Trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về Dự thảo Nghị quyết trước khi được Quốc hội thông qua, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, việc ban hành Nghị quyết thí điểm chính sách đặc thù đối với thành phố Buôn Ma Thuột là để thực hiện chủ trương, định hướng phát triển thành phố Buôn Ma Thuột theo đúng Kết luận số 67-KL/TW của Bộ Chính trị, phù hợp với điều kiện, thế mạnh của Thành phố và chủ trương của Bộ Chính trị, đồng thời góp phần thể chế hóa Nghị quyết số 23-NQ/TW.
Liên quan đến các chính sách ưu đãi thuế, thu hút chuyên gia, qua thảo luận, một số ý kiến đề nghị cân nhắc về phạm vi, mức ưu đãi, thời gian áp dụng, xác định rõ đối tượng được hưởng ưu đãi và cần tăng cường quản lý thuế, tránh lợi dụng gây thất thu cho ngân sách.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chính sách ưu đãi đầu tư trong Dự thảo Nghị quyết chỉ áp dụng đối với dự án mới (được chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong thời gian Nghị quyết này có hiệu lực thi hành) trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột thuộc những ngành, lĩnh vực cần thu hút đầu tư theo định hướng của Bộ Chính trị tại Kết luận số 67.
Trong quá trình thẩm định, xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư của dự án, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk chịu trách nhiệm chỉ đạo lấy ý kiến thẩm định đầy đủ của các cơ quan liên quan; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật, tránh lợi dụng chính sách.
Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, tránh lợi dụng pháp luật để gian lận, trốn thuế, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương theo dõi, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật đối với hoạt động của các doanh nghiệp, dự án được hưởng ưu đãi về thuế theo quy định tại Nghị quyết này để có giải pháp ngăn chặn việc lợi dụng chính ưu đãi.
Qua thảo luận, có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định ưu đãi đối với chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt; đề nghị cần có chính sách lâu dài, tạo môi trường, cơ chế phù hợp, kích thích hoạt động nghiên cứu và có chính sách đặc thù trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, Dự thảo Nghị quyết đã cụ thể hóa đúng đắn chủ trương này nhằm góp phần tạo nguồn nhân lực cho một khu vực còn nhiều hạn chế về chất lượng lao động và chính sách này cũng đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Cần Thơ.
Ngoài những chính sách trực tiếp ưu đãi đối với chuyên gia, nhà khoa học tại Điều 5 Dự thảo Nghị quyết, điểm a khoản 1 Điều 4 Dự thảo Nghị quyết quy định một số chính sách ưu đãi thuế nhằm thu hút các doanh nghiệp đầu tư trong một số lĩnh vực cụ thể, thông qua chính sách thu hút doanh nghiệp, các chuyên gia, nhà khoa học sẽ đến thành phố Buôn Ma Thuột làm việc và sẽ có môi trường thuận lợi, cơ chế phù hợp, tăng cường hoạt động nghiên cứu, có tác động không chỉ đối với thành phố Buôn Ma Thuột mà còn có tính lan tỏa đối với cả vùng Tây Nguyên.
Bên cạnh đó, hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi đang được triển khai để thực hiện các chính sách ưu đãi đối với giáo dục, đào tạo, phát triển văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có tỉnh Đắk Lắk.
Đồng thời, Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Buôn Ma Thuột nhằm thể chế hóa Kết luận số 67 để tạo động lực cho Thành phố phát triển, tạo sự lan tỏa đến các vùng khác trong tỉnh Đắk Lắk, trong đó có đồng bào dân tộc thiểu số. Tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đề nghị Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu các chính sách đặc thù của vùng Tây Nguyên theo tinh thần của Nghị quyết số 23 để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét đối với nội dung này.
Quá trình thảo luận, có ý kiến cũng cho rằng, phạm vi chính sách tại Dự thảo Nghị quyết còn hạn chế, đề nghị bổ sung các chính sách nhằm góp phần phát triển Thành phố trở thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 23. Theo đó, các cơ chế, chính sách đặc thù cho Vùng sẽ được xây dựng trong thời gian tới và cùng với Nghị quyết này sẽ tạo khung chính sách ưu đãi tương đối toàn diện để thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk phát triển thành cực tăng trưởng, kích hoạt cho cả Vùng phát triển.
Nghị quyết gồm 8 điều, có hiệu lực thi hành từ 01/01/2023 và được thực hiện trong 05 năm.
