Nhiều giải pháp đưa kinh tế bứt phá
Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, ước tính tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm đạt 7,3% (so với kịch bản đề ra là 7,58%), riêng quý II/2025 có thể đạt khoảng 7,6%. Đây là mức tăng trưởng nằm trong nhóm cao nhất khu vực và thế giới.
Phó Thủ tướng nhìn nhận, mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025 là rất khó khăn, song kết quả 6 tháng đầu năm là tiền đề quan trọng để nền kinh tế tăng tốc trong nửa cuối năm và cán đích mục tiêu cả năm. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu, Chính phủ sẽ làm mới các động lực tăng trưởng hiện có như đầu tư nước ngoài, tiêu dùng, thúc đẩy các công trình trọng điểm quốc gia; đồng thời tìm kiếm động lực tăng trưởng mới từ kinh tế xanh, công nghiệp bán dẫn, sản xuất chip, AI…
Chúng ta muốn phát triển thì không có con đường nào khác: Chắc chắn phải sử dụng đòn bẩy, phải đẩy tỷ lệ nợ công lên, tăng vay từ nhân dân, đẩy mạnh xã hội hóa, huy động nguồn vốn ODA và nguồn vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế để phát triển kinh tế. Còn nếu không đi vay, có đồng nào thì chỉ kinh doanh trong giới hạn đó, không có đòn bẩy thì không thể có tăng trưởng cao - nhất là khi mục tiêu là tăng trưởng hai con số. Nhưng tăng trưởng cũng phải hiệu quả, phải tạo ra công ăn việc làm, của cải xã hội, thu ngân sách và có khả năng trả nợ.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng
Đồng tình với nhận định về những khó khăn hiện hữu, tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ và Bộ Tài chính làm rõ hơn các giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng. Đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP. Hồ Chí Minh) bày tỏ lo ngại khi tỷ lệ giải ngân đầu tư công còn rất thấp, “có tiền mà không sử dụng được.” Về nguồn vốn ODA, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn ĐBQH Bến Tre) nêu rõ, nhiều dự án ODA liên tục chậm tiến độ, tỷ lệ giải ngân 5 tháng đầu năm 2025 chỉ đạt 6,28%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ giải ngân chung.
Giải đáp các vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, để đạt được mức tăng trưởng 8% trở lên, giải ngân đầu tư công cần đạt 100% kế hoạch năm. Trong 5 tháng đầu năm, Chính phủ đã nỗ lực, kết quả giải ngân tốt hơn cùng kỳ năm trước, đồng thời đã xác định các nguyên nhân chính làm chậm giải ngân để có giải pháp tháo gỡ phù hợp.
Đối với các dự án ODA, Bộ Tài chính đang tham mưu Quốc hội sửa Luật Đầu tư công, và đồng thời triển khai các bước để trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 114/2021/NĐ-CP và Nghị định số 20/2023/NĐ-CP về quản lý, sử dụng vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ. Mục tiêu là tháo gỡ tối đa vướng mắc về quy trình, thủ tục; đồng thời chủ động làm việc với các nhà tài trợ nhằm đơn giản hóa quy trình giải ngân, rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ của địa phương.
Cùng với đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, Chính phủ cũng xác định việc tháo gỡ khó khăn cho các dự án tồn đọng trên cả nước là một trọng tâm trong thời gian tới. Hiện có hơn 5 triệu tỷ đồng vốn đầu tư đang bị "tồn", tính theo tổng mức đầu tư. Đến cuối tháng 4/2025, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các Bộ, ngành và địa phương đã tháo gỡ vướng mắc cho 867 dự án thuộc các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, bất động sản… để đưa vào vận hành, tiếp tục đầu tư hoặc khởi động lại.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng tiêu dùng nội địa là một động lực tăng trưởng quan trọng, cần được thúc đẩy mạnh mẽ trong những tháng cuối năm và giai đoạn 2026-2030, qua đó góp phần cùng các lĩnh vực khác đóng góp vào tăng trưởng.
Kích hoạt tối đa các nguồn vốn cho nền kinh tế
Trong điều kiện ngân sách còn hạn hẹp, việc huy động các nguồn lực cho tăng trưởng là vấn đề được nhiều ĐBQH quan tâm. Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (Đoàn ĐBQH Hưng Yên) đề nghị Chính phủ làm rõ giải pháp để gia tăng huy động và nâng cao hiệu quả đầu tư, tạo nền tảng cho tăng trưởng bứt phá trong giai đoạn tới.
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và 10%/năm trong giai đoạn 2026-2030, nhu cầu đầu tư toàn nền kinh tế trong 5 năm tới ước tính khoảng 40 triệu tỷ đồng - tức mỗi năm phải huy động khoảng 8 triệu tỷ đồng. Trong khi đó, vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước hiện chỉ khoảng 1 triệu tỷ đồng/năm. Như vậy, hơn 7 triệu tỷ đồng còn lại phải được huy động từ các nguồn khác như đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đối tác công tư (PPP), vốn ODA và các kênh xã hội hóa khác.
Làm rõ vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ đang triển khai đồng bộ các giải pháp đột phá để thu hút vốn từ doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước, vốn FDI, ODA và nguồn vốn xã hội với nguyên tắc ngân sách nhà nước chỉ đóng vai trò "vốn mồi" để kích hoạt đầu tư. “Bất cứ dự án nào doanh nghiệp có thể tham gia thì nên để doanh nghiệp thực hiện; nguồn vốn nhà nước chỉ hỗ trợ, trừ khi đó là dự án an ninh - quốc phòng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Cùng quan điểm, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, nguồn vốn trong nước hiện vẫn phụ thuộc lớn vào tín dụng ngân hàng. Cuối năm 2024, tỷ lệ dư nợ tín dụng/GDP đã đạt 134%. Nếu tiếp tục phụ thuộc vào ngân hàng, nền kinh tế sẽ tiềm ẩn rủi ro hệ thống, khó đạt tăng trưởng cao mà vẫn đảm bảo bền vững. Vì vậy, các Bộ, ngành cần cân đối hợp lý cơ cấu vốn và đặc biệt chú trọng vào phát triển các kênh huy động mới.
Nhiều ý kiến cũng đề xuất cần đẩy mạnh thị trường vốn qua các hình thức như cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ đầu tư, quỹ tài chính. Đồng thời, cần nâng cấp thị trường chứng khoán ngay trong năm nay; sớm triển khai Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sau khi Quốc hội thông qua; tiếp tục thu hút vốn FDI có chọn lọc, kịp thời xử lý các vướng mắc của nhà đầu tư nước ngoài. Đặc biệt, việc hoàn thành “Cổng một cửa đầu tư quốc gia” trong tháng 8/2025 và từng bước triển khai “Cổng một cửa đầu tư cấp tỉnh” sau khi sắp xếp lại bộ máy hành chính sẽ là giải pháp then chốt để thúc đẩy thu hút đầu tư hiệu quả hơn./.
