Tìm lời giải cho bài toán phát triển vùng miền Trung-Tây Nguyên

                

Quang cảnhHội nghị xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và đầu tư công năm 2020 vùng miền Trung và Tây Nguyên- Ảnh: baodautu

Tiềm năng lớn, kết quả kinh tế khả quan

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Trung cho biết, vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh. Dân số toàn vùng khoảng 20,2 triệu người, đứng thứ 2 cả nước, diện tích tự nhiên rộng nhất trong 6 vùng kinh tế của cả nước. Biển miền Trung là tài nguyên quốc gia, chiều dài đường bờ biển 1.900 km là vùng có vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế biển và các hoạt động kinh tế trên dải đất liền ven biển. Trong khi đó, vùng Tây Nguyên có vị trí chiến lược thuộc khu vực tam giác phát triển Campuchia-Lào-Việt Nam. Tây nguyên có tiềm năng lớn về phát triển thủy điện, điện mặt trời, nông lâm nghiệp, chế biến nông lâm sản, du lịch.

Những năm qua, miền Trung- Tây Nguyên là khu vực phát triển kinh tế năng động, Số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tốc độ tăng trưởng GRDP 14 tỉnh vùng miền Trung 6 tháng đầu năm ước đạt khoảng 8,05%, cao hơn bình quân chung cả nước. Tính đến ngày 30/6/2019, tổng vốn đầu tư FDI đăng ký của vùng ước đạt 1,38 tỷ USD, chiếm 7,5% cả nước. Trong đó, 117 dự án cấp mới với số vốn 1,14 tỷ USD, tăng 62% so cùng kỳ năm 2018; 22 dự án bổ sung số vốn 76,79 triệu USD. Địa phương thu hút nhiều nhất là thành phố Đà Nẵng với 66 dự án, 380,66 triệu USD, tiếp theo là Phú Yên với 1 dự án 216 triệu USD (điện mặt trời), Nghệ An 4 dự án với 212,8 triệu USD.

Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ Trần Duy Đông cho biết, dự kiến các chỉ tiêu kinh tế- xã hội năm 2019 của các tỉnh miền Trung đạt và vượt kế hoạch đề ra với tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) ước đạt 8,5%, các chỉ tiêu về thu, chi ngân sách, tổng mức lưu chuyển hàng hóa, thu hút đầu tư, số lượng khách du lịch... tăng trưởng khá cao so với cùng kỳ, có 9/10 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra, riêng chỉ tiêu tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội trên địa bàn dự kiến chỉ đạt 94,57% so với kế hoạch; môi trường đầu tư và kinh doanh tiếp tục được cải thiện, các cấp ngành và địa phương quan tâm đến công tác giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, 6 tháng đầu năm 2019, tốc độ tăng trưởng GRDP của vùng Tây Nguyên so với cùng kỳ đạt 7,3%. Trong đó, tốc độ tăng trưởng của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 4,3%, khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 9,2%, khu vực dịch vụ tăng 7,3%. Số doanh nghiệp tư nhân trong nước đăng ký lập mới trên địa bàn trong 6 tháng là 1.708 doanh nghiệp, tăng 8,7% so với cùng kỳ với tổng vốn đăng ký là 20.349 tỷ đồng, gấp 2,2 lần so với cùng kỳ, thu hút 10.302 lao động.
                

Miền Trung có 1.900 kmđường bờ biểnmang lại tiềm năng lớn cho phát triển kinh tế biển và các hoạt động kinh tế trên dải đất liền ven biển- Ảnh: internet

Ưu tiên phát triển mạnh các dự án trọng điểm

Bên cạnh những kết quả đạt được như trên, nhiều chuyên gia kinh tế cũng nhận định, các tỉnh miền Trung- Tây Nguyên đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: động lực tăng trưởng công nghiệp của vùng còn yếu; chưa khai thác được thế mạnh hệ thống cảng biển, sân bay sẵn có; xuất khẩu tăng cao nhưng tỷ trọng còn thấp trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước; ngoại trừ Đà Nẵng và Khánh Hòa xuất siêu, các tỉnh còn lại của miền Trung chủ yếu là nhập siêu; thu ngân sách chưa bền vững, mặc dù tăng cao nhưng số thu một lần, thu không ổn định còn chiếm tỷ lệ lớn, thu từ tiền sử dụng đất, xổ số kiến thiết chiếm tỷ lệ cao trong tổng số thu nội địa; chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn cao so với cả nước...

Từ thực tiễn của địa phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế Phan Ngọc Thọ thừa nhận, Thừa Thiên-Huế cũng như nhiều tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên còn khó khăn về hệ thống hạ tầng; quy mô kinh tế nhỏ, chưa tự cân đối ngân sách, thu nhập bình quân đầu người thấp. Do vậy, cần có sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của Trung ương và các Bộ, ban ngành trong xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển Vùng; cần có cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù trong huy động và phân bổ các nguồn lực cho Vùng năm 2020, giai đoạn 2021-2025, nhằm tạo kết nối, mang tính đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội Vùng nhanh và bền vững, gắn với ứng phó biến đổi khí hậu.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh, qua thống kê cho thấy các mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế-xã hội 6 tháng đầu năm 2019 của các địa phương đều đạt theo kế hoạch, cho thấy các địa phương có quyết tâm rất cao. Thời gian còn lại của năm 2019, các địa phương cần tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp đã đề ra của Chính phủ tại Nghị quyết số 01, 02, 35, Chỉ thị 09 của Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt đã tập trung thực hiện giải ngân có hiệu quả vốn đầu tư công. Theo thống kê, 6 tháng đầu năm 2019, giải ngân vốn đầu tư công của miền Trung đạt kết quả tốt với 43%, các tỉnh Tây Nguyên giải ngân đạt hơn 40%. So với các địa phương đây là mức giải ngân tương đối cao. Thời gian tới, các địa phương ở 2 khu vực cần có giải pháp để tiếp tục thực hiện giải ngân vốn đầu tư công đạt kết quả cao hơn.

Khi xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 2021- 2025, trong bối cảnh ngân sách còn khó khăn, Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh các địa phương cần quan tâm, lựa chọn các dự án ưu tiên, trọng điểm, có khả năng tạo động lực cho tăng trưởng của địa phương và của toàn vùng; nghiên cứu kỹ về nguyên tắc, tiêu chí sử dụng NSNN, đảm bảo nguyên tắc ưu tiên các dự án quan trọng. Bên cạnh đó, quan điểm xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 cơ bản sẽ căn cứ vào nội dung của Luật Đầu tư công sửa đổi. Nội dung của Luật Đầu tư công có nhiều điểm mới, đã sửa đổi, tháo gỡ, đơn giản hoá trong thực hiện kế hoạch Đầu tư công. Đây sẽ là căn cứ để kế hoạch Đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 khả thi cao hơn giai đoạn trước.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung cũng khẳng định, để tạo thuận lợi cho các địa phương trong thu hút nguồn lực đầu tư ngoài ngân sách, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tìm mọi giải pháp để đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời sửa đổi Nghị định 30/2015, sửa đổi Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp... nhằm tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư.