Cơ chế, chính sách về phát triển doanh nghiệp nhà nước phải có tầm nhìn chiến lược, tạo sự bứt phá

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025, căn cứ Kế hoạch số 01-KH/ĐU ngày 21/02/2025 của Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ xây dựng Đề án Tổng kết thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII về doanh nghiệp nhà nước (DNNN), báo cáo Bộ Chính trị trong tháng 6/2025.

Ngày 05/6, tại Công văn số 4941/VPCP-ĐMDN, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp hoàn thiện Đề án, nghiên cứu, đề xuất ban hành Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển DNNN để thực sự thúc đẩy, phát huy các nguồn lực của DNNN là trở thành lực lượng vật chất quan trọng để thực hiện vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Đồng thời, phân công Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chỉ đạo xây dựng, xin ý kiến các cấp thẩm quyền, hoàn thiện trình Bộ Chính trị đối với Đề án này.

Ngày 11/6, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp cho ý kiến về hồ sơ trình của Bộ Tài chính. Hồ sơ gồm: Dự thảo Tờ trình của Đảng ủy Chính phủ, Dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị và Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TW.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các DNNN: Petrolimex, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam… đã đóng góp ý kiến đối với Hồ sơ trình của Bộ Tài chính; báo cáo về hiện trạng hoạt động của doanh nghiệp; kiến nghị, đề xuất “cởi trói” một số vấn đề liên quan đến thể chế, cổ phần hóa, thoái vốn, đầu tư hạ tầng, quản lý con người…

Chia sẻ với các khó khăn của DNNN, đại diện lãnh đạo cơ quan quản lý nhà nước: Bộ Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương, Ủy ban nhân dân  TP. Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng… đã giải đáp một số băn khoăn từ phía doanh nghiệp và cho rằng cần rà soát, đánh giá kỹ lưỡng những vướng mắc để đưa ra phương án xử lý hiệu quả, thực chất, phương thức quản trị đổi mới, đột phá.

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao Bộ Tài chính đã nỗ lực chuẩn bị tài liệu công phu trong thời gian ngắn và những ý kiến xác đáng, tâm huyết của đại biểu các bộ, địa phương, doanh nghiệp hôm nay.

"Bộ Tài chính tiếp thu đầy đủ ý kiến xác đáng của các cơ quan dự họp, khẩn trương hoàn thiện Tờ trình xin ý kiến Bộ Chính trị về xây dựng Nghị quyết về DNNN trên cơ sở tổng kết Nghị quyết 12-NQ/TW" - Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Đáng chú ý, cần rà soát, hệ thống lại chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước để làm rõ vai trò, vị trí, sứ mệnh của DNNN hiện nay và trong giai đoạn tới, gắn với bối cảnh có Nghị quyết số 68-NQ/TW.

Đồng thời, đánh giá lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phát triển DNNN; cập nhật, đồng thời nghiên cứu kinh nghiệm nước ngoài, bám sát các quy định quốc tế để xây dựng mô hình quản trị DNNN minh bạch, phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế.

"Bên cạnh đó, DNNN cần dẫn đầu công nghệ, góp phần đột phá năng lực cạnh tranh quốc gia" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về thoái vốn DNNN, Phó Thủ tướng lưu ý, tư tưởng, tư duy cách tiếp cận phải đổi mới mạnh mẽ hơn; phải xác định lĩnh vực cần tập trung đầu tư, cần thoái vốn, cần phát triển. Các lĩnh vực chiến lược, hạ tầng quan trọng ở đất nước phải nắm giữ, còn công nghiệp mới, công nghiệp - công nghệ - sản phẩm chiến lược phải chú trọng.

"Đây không chỉ là vấn đề của Nhà nước đối với DNNN, không thể chỉ theo hướng một chiều, mà bản thân các doanh nghiệp phải chủ động tham gia và có trách nhiệm. Doanh nghiệp là chủ thể nên cần chủ động hiến kế, góp ý, đưa ra đề xuất để hoạt động hiệu quả, để phát triển lành mạnh, đóng góp xứng đáng, dẫn dắt, tiên phong. DNNN phải nắm giữ lĩnh vực then chốt và tiên phong trong lĩnh vực mới" - Phó Thủ tướng đề nghị.

Trên tinh thần xây dựng Nghị quyết ngắn gọn, súc tích, bám sát các chủ trưởng của Đảng, Nhà nước, Phó Thủ tướng yêu cầu các nội dung công việc phải được cụ thể nhanh; cơ chế chính sách phải đủ mạnh, có tầm nhìn chiến lược, khơi thông được các điểm nghẽn, tạo sự bứt phá trong DNNN.

Theo Phó Thủ tướng, cần thành lập Tổ soạn thảo có sự tham gia của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước…/.