 |
| Nhiều doanh nghiệp da giày đang gặp khó khăn. Ảnh minh họa: Chinhphu.vn |
Nhiều doanh nghiệp phải giảm sản lượng, ngừng sản xuất
Nếu như năm 2020, tổng kim ngạch xuất khẩu da giày của Việt Nam giảm 10% so với năm 2019 (giảm mạnh nhất tại Mỹ La tinh, EU, Bắc Mỹ, châu Á) thì trong 7 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu da giày của Việt Nam đã đạt 13,78 tỷ USD, tăng 8,3%, trong đó xuất khẩu giày dép đạt 11,8 tỷ USD tăng 11,5%.
Tuy nhiên, từ đầu tháng 5/2021 đến nay, đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ 4 diễn biến phức tạp tại các tỉnh phía Nam đã ảnh hưởng đến sản xuất của các doanh nghiệp da giày trong các tháng cuối năm 2021.
Việc thực hiện giãn cách xã hội kéo dài theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ tại các tỉnh phía Nam đã khiến 80% các nhà máy sản xuất da giày tại TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, An Giang, Kiên Giang… - những nơi tập trung nhiều doanh nghiệp da giày lớn trong các khu công nghiệp - phải ngừng sản xuất do không đủ điều kiện thực hiện “3 tại chỗ” và “một cung đường, hai điểm đến”. Còn tại miền Bắc và miền Trung, các doanh nghiệp da giày chỉ hoạt động với công suất 50-70% do giãn cách xã hội và thiếu lao động.
Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp buộc phải giảm sản lượng do phải giảm số lao động làm việc để thực hiện giãn cách, đồng thời phát sinh nhiều chi phí do đứt gẫy chuỗi cung nguyên phụ liệu, chi phí phòng, chống Covid-19 như: xét nghiệm, tiêm chủng, lo ăn, ở để đáp ứng 3 tại chỗ cho người lao động. Nhiều lao động đã bỏ về quê để tránh dịch bệnh…
Cùng với đó là tình trạng thiếu container rỗng, chi phí logistics và vận chuyển tàu biển quốc tế tăng cao gấp 5-10 lần từ năm 2020 đến nay chưa trở về bình thường. Chi phí nhiên liệu và giá nguyên phụ liệu nhập khẩu cũng tăng cao đã ảnh hưởng nhiều tới sản xuất, gây khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu.
 |
| Chi phí nguyên phụ liệu da giày tăng cao ảnh hưởng đến sản xuất của doanh nghiệp. Ảnh minh họa: TTXVN |
Theo Hiệp hội Da giày Việt Nam, các doanh nghiệp da giày đang bị thiệt hại do phải ngừng hoặc giảm sản xuất, bị khách hàng hủy đơn hàng xuất khẩu, trong khi vẫn phải chịu các chi phí duy trì nhà máy, trả lương cho người lao động.
Khuyến nghị được Hiệp hội Da giày đưa ra trong tình hình hiện nay là doanh nghiệp cần tiết giảm chi phí, chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện và lực lượng lao động, để sau khi đại dịch được khống chế có thể phục hồi ngay sản xuất và xuất khẩu, tận dụng tốt những ưu đãi từ các Hiệp định Thương mại tự do, nhất là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu-Việt Nam (EVFTA).
Cung - cầu bị ảnh hưởng, cần gỡ khó để khôi phục sản xuất
Trước những khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp ngành da giày, về bối cảnh hiện nay, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) đã chỉ ra những mối quan ngại lớn đến từ cả phía cung và cầu.
Theo đó, về phía cung, khó khăn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp là việc không bảo đảm được quá trình lưu thông, vận chuyển hàng hóa thông suốt phục vụ sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ hàng hóa do các quy định về phòng dịch phức tạp và không thống nhất giữa nhiều địa phương.
Trong khi đó, đặc trưng của ngành công nghiệp là tính kết nối sản xuất theo chuỗi không phân biệt địa giới hành chính, do đó, các khó khăn về lưu thông, vận chuyển hàng hóa do yêu cầu phòng dịch sẽ dẫn đến nguy cơ làm đứt gãy chuỗi cung ứng, đặc biệt là chuỗi cung ứng lao động làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đầu vào sản xuất của doanh nghiệp.
Vì thế, Cục Công nghiệp cho rằng, một số quy định về phòng, chống dịch bệnh cần phải được điều chỉnh, sửa đổi để đảm bảo mục tiêu vừa duy trì sản xuất cho doanh nghiệp, vừa bảo đảm sức khỏe, an toàn tính mạng cho người lao động và cộng đồng.
 |
| Cần tháo gỡ khó khăn, đảm bảo lưu thông hàng hóa xuất nhập khẩu. Ảnh minh họa: TTXVN |
Còn về phía cầu, dự báo trong thời gian tới, do ảnh hưởng của dịch bệnh và các quy định của nhiều địa phương về giãn cách xã hội, đơn hàng trong nước của nhiều ngành sản xuất sẽ sụt giảm nghiêm trọng.
Đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ đạo, trong đó có dệt may và da giày, các doanh nghiệp có thể có thêm các đơn hàng xuất khẩu mới. Tuy nhiên, nếu không sớm có các giải pháp giúp doanh nghiệp khắc phục tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng trong nước, sớm quay trở lại sản xuất thì các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nguy cơ khách hàng quốc tế sẽ dừng, hủy đơn hàng để chuyển sang nước khác và đến khi dịch được kiểm soát, doanh nghiệp khó có thể nối lại các mối quan hệ kinh doanh đã mất.
Cục Công nghiệp nhận định, kinh tế thế giới dự báo tiếp tục khởi sắc trở lại nhờ chiến lược tiêm chủng vắc xin Covid-19 được thực hiện đồng loạt trên toàn thế giới, thương mại hàng hóa toàn cầu sẽ hồi phục nhanh. Các nền kinh tế lớn của thế giới là Mỹ và EU mở cửa trở lại, thị trường tiêu dùng được phục hồi mạnh mẽ. Nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong đó có hàng dệt may, da giày… sẽ tăng mạnh trở lại.
Do vậy, việc tận dụng cơ hội này nhằm giữ và giành được các đơn hàng lớn để phục hồi sản xuất trong nước trong bối cảnh dịch bệnh thời gian tới là hết sức quan trọng.
| Hiện nay, Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu da giày lớn nhất của Việt Nam với giày dép chiếm thị tỷ trọng 40,3% và túi xách chiếm 44% trong tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng này của Việt Nam. Tiếp theo là EU chiếm thị phần 23,4% về giày dép và 22,2% về túi xách. Các thị trường khác là Trung Quốc (9,4% và 4,4%); Nhật Bản (4,8% và 8,7%) và Hàn Quốc (2,9 và 3,7%). |
QUỲNH ANH
