Chiều 20/6, với 93,72% tổng số đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) (sửa đổi).
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật BVQLNTD (sửa đổi) trình Quốc hội xem xét, thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, qua thảo luận, có ý kiến đề nghị Dự thảo Luật cần quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng khi chưa có một luật riêng về lĩnh vực này.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thấy rằng, việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng là hết sức cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra hiện nay.
Tuy nhiên, bên cạnh Luật BVQLNTD đối với những lĩnh vực đặc thù cần có các quy định của pháp luật chuyên ngành để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, ví dụ như bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng cần phải áp dụng cả pháp luật về tài chính, ngân hàng, bảo hiểm. Dự thảo Luật BVQLNTD đã có quy định về bảo vệ người tiêu dùng khi ký kết các hợp đồng theo mẫu hoặc điều kiện giao dịch chung.
Đối với hợp đồng theo mẫu của ngành ngân hàng, bảo hiểm thường là những hợp đồng in sẵn, nội dung rất phức tạp, mang tính nghiệp vụ chuyên ngành. Do đó, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong trường hợp này, Dự thảo Luật đã có quy định bên cung cấp dịch vụ phải giải thích rõ ràng, đầy đủ cho bên mua về quyền lợi, điều khoản loại trừ trách nhiệm, cung cấp bằng chứng giao dịch và các quy định để kiểm soát loại các loại hợp đồng này.
Bên cạnh đó, Dự thảo Luật có các quy định liên quan như quy định về bảo vệ, thu thập, sử dụng, bảo đảm an toàn thông tin của người tiêu dùng; về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng trong giao dịch đặc thù; về giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Đồng thời, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng còn liên quan đến việc tổ chức thực hiện chính sách pháp luật, do đó đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành quyết liệt hơn trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng và trong giao dịch điện tử.
Liên quan đến việc giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Điều 31 Dự thảo Luật được hoàn thiện theo hướng xác định cụ thể 03 nhóm chủ thể có trách nhiệm xây dựng và công bố công khai quy trình tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng gồm: tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm, hàng hóa; tổ chức, cá nhân nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa; và tổ chức, cá nhân trực tiếp cung cấp sản phẩm, hàng hóa.
Thực tế cho thấy, đây là các tổ chức, cá nhân kinh doanh chịu trách nhiệm chính về các vấn đề của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, không bị giới hạn trách nhiệm như nhóm tổ chức, cá nhân trung gian thương mại hoặc tổ chức, cá nhân gắn tên thương mại lên sản phẩm, hàng hóa. Do vậy, 03 nhóm tổ chức, cá nhân kinh doanh này phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm xây dựng và công bố công khai quy trình tiếp nhận, giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng - ông Lê Quang Huy nêu rõ.
Đồng thời, Dự thảo Luật cũng quy định trách nhiệm xây dựng và công bố công khai quy trình tiếp nhận, giải quyết yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng không bắt buộc áp dụng đối với tất cả tổ chức, cá nhân kinh doanh là doanh nghiệp siêu nhỏ (theo thống kê, số lượng doanh nghiệp siêu nhỏ hiện chiếm gần 70% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam) và cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, không phải đăng ký kinh doanh.
Luật BVQLNTD (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024.
