Cân nhắc quy định áp thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng vàng miếng

Thuế để điều tiết thu nhập, không phải để can thiệp thị trường vàng

Điểm d, khoản 10, Điều 3, Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) quy định: “thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số, chuyển nhượng vàng miếng” là đối tượng chịu thuế.

Qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội còn có nhiều quan điểm khác nhau về đề xuất này của Chính phủ.

Đại biểu Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) cho rằng, việc quy định thu nhập từ chuyển nhượng “vàng miếng” là đối tượng chịu thuế chưa bao quát hết các sản phẩm từ vàng. Vì vậy, đại biểu đề nghị nên quy định thu nhập từ chuyển nhượng “vàng” nói chung là đối tượng chịu thuế để đảm bảo phù hợp thực tế thị trường vàng rất đa dạng hiện nay và tránh thất thu thuế. Theo đó, đại biểu đề nghị viết lại điểm d, khoản 10, Điều 3 như sau: “Thu nhập từ chuyện nhượng tài sản số, chuyển nhượng vàng”.

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hoà và đại biểu Nguyễn Hoàng Mai (Đồng Tháp) cùng chung quan điểm đề nghị cân nhắc việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng. Theo đại biểu Nguyễn Hoàng Mai, bản chất thuế TNCN để điều tiết thu nhập giữa các thành phần trong xã hội, chứ không phải để can thiệp vào thị trường vàng.

“Việc tổ chức thực hiện sẽ như thế nào? Phải chăng khi người dân đi bán vàng miếng sẽ giao chủ cửa hàng thu hộ? Trong trường hợp mua bán vàng miếng không có hoá đơn, thì thu hộ xong sẽ nộp cho nhà nước như thế nào?” - đại biểu Nguyễn Hoàng Mai nêu vấn đề và cho rằng, người dân nước ta chủ yếu tích vàng làm tài sản phòng hộ, khi cần thiết sẽ sử dụng đến như đồng tiền trú ngụ an toàn. Đây là hình thức tích trữ tài sản, vì vậy không nên thu thuế với vàng miếng.

Đại biểu Nguyễn Thị Phú Hà (Phú Thọ) cũng cho rằng, nếu đánh thuế đối với người dân giao dịch vàng không nhằm mục đích đầu cơ, kinh doanh sẽ gây bất hợp lý. Hơn nữa, vàng còn là kênh tiết kiệm phổ biến của người dân nên việc đánh thuế có thể thiếu tính nhân văn và hiệu quả quản lý kinh tế.

Đề xuất đánh thuế cao với người mua đi bán lại bất động sản

Về thuế TNCN với chuyển nhượng bất động sản, đại biểu Hoàng Văn Cường (TP. Hà Nội) nêu, mức thuế thu hiện áp 2% trên giá bán. Điểm này là bất hợp lý, bởi một người chỉ có một căn nhà duy nhất, bán đi để mua căn khác phù hợp hơn, thì ngay lập tức phải nộp 2% thuế chuyển nhượng, rồi khi mua nhà mới lại nộp thêm 0,5% lệ phí trước bạ.

"Tính ra vừa bán, vừa mua, người dân đã mất ngay 2,5%. Trong khi đó, người có tiền đầu cơ, mua đi bán lại liên tục, kiếm lời từ chênh lệch giá đất, lại cũng chỉ nộp 2%; rõ ràng là không công bằng" - đại biểu Cường nêu rõ.

Đại biểu dẫn chứng, tại Hàn Quốc, người mua đi bán lại trong vòng 1 năm thì phần chênh lệch bị đánh thuế đến 60%, để chống đầu cơ đất đai. Còn người bán nhà duy nhất, hoặc bán để mua nhà khác phục vụ nhu cầu ở, thì được miễn hoặc giảm mạnh thuế.

Việt Nam hiện nay đã có hệ thống dữ liệu đất đai, bất động sản được số hóa, hoàn toàn có thể quản lý được ai mua, ai bán, thời điểm nào, giá bao nhiêu. Vì vậy, nên áp dụng chính sách thuế linh hoạt: miễn thuế cho người bán nhà duy nhất; đánh thuế cao với trường hợp mua đi bán lại trong thời gian ngắn để đầu cơ. Việc này không chỉ giúp thị trường bất động sản lành mạnh hơn, mà còn hướng dòng tiền vào sản xuất, kinh doanh thực, thay vì đổ dồn vào đầu cơ đất đai, gây "sốt ảo" và làm méo mó nền kinh tế.

Đại biểu Hoàng Văn Cường

Cũng liên quan đến bất động sản, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Khánh Hòa) cho rằng, bản chất thuế TNCN là loại thuế trực thu, giữ vai trò quan trọng trong điều tiết thu nhập, tái phân phối của cải để bảo đảm xã hội công bằng. Vì vậy, việc miễn thuế hoàn toàn cho một nguồn thu nhập đáng kể như thừa kế bất động sản có thể chưa phản ánh đầy đủ nguyên tắc này, đi ngược lại thông lệ của nhiều quốc gia phát triển hiện nay.

Dẫn chứng nhiều quốc gia coi thuế thu nhập từ thừa kế bất động sản là khoản thu nhập chịu thuế quan trọng, đại biểu đề xuất, chỉ nên miễn thuế hoàn toàn cho thu nhập từ thừa kế đối với cha mẹ - con cái, vợ - chồng.

Đồng thời, Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu xây dựng lộ trình áp dụng tính và thu thuế TNCN cho tài sản thừa kế có giá trị lớn đối với các mối quan hệ còn lại: ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau. Khi giá trị tài sản thừa kế vượt mức nhất định, số thuế TNCN phải nộp cho giá trị tài sản vượt mức quy định có thể xác định theo biểu thuế lũy tiến.