 |
| Quang cảnh phiên họp sáng 08/7. Ảnh: quochoi.vn |
Nội dung chất vấn là về tình hình triển khai và giải pháp đẩy nhanh việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Tài chính; công tác quản lý giá, mua sắm công và kiểm soát lạm phát theo Nghị quyết của Quốc hội.
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt, thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại DN và chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần.
Nội dung chất vấn còn là hoạt động của thị trường vốn, chứng khoán, trái phiếu DN thời gian qua, giải pháp chấn chỉnh và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là tình trạng thao túng, làm giá, đưa thông tin xuyên tạc, thiếu kiểm chứng, không chính xác ảnh hưởng đến thị trường; giải pháp về xây dựng, phát triển thị trường tài chính lành mạnh, bảo đảm an toàn, bền vững trong thời gian tới. Các biện pháp chống thất thu thuế, nhất là trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản. Việc quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số.
Hiện tượng thao túng, làm giá ngày càng tinh vi
Trong báo cáo gửi tới Quốc hội trước phiên chất vấn và trả lời chất vấn về hoạt động của thị trường vốn, chứng khoán, trái phiếu DN… Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thị trường vốn có tốc độ tăng trưởng bình quân trên 28,5%/năm giai đoạn 2016-2021, riêng năm 2021 là 33,2%.
Tính đến cuối quý 1/2022, quy mô thị trường vốn đạt 134,5% GDP năm 2021. Tổng mức huy động vốn trên thị trường vốn năm 2021 đạt trên 1,12 triệu tỷ đồng (huy động vốn trái phiếu Chính phủ đạt trên 318.000 tỷ đồng, phát hành trái phiếu DN đạt trên 637.000 tỷ đồng).
Hiện nay, trên thị trường chứng khoán có 767 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết, 858 cổ phiếu đăng ký giao dịch; 83 công ty chứng khoán, 44 công ty quản lý quỹ, 2 DN xếp hạng tín nhiệm. Số lượng tài khoản của nhà đầu tư là trên 5,2 triệu tài khoản, tăng 21,1% so với cuối năm 2021.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, thời gian qua, trên thị trường cổ phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh xuất hiện các hiện tượng thao túng giá, làm giá ngày càng tinh vi, nhiều mã chứng khoán được đẩy giá lên cao không gắn với tình hình hoạt động kinh doanh, nghĩa vụ công bố thông tin của một số DN đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư còn chưa đảm bảo chất lượng.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn |
Bên cạnh đó, thị trường trái phiếu DN tăng trưởng nhanh nên phát sinh rủi ro. Một bộ phận nhà đầu tư cá nhân chưa hiểu biết rõ về pháp luật đã gian lận khi xác định trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để mua trái phiếu DN riêng lẻ.
Trong khi đó, một số tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, công ty kiểm toán, công ty thẩm định giá...) chưa tuân thủ quy định pháp luật trong việc tư vấn hồ sơ chào bán, kiểm toán báo cáo tài chính, định giá tài sản đảm bảo hoặc chào mời không đúng đối tượng nhà đầu tư hiện đang bị các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra để xử lý vi phạm, như vụ việc của tập đoàn Tân Hoàng Minh.
Để phát triển thị trường chứng khoán, trái phiếu minh bạch, bền vững, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện khung pháp lý; nâng cao hiệu quả công tác giám sát, vai trò của các tuyến giám sát từ các công ty chứng khoán đến Uỷ ban Chứng khoán, nhất là giám sát tuyến đầu của các Sở Giao dịch chứng khoán đối với giao dịch bất thường, vi phạm trên thị trường.
Bộ Tài chính cũng sẽ tổ chức thanh tra, kiểm tra các DN phát hành và công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan công an trong xác minh, điều tra, xử lý các vụ việc thao túng, phối hợp xử lý các tin đồn thất thiệt, sai sự thật, cung cấp thông tin cho cơ quan công an khi có các dấu hiệu nghi ngờ trong quá trình thanh, kiểm tra.
Không tính giá trị đất vào giá trị DN khi cổ phần hóa, thoái vốn
Về tình hình thực hiện cổ phần hóa (CPH) DNNN, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, lũy kế giai đoạn 2016-2020, ghi nhận 180 DN thực hiện cổ phần hóa với tổng giá trị DN là 489.690 tỷ đồng, giá trị vốn nhà nước là 233.792 tỷ đồng, trong đó có 39/128 DN CPH thuộc danh mục CPH theo Công văn số 991/TTg-ĐMDN và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đạt 30% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt), tổng giá trị thực tế bán được là 22.748 tỷ đồng đạt 23% kế hoạch dự kiến bán, tương đương 11% giá trị phần vốn nhà nước tại DN.
Từ năm 2021 đến 5 tháng đầu năm 2022, ghi nhận 5 DN CPH với tổng giá trị DN là 642 tỷ đồng, giá trị thực tế phần vốn nhà nước là 474 tỷ đồng, trong đó có 1 DN CPH thuộc danh mục cổ phần hóa theo Công văn số 991 và Quyết định số 26 của Thủ tướng Chính phủ (đạt 0,7% kế hoạch thực hiện giai đoạn 2016-2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt).
Về tình hình thực hiện thoái vốn DNNN, lũy kế giai đoạn 2016-2020, tổng giá trị thoái là 27.312 tỷ đồng, thu về 177.397 tỷ đồng.
Từ năm 2021 đến 5 tháng đầu năm 2022, đã thoái vốn tại 38 DN với giá trị 2.047 tỷ đồng, thu về 6.582 tỷ đồng.
Trong thời gian tới, các cơ chế chính sách pháp luật sẽ tiếp tục được rà soát, nghiên cứu, hoàn thiện một cách đồng bộ để đảm bảo đẩy nhanh hơn tiến độ CPH DN.
Trong đó, một trong những giải pháp đáng chú ý được Bộ trưởng Bộ Tài chính đưa ra là sẽ đổi mới các quy định xác định giá trị quyền sử dụng đất bám sát tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; quy định việc không tính giá trị đất vào giá trị DN khi thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn.
Cụ thể, DNNN trước CPH phải chuyển sang thuê đất trả tiền hàng năm và sau CPH phải cam kết thực hiện đúng mục đích sử dụng đất cho sản xuất kinh doanh, giữ nguyên hình thức thuê đất trả tiền hàng năm. Việc chuyển mục đích sử dụng đất, DN sau CPH phải tuân thủ quy hoạch, bảo đảm điều kiện, trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định. Kiên quyết thu hồi đất theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp vi phạm.
Việc xử lý nhà đất đối với DN quản lý nhiều đất đai ở vị trí có lợi thế thương mại thực hiện theo quy định sắp xếp cơ sở nhà đất của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, không phân biệt DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hay DN CPH...
Chính phủ cũng sẽ nghiên cứu, quy định rõ cơ chế, phương pháp xác định giá đất, cơ quan chịu trách nhiệm xác định, quyết định, giám sát, kiểm tra, nâng cao chất lượng công tác định giá đất, tính độc lập của Hội đồng thẩm định giá đất, tổ chức tư vấn xác định giá đất đảm bảo công khai minh bạch. Bổ sung những chế định đấu giá quyền sử dụng đất và quyền thuê đất vào Luật Đấu thầu, đảm bảo tính công khai, minh bạch và thông tin đầy đủ về đất.
Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ nghiên cứu đổi mới việc xác định giá trị DN theo hướng giao tổ chức tư vấn xác định giá trị DN theo quy định của pháp luật giá và thẩm định giá.
Đ. KHOA
