Nỗ lực xóa nghèo và duy trì an sinh xã hội bền vững
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, 2 tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang trước khi sáp nhập đã ban hành nhiều văn bản và triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Trên cơ sở đó, các sở, ban, ngành, đoàn thể và UBND các cấp của tỉnh Bắc Ninh (cũ) và Bắc Giang (cũ) đã xây dựng Chương trình, kế hoạch cụ thể hóa, triển khai thực hiện các nhiệm vụ được quy định tại các Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh.
Kết quả, đến cuối năm 2024, Bắc Ninh (cũ) không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều, trở thành một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước xóa nghèo hoàn toàn. Đồng thời, duy trì mạng lưới an sinh xã hội bền vững, hỗ trợ người dân về y tế, giáo dục, nhà ở, đào tạo nghề và việc làm, bảo đảm không tái nghèo.
Theo Nghị quyết 36/NQ-HĐND ngày 25/4/2025 của HĐND tỉnh Bắc Ninh, tổng vốn chi cho Chương trình giảm nghèo bền vững năm 2025 đạt 139 tỷ đồng. Nguồn vốn được phân bổ cho bảy nhóm dự án trọng điểm như phát triển hạ tầng, đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng, giáo dục nghề nghiệp, hỗ trợ nhà ở, truyền thông giảm nghèo và nâng cao năng lực giám sát.
100% người nghèo và cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh, ăn uống, đi lại. Trong lĩnh vực giáo dục, các chính sách miễn, giảm học phí và hỗ trợ học tập được triển khai đầy đủ, với tổng kinh phí hơn 190 tỷ đồng trong giai đoạn 2021 - 2024, giúp duy trì tỷ lệ đến trường và nâng cao chất lượng giáo dục vùng khó khăn.
Bắc Ninh cũng tập trung phát triển sinh kế và tạo việc làm cho người dân. Gần 5.000 người thuộc hộ nghèo và cận nghèo được đào tạo nghề, nâng cao tay nghề và giới thiệu việc làm. 100% hộ có nhu cầu đều được tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội.
Công tác hỗ trợ nhà ở được triển khai hiệu quả, với hơn 2.500 căn nhà được xây mới, sửa chữa. Tính đến giữa năm 2025, tổng kinh phí hơn 150 tỷ đồng, giúp nhiều hộ nghèo và hộ chính sách có nơi ở ổn định, an toàn.
Tương tự, tỉnh Bắc Giang (cũ) cũng đạt nhiều kết quả nổi bật trong công cuộc giảm nghèo với kết quả: đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều toàn tỉnh giảm xuống còn 1,73% (năm 2022 là 8,01%). Tỉnh đã tập trung phát triển hạ tầng, đào tạo nghề, hỗ trợ sản xuất, giải quyết việc làm đến huy động nguồn lực xã hội và phát huy vai trò của cộng đồng.
Đặc biệt, tỉnh khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm, tạo cơ hội để hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo tham gia vào chuỗi giá trị kinh tế. Thông qua Chương trình OCOP, nhiều mô hình sinh kế bền vững, nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm giúp nhiều hộ tăng thu nhập ổn định. Các sản phẩm như gà đồi Yên Thế, mật ong, cam Lục Nam không chỉ khẳng định thương hiệu địa phương mà còn mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh.
Bên cạnh đó, tỉnh Bắc Giang (cũ) đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm của hệ thống chính trị, đặc biệt là người đứng đầu các cấp, trong tổ chức thực hiện. Các phong trào như “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” được triển khai sâu rộng, người dân không chỉ nhận hỗ trợ vật chất mà còn được hướng dẫn kỹ năng sản xuất, quản lý tài chính, chủ động vươn lên thoát nghèo.
Dựa trên nền tảng của 2 tỉnh cũ, sau khi thực hiện chủ trương sáp nhập và triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh Bắc Ninh (mới) ghi nhận nhiều chuyển biến rõ nét trong giảm nghèo. Ước tính đến hết năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025 giảm còn 0,56%.
Rà soát, phân loại, xây dựng kế hoạch phù hợp từng nhóm đối tượng
Sau sáp nhập ngày 1/7/2025, Bắc Ninh có 99 đơn vị cấp xã, trong đó có 66 xã và 33 phường. Sự hợp nhất này mang đến cả cơ hội lẫn thách thức trong công tác giảm nghèo. Vì vậy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương chủ động rà soát, phân loại hộ nghèo, hộ cận nghèo, xây dựng kế hoạch hỗ trợ phù hợp từng nhóm đối tượng; đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, cơ quan chủ trì các dự án, tiểu dự án thành phần.
Theo Kế hoạch số 121/KH-UBND về triển khai rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025, tỉnh Bắc Ninh sẽ phân loại chính xác, đầy đủ thông tin cơ bản về hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo, hộ tái nghèo, hộ nghèo mới phát sinh, hộ thoát cận nghèo, hộ tái cận nghèo, hộ cận nghèo mới phát sinh. Qua đó, đánh giá đúng thực trạng đời sống Nhân dân ở từng địa phương, cơ sở, kết quả thực hiện các chỉ tiêu về giảm nghèo ở từng xã, phường và chung trong toàn tỉnh.
Đối tượng rà soát bao gồm: Hộ gia đình thuộc danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo do UBND xã, phường đang quản lý tại thời điểm rà soát; hộ gia đình không thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo nhưng có đơn đề nghị rà soát hoặc địa phương chủ động phát hiện thấy hộ gia đình gặp khó khăn, biến cố rủi ro trong năm có khả năng rơi vào diện hộ nghèo, hộ cận nghèo; hộ gia đình có giấy đề nghị xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình;
Xác định người lao động có thu nhập thấp thuộc Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; hộ gia đình thuộc danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình do UBND cấp xã đang quản lý tại thời điểm rà soát đã được hỗ trợ theo Nghị quyết số 06/2024/NQ-HĐND ngày28/6/2024 của HĐND tỉnh Bắc Ninh (cũ) quy định chính sách trợ giúp xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
Trên cơ sở dữ liệu minh bạch, các quyết sách giảm nghèo của tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn tới sẽ được triển khai trúng và đúng hơn, đảm bảo sự phát triển hài hòa và bền vững trong mô hình chính quyền mới. Đồng thời, tỉnh tiếp tục nhân rộng các mô hình sinh kế hiệu quả, đẩy mạnh đào tạo nghề, khuyến khích khởi nghiệp, phát triển kinh tế tập thể, gắn giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển bền vững.
Bắc Ninh cũng định hướng thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, phát triển hợp tác xã kiểu mới, số hóa quy trình sản xuất – tiêu thụ, đẩy mạnh chương trình OCOP và tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu số về an sinh xã hội. Các hợp tác xã được hỗ trợ chuyển đổi số với các hoạt động như truy xuất nguồn gốc, bán hàng online, quảng bá sản phẩm trên sàn thương mại điện tử.
