Qua kiểm toán đã chỉ ra các khoản nợ phải thu của TCT Vận tải thủy chiếm trên 28% tổng tài sản. Ảnh: TS
Nợ phải thu chiếm trên 28% tổng tài sảnTheo Báo cáo kiểm toán, các khoản nợ phải thu ngắn hạn của TCT Vận tải thủy tính đến 31/12/2012 là 365.553 triệu đồng, chiếm tỷ lệ 28,04% trên tổng tài sản. Trong đó, các khoản phải thu khách hàng là 291.698 triệu đồng, chiếm tỷ lệ 81,81% tổng các khoản phải thu.
Qua kiểm toán cho thấy, các đơn vị đã tổ chức thực hiện quản lý nợ phải thu; mở sổ theo dõi công nợ từ tổng hợp đến chi tiết cho từng đối tượng; thực hiện đối chiếu xác nhận số dư công nợ… Các đơn vị cũng đã tiến hành phân loại công nợ hàng năm; một số đơn vị đã có biện pháp xử lý các khoản công nợ tồn đọng, thực hiện trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi đầy đủ, phù hợp.
Tuy nhiên, các đơn vị chưa xây dựng và ban hành quy chế quản lý các khoản nợ phải thu gồm: nguyên tắc, phân cấp, phân công và xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc theo dõi, thu hồi, thanh toán các khoản công nợ. Một số đơn vị còn tồn đọng các khoản nợ công quá hạn với số tiền 50.695 triệu đồng, chiếm tỷ lệ 17,38% tổng số công nợ phải thu của TCT, trong đó, Công ty mẹ là 39.969 triệu đồng, Công ty TNHH một thành viên (MTV) Vận tải và Xếp dỡ đường thủy nội địa là 9.872 triệu đồng, Công ty CP Vận tải thủy 2 là 854 triệu đồng. Các đơn vị này chưa có biện pháp xử lý đối với các khoản công nợ quá hạn.
Theo đánh giá của KTNN, nếu các khoản công nợ này được thu hồi kịp thời, đáp ứng vốn cho sản xuất kinh doanh thì sẽ tiết kiệm được khoản chi phí lãi vay tương ứng phát sinh trong năm 2012 ước tính là 3.597 triệu đồng. Mặt khác, việc các đơn vị này chưa thực hiện trích lập dự phòng các khoản phải thu khó đòi theo quy định, dẫn đến phản ánh không đúng kết quả sản xuất kinh doanh trong kỳ của đơn vị. Theo quy định này, nếu các khoản nợ trên đảm bảo đủ điều kiện để trích lập dự phòng thì giá trị dự phòng cần phải trích lập ước tính là 26.406 triệu đồng.
Kết quả kiểm toán còn chỉ ra việc xử lý các khoản công nợ phải thu không có khả năng thu hồi chưa tuân thủ quy định (TCT đã tiến hành xóa nợ khi chưa đủ điều kiện số tiền 2.164 triệu đồng); thực hiện bù trừ công nợ phải thu nội bộ và trả nội bộ tồn đọng không đúng quy định với giá trị 14.112 triệu đồng, thực hiện kết chuyển vào chi phí khác 908 triệu đồng giá trị chênh lệch phải thu nội bộ lớn hơn phải trả nội bộ không xác định được nguyên nhân.
Đáng chú ý, Công ty Xây lắp và Tư vấn thiết kế (thuộc Công ty mẹ) cho nhà thầu phụ là Công ty CP Đầu tư xây dựng và Phát triển đô thị Tuấn Anh vay không lãi suất 2.500 triệu đồng, từ ngày 12/5/2011. Theo đề nghị vay vốn, thời hạn vay là 1 ngày để thi công công trình, nhưng đến thời điểm kiểm toán (tháng 4/2013), Công ty CP Đầu tư xây dựng và Phát triển đô thị Tuấn Anh vẫn chưa thực hiện tất toán khoản vay này. Trong điều kiện tình hình tài chính của Công ty Xây lắp và Tư vấn thiết kế rất khó khăn, nợ phải thu quá hạn lớn, việc tồn tại khoản nợ trên đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của đơn vị, chưa kể đến việc cho vay trên là không đúng quy định về ngành nghề kinh doanh của đơn vị. KTNN cho rằng, nếu số tiền này được gửi tiết kiệm có kỳ hạn tại ngân hàng thì sẽ được hưởng khoản lãi tương ứng ước tính là 337 triệu đồng. Cùng với đó, việc chậm xử lý, thanh lý những tài sản không cần dùng đến để thu hồi vốn cho sản xuất, bảo toàn và gia tăng vốn chủ sở hữu cũng làm ảnh hưởng đến tính kinh tế trong hoạt động của TCT. Điển hình là tại Công ty TNHH MTV Vận tải và Xếp dỡ đường thủy nội địa, đến thời điểm 31/12/2012 còn một số tài sản có nguyên giá là 6.291 triệu đồng, không sử dụng nhưng đơn vị chưa có phương án xử lý.
Thành lập tổ chuyên trách xử lý công nợ tồn đọng
Với thực trạng nợ đọng trên, KTNN đã kiến nghị TCT thành lập tổ công tác chuyên trách xử lý công nợ tồn đọng; đối với số dư phải thu, các khoản chi phí quản lý DN còn tồn dư trên tài khoản chi phí trả trước ngắn hạn có giá trị lớn, phát sinh từ lâu, đề nghị các đơn vị nhanh chóng xem xét, làm rõ bản chất, nội dung của từng khoản công nợ, từng khoản chi phí để xem xét, đối chiếu, quyết toán. Trong trường hợp cần thiết, cần xem xét xử lý trách nhiệm của cá nhân và tập thể có liên quan; Thực hiện trích lập dự phòng các khoản nợ khó đòi theo đúng quy định. KTNN cũng yêu cầu TCT chỉ đạo Công ty mẹ khẩn trương tất toán khoản tiền cho Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Tuấn Anh vay; đồng thời kiểm điểm trách nhiệm tập thể và cá nhân có liên quan trong việc cho vay không đúng quy định về ngành nghề kinh doanh.
Thực hiện kiến nghị của KTNN, TCT đã ban hành Quyết định số 1060/QĐ-TCCB ngày 7/8/2013 về việc thành lập Ban chỉ đạo thực hiện kết luận của Hội đồng thành viên: Đôn đốc thu hồi công nợ, thực hiện trích lập quỹ dự phòng để từng bước xử lý các khoản công nợ không có khả năng thu hồi theo đúng quy định, xây dựng phương án xử lý các khoản treo, trích, các khoản nợ, đôn đốc thực hiện các nội dung theo kết luận của KTNN. TCT cũng đã có văn bản số 1093/TCT-VTT ngày 13/8/2013 và văn bản số 1181/TCT-TCKT ngày 29/8/2013 gửi các đơn vị yêu cầu thực hiện các nội dung theo kết luận của KTNN. Từng đơn vị thành lập tổ công tác chuyên trách xử lý công nợ tồn đọng. Đối với các khoản nợ phải thu phát sinh từ lâu, giải trình nội dung cụ thể, làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể. Thực hiện trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi theo đúng quy định.
Đối với khoản tiền Công ty Xây lắp và tư vấn thiết kế cho Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Tuấn Anh vay, ngày 16/11/2013, Công ty đã tổ chức cuộc họp kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của cá nhân và tập thể liên quan đến việc cho vay tiền không đúng quy định. Tuy nhiên, đến thời điểm kiểm tra thực hiện kiến nghị, số tiền này vẫn chưa thu hồi được mặc dù Công ty Xây lắp và tư vấn thiết kế đã gửi văn bản nhiều lần. KTNN tiếp tục kiến nghị TCT chỉ đạo Công ty mẹ có biện pháp tích cực hơn nữa để thu hồi khoản nợ này, tránh dây dưa, kéo dài gây thiệt hại cho đơn vị.
(Kỳ sau đăng tiếp)
NGUYỄN HỒNG
