Cần tăng cường vận động để người dân tự nguyện tham gia BHYT. Ảnh: TS
Cán bộ xã ngồi chờ kháchmua BHYT
Tham luận tại Hội thảo “BHYT HGĐ và chính quyền cấp xã triển khai Luật BHYT sửa đổi năm 2014” do Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo, phát triển cộng đồng tổ chức mới đây, TS Nguyễn Văn Tiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội nhấn mạnh, để khuyến khích người dân tham gia BHYT HGĐ, Luật BHYT sửa đổi đã đưa ra những chính sách ưu đãi, “mời chào” rất nhiệt tình, rất lợi ích như: giảm trừ mức đóng theo số người trong hộ (thực tế nếu HGĐ có 5 người tham gia BHYT thì chỉ phải đóng mức phí bằng 3 người); tăng quyền lợi khi tham gia BHYT… Tuy nhiên, cho đến nay, sau một năm thực hiện người dân vẫn chưa “mặn mà” tham gia BHYT. Chỉ khi nào ốm đau phải vào bệnh viện, mới đi “chạy” mua thẻ BHYT để được Quỹ BHYT thanh toán.
Lý giải nguyên nhân của thực trạng này, ông Tiên cho rằng, BHYT HGĐ là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, song vấn đề nằm ở việc triển khai chính sách này tại các địa phương hiện còn rất nhiều khó khăn, bất cập. UBND xã được giao xác định và lập danh sách nhưng rất ít người mua BHYT theo HGĐ. Hiện nay, mỗi xã có từ 2 - 3 đại lý bán BHYT, chỉ ở Văn phòng UBND xã, cán bộ xã phụ trách bán BHYT là kiêm nhiệm, bán theo ngày, giờ, ngồi chờ khách đến mua chứ không đi vận động tại nhà. “Qua đi giám sát và tiếp xúc cử tri tôi thấy có những xã còn dán thông báo chỉ bán BHYT vào chiều thứ 2, thứ 5, thứ 7, tại UBND xã. Chưa kể, việc phát thẻ sau khi mua cũng khá chậm trễ, thường sau một tháng, có nơi sau một quý người mua mới được cấp phát thẻ BHYT. Điều này khiến người dân khó tiếp cận và cảm thấy chán nản không muốn tham gia BHYT” - ông Tiên cho biết.
Luật cũng quy định phải tăng cường công tác truyền thông, đặc biệt là tăng kinh phí để vận động nhân dân tham gia BHYT… Tuy nhiên, tại nhiều địa phương, các đoàn thể chưa nhận thức được ý nghĩa của chính sách BHYT, chưa thực sự vào cuộc vận động, tuyên truyền về BHYT mà vẫn xem đó là cơ chế mua bán thị trường, ai cần thì mua.
Cần có mô hình phù hợp đểthực hiện chính sách BHYT HGĐ
Việc giao cấp xã quản lý BHYT HGĐ là giải pháp chống trùng thẻ, chậm thẻ, sai thông tin trên thẻ vốn rất phổ biến trong thời gian vừa qua, song trước thực tế hiện nay chính quyền cấp xã chỉ lập danh sách rồi chỉ đạo chung và rất ít người mua BHYT HGĐ, các chuyên gia cho rằng, cần tính toán mô hình phù hợp để chính quyền cấp xã thực hiện chính sách này.
TS Nguyễn Văn Tiên đề nghị, cần xác định rõ BHYT ở xã là trách nhiệm của ngành Y tế hay của ngành Bảo hiểm xã hội, không thể bỏ mặc cho UBND. Phải có cán bộ chuyên trách quản lý, theo dõi việc mua BHYT HGĐ. Những người này có thể được hưởng phụ cấp bằng tỷ lệ phần trăm số thẻ bán ra…, vì hiện BHYT đang chi khá nhiều tiền “hoa hồng” cho các đại lý, cơ quan khác để bán BHYT. Cùng với đó, phải có đội ngũ cộng tác viên tích cực đến từng nhà, nhất là dịp lễ, Tết để vận động mua BHYT.
Từ thực tiễn thí điểm mô hình quản lý đối tượng BHYT HGĐ tại Sóc Sơn (Hà Nội) và Phủ Lý (Hà Nam), TS Trần Tuấn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo, phát triển cộng đồng cũng cho rằng, chính quyền cấp xã hoàn toàn đủ khả năng quản lý BHYT HGĐ nếu phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của tuyến xã với tuyến trên, tuyến xã và tuyến thôn, có hướng dẫn kịp thời và nâng cao kỹ năng cho cán bộ trực tiếp làm và quản lý BHYT.
Cùng với giải pháp trên, các chuyên gia cho rằng, giá dịch vụ BHYT cần được điều chỉnh phù hợp với chất lượng khám chữa bệnh để tiến tới áp dụng chặt chẽ BHYT HGĐ. Nếu giá dịch vụ BHYT được tính đúng, tính đủ, thì BHYT sẽ có tính hấp dẫn hơn.
ĐĂNG KHOA
