Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng bị ảnh hưởng tiêu cực, hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) vẫn phát triển mạnh mẽ.
Tại TP. Hồ Chí Minh, trong năm 2023, cơ quan thuế đã rà soát 5.890 người nộp thuế kinh doanh TMĐT, với số thuế điều chỉnh tăng; truy thu, phạt 217 tỷ đồng, tăng 29% so với năm 2022. Trong đó, ước tính kết quả xử lý đối với hộ kinh doanh có hoạt động bán hàng TMĐT là 5.635 hộ, với số thuế truy thu, phạt hơn 150 tỷ đồng. 7 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực TMĐT qua thanh tra, kiểm tra đã tự khai, truy thu và tiền chậm nộp gần 44,5 tỷ đồng.
Theo Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, dữ liệu trên Cổng thông tin TMĐT của Tổng cục Thuế là nguồn dữ liệu quan trọng giúp đơn vị đẩy mạnh rà soát với số lượng người nộp thuế tăng gần 35 lần và tăng số thuế truy thu, phạt hơn 140 tỷ đồng so với năm 2022.
Ngày 15/12/2022, Tổng cục Thuế vận hành Cổng thông tin TMĐT để tiếp nhận thông tin về TMĐT. Đến nay, sau 4 kỳ cung cấp thông tin, Cổng này đã ghi nhận 357 sàn giao dịch TMĐT cung cấp thông tin. Theo đó, số cá nhân, tổ chức tham gia kinh doanh trên sàn hơn 191.000 với tổng giá trị giao dịch gần 59.000 tỷ đồng.
Các nhà chuyên môn cho biết, hiện có rất nhiều khó khăn vướng mắc trong quản lý thuế TMĐT. Hộ, cá nhân kinh doanh TMĐT thường không đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế, không có địa chỉ kinh doanh rõ ràng. Nhiều trường hợp còn sử dụng thông tin cá nhân của người khác để đăng ký kinh doanh nên khó quản lý được chính xác đối tượng. Một đối tượng có thể có nhiều gian hàng trên một sàn, và nhiều sàn giao dịch TMĐT cũng như mạng xã hội gây khó khăn trong xác định căn cứ tính thuế.
Việc kiểm soát dòng tiền cũng không dễ dàng. Thông tin do sàn TMĐT cung cấp lên Cổng thông tin TMĐT còn chưa đầy đủ, nhiều sai lệch và bất hợp lý. Các khó khăn vướng mắc khiến công tác quản lý thuế TMĐT hiện nay vẫn nhiều nội dung chưa bao quát hết.
Tại TP. Hồ Chí Minh, các chủ sàn TMĐT vẫn chưa cung cấp đầy đủ thông tin các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn. Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh vẫn chưa khai thác được hết dữ liệu trên Cổng thông tin TMĐT của Tổng cục Thuế do giới hạn phân quyền. Đối với các trường hợp kinh doanh có thuê đơn vị giao nhận thu hộ tiền bán hàng (COD), dù có ký hợp đồng thuê, nhưng các đơn vị giao nhận lại chưa cung cấp, hoặc cung cấp nhưng không xác định được tên, mã số thuế của tổ chức, cá nhân bán hàng để quản lý thuế.
Với các tổ chức, cá nhân cư trú trong nước có phát sinh thu nhập từ cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trên các nền tảng số (sản xuất nội dung số, ứng dụng số qua Google, Facebook, Netflix…), cơ quan thuế gửi yêu cầu cho 56 ngân hàng nhưng chỉ 15 ngân hàng phản hồi.
Từ những khó khăn trên, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đề xuất xây dựng quy chế phối hợp liên bộ ngành trong cung cấp thông tin TMĐT. Xây dựng quy trình quản lý thuế đặc thù để thuận lợi cho công tác quản lý thuế. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp là chủ sàn TMĐT, các trung gian thanh toán, doanh nghiệp hoạt động trung gian vận chuyển./.