64% người hưởng nhận chế độ bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản
Là cơ quan được giao thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) với đối tượng phục vụ lớn, thời gian qua, BHXH Việt Nam luôn bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong đẩy mạnh công tác chi trả các chế độ BHXH qua phương thức không dùng tiền mặt nhằm công khai, minh bạch, phục vụ người thụ hưởng ngày càng tốt hơn.
Hiện nay BHXH Việt Nam phối hợp với Bưu điện Việt Nam đang triển khai thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng theo 2 hình thức là qua tài khoản ngân hàng (ATM) và nhận tiền mặt tại các điểm chi trả. Tuy nhiên, để đảm bảo người hưởng lương hưu và các chế độ BHXH nhanh nhất và an toàn nhất, cơ quan BHXH khuyến khích người thụ hưởng đăng ký nhận chế độ qua tài khoản thẻ ATM.
Chuyển đổi số là khâu đột phá, một nhiệm vụ trọng tâm, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà sách nhiễu, giảm chi phí tuân thủ, chi phí đi lại… cho người dân và doanh nghiệp. Càng số hóa mạnh mẽ, như đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, thì càng tăng cường công khai, minh bạch, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính
Theo đó, BHXH Việt Nam đã Ban hành Kế hoạch số 1823/KH-BHXH ngày 09/6/2020 về việc “Đẩy mạnh thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp thất nghiệp không dùng tiền mặt qua hệ thống ngân hàng từ năm 2020 đến năm 2025”. Hằng năm, BHXH Việt Nam giao chỉ tiêu vận động, khuyến khích người nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp (TCTN) qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt khu vực đô thị cho BHXH các tỉnh, thành phố; trong đó có đưa ra các giải pháp để BHXH các tỉnh thực hiện phát triển số người nhận các chế độ BHXH, TCTN qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Trên cơ sở đó, BHXH các địa phương tham mưu với UBND các tỉnh, thành phố ban hành văn bản chỉ đạo các đơn vị có liên quan trên địa bàn tỉnh, thành phố phối hợp, lồng ghép tuyên truyền chủ trương của Chính phủ, của Ngành; tăng cường công tác tuyên truyền, đổi mới phương pháp, hình thức tuyên truyền; phân tích, xác định nhóm người hưởng tiềm năng; phối hợp với Trung tâm dịch vụ việc làm, các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn hướng dẫn người lao động khai báo thông tin tài khoản để nhận chế độ qua tài khoản cá nhân ngay từ khi lập hồ sơ đề nghị hưởng các chế độ BHXH, TCTN,…
Với sự nỗ lực vào cuộc của toàn Ngành, kết quả đến nay, trên toàn quốc đã có khoảng 64% số người hưởng nhận các chế độ BHXH, TCTN qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, tăng khoảng 3% so với năm 2022 và vượt 4% chỉ tiêu do Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng đạt 47%; chế độ BHXH một lần đạt 94%; TCTN đạt 98%.
Việc chi trả các chế độ BHXH, TCTN qua tài khoản cá nhân đã và đang mang lại nhiều lợi ích, bảo đảm an toàn, nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, được đông đảo người tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH, BHTN đón nhận. Với phương thức này, hàng tháng, thay vì phải đến địa điểm tập trung xếp hàng, chờ đợi để nhận tiền và ký danh sách chi trả thì lương hưu, TCTN sẽ được chuyển vào tài khoản cá nhân của người hưởng mà không phụ thuộc vào lịch chi trả của cơ quan bưu điện.
Tránh lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm
Để tiếp tục đẩy mạnh việc chi trả lương hưu và các chế độ BHXH qua tài khoản cho các đối tượng thụ hưởng, mới đây, BHXH Việt Nam và Bộ Công an đã thống nhất ban hành Quy trình phối hợp triển khai thực hiện phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH trên nền tảng cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về dân cư. Thông qua đó, nhằm vận động, tuyên truyền tăng tỷ lệ người dân nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; kết hợp xác minh, làm sạch dữ liệu người hưởng.
Dự kiến, trong tháng 5, BHXH Việt Nam sẽ cùng với Bộ Công an triển khai thí điểm chi trả các chế độ bảo hiểm không dùng tiền mặt tại 5 tỉnh, thành phố là TP. Hồ Chí Minh, Nam Định, Điện Biên, Đà Nẵng, Sóc Trăng, trước khi nhân rộng trên phạm vi toàn quốc.
Khi dữ liệu của BHXH trùng khớp với dữ liệu của Bộ Công an trên nền tảng VneID sẽ giúp xác thực người hưởng, tình trạng người hưởng để đảm bảo quản lý người hưởng chặt chẽ; chi trả đúng người hưởng, đúng chế độ; tránh lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm - đại diện BHXH Việt Nam cho biết.
Theo Quy trình, hai cơ quan sẽ triển khai các bước phối hợp như: tuyên truyền để người hưởng nắm được chủ trương, phương thức triển khai, tạo sự đồng thuận trong nhân dân và người hưởng; trích xuất, phân loại dữ liệu; thực hiện vận động, tuyên truyền đến từng người hưởng nhận chế độ qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt kết hợp xác minh, làm sạch dữ liệu người hưởng.
Tiếp đến, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội- C06 (Bộ Công an) sẽ chuyển dữ liệu đã được chuẩn hóa, làm sạch cho BHXH Việt Nam và cập nhật thông tin tài khoản tiền gửi của từng người hưởng đã được chuẩn hóa dữ liệu vào phần mềm VNeID. Sau khi dữ liệu của hai bên đã được chuẩn hóa, làm sạch, các dữ liệu của người hưởng phát sinh mới hoặc tình trạng của người hiện hưởng sẽ được kết nối, cập nhật định kỳ qua CSDL quốc gia về dân cư và CSDL quốc gia về bảo hiểm…
Thực tế cho thấy, việc thực hiện chi trả lương hưu và các chế độ BHXH qua tài khoản ngân hàng vẫn còn những khó khăn nhất định. Do thói quen giữ và tiêu tiền mặt đã nhiều năm nên một bộ phận người cao tuổi tỏ ra băn khoăn, lo lắng khi nhận lương qua tài khoản. Bên cạnh đó, người cao tuổi không hiểu về công nghệ thông tin, các cây ATM lại không gần với nơi sinh sống… cũng khiến không ít người vẫn lựa chọn đến bưu điện xếp hàng lĩnh lương.
Vì vậy, để triển khai chủ trương này một cách hiệu quả, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố có giải pháp cụ thể để tuyên truyền, vận động người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH chủ động mở tài khoản ngân hàng (nếu chưa có tài khoản), đăng ký nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản ngân hàng; kết hợp với rà soát thông tin người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng đảm bảo chi trả đúng người, kịp thời, nhanh chóng và tiết kiệm chi phí chi trả.