụ cho chế biến sâu, có hàm lượng giá trị gia tăng cao phục vụ sản xuất trong nước và xuất khẩu.
Cần nâng cao chất lượng hoạt động xúc tiến thương mại
Tuy nhiên, theo ý kiến của các sở công thương, trung tâm XTTM địa phương, hiện nay, tính liên kết của mạng lưới các tổ chức XTTM, hiệp hội ngành hàng chưa thực sự chặt chẽ và hiệu quả, dẫn đến nguồn lực cho XTTM bị dàn trải, chồng chéo, thiếu các hoạt động có quy mô lớn, tác động sâu rộng, mang lại kết quả cho nhiều đối tượng hưởng lợi.
Từ phía địa phương, bà Đoàn Thu Hà - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn - cũng kiến nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo tập trung đầu tư đồng bộ hạ tầng vùng biên giới để tạo động lực và liên kết vùng trong hoạt động thương mại biên giới. Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần ưu tiên tổ chức triển khai kế hoạch tiêu thụ và xuất khẩu nông sản trên phạm vi cả nước ngay từ đầu năm để có những phương án, giải pháp chủ động hơn, cũng như có những định hướng, khuyến cáo kịp thời cho bà con nông dân và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp từ khâu trực tiếp sản xuất, đến chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu.
Như vậy sẽ giúp cân đối được bài toán quy mô sản xuất và năng lực tiêu thụ của thị trường, tăng giá trị sản xuất nông nghiệp, cũng như hạn chế thấp nhất việc dư cầu hàng hóa, tạo áp lực tiêu thụ lớn khi vào chính vụ.
Đưa ra giải pháp cho vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải yêu cầu, Cục XTTM và các sở công thương, trung tâm XTTM địa phương cần huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực dành cho XTTM; đặc biệt là phải chủ động kết hợp, lồng ghép các hoạt động của địa phương với các Bộ, ngành, địa phương trong vùng và liên vùng để vừa tránh chồng chéo, vừa tránh dàn trải, vừa phát huy được hiệu quả hỗ trợ XTTM tới nhiều doanh nghiệp, sản phẩm của vùng.
Hơn nữa, cần thiết phải dần hình thành và củng cố cơ chế hợp tác, liên kết cùng có lợi trong mạng lưới các tổ chức XTTM. Cụ thể, cơ chế liên kết phải mở rộng kết nối, trao đổi thường xuyên với hệ thống các thương vụ, văn phòng XTTM Việt Nam ở nước ngoài, không chỉ về mặt thông tin mà còn cả các nghiệp vụ, hoạt động XTTM cụ thể.
Đây chính là những đối tác, cầu nối không thể thiếu, nhất là khi các hoạt động XTTM của Việt Nam ngày càng vươn ra thị trường thế giới.
“Bộ Công Thương sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách nâng cao hiệu quả hoạt động XTTM trên cả nước, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của cả nước năm 2023, cũng như Chiến lược quốc gia về phát triển thương mại trong nước, xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030” - Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết./.
Kết quả tích cực về xuất nhập khẩu và sự phát triển ổn định của thị trường trong nước thời gian qua có sự đóng góp quan trọng của công tác XTTM cùng sự nỗ lực của các cơ quan, tổ chức XTTM trên cả nước.
Ông Vũ Bá Phú
