CPH, thoái vốn DNNN vẫn chậm

Mới chỉ 25% DN được phê duyệt phương án CPH

Ngày 27/9, Bộ Tài chính đã tổ chức họp báo chuyên đề "Giới thiệu chính sách về cổ phần hóa DNNN năm 2017; tình hình cổ phần hóa DNNN năm 2017 và kế hoạch tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2016-2020”. Tại đây, ông Đặng Quyết Tiến cho biết, theo kế hoạch, năm 2017 cả nước phải hoàn thành CPH 44 DN. Lũy kế đến hết 9 tháng, đã có 34 DN được phê duyệt phương án CPH nhưng chỉ có 11/44 DN thuộc diện phải CPH trong năm 2017, còn lại là các DN phải CPH từ năm 2016.

Theo phương án CPH đã được phê duyệt thì vốn điều lệ của 34 đơn vị nói trên là 25.873 tỷ đồng. Trong đó, Nhà nước nắm giữ 12.646 tỷ đồng, bán cho nhà đầu tư chiến lược 7.941 tỷ đồng, bán cho người lao động 205 tỷ đồng, tổ chức công đoàn 20 tỷ đồng, số lượng cổ phần bán đấu giá công khai là 5.060 tỷ đồng.

Riêng trong tháng 9/2017, các DNNN đã thoái vốn được 125 tỷ đồng, thu về 195 tỷ đồng. Lũy kế đến hết tháng 9, các đơn vị đã thoái được 3.838 tỷ đồng, thu về 15.998 tỷ đồng (bao gồm cả các khoản thoái vốn trong năm 2016 và 9 tháng của năm 2017).

Theo đại diện Cục Tài chính DN, trong 9 tháng qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước tập trung thực hiện đẩy mạnh CPH, cơ cấu lại DNNN. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện CPH, thoái vốn còn chậm, chưa đạt được tiến độ, kế hoạch đề ra.

Bộ Tài chính đã chỉ rõ nguyên nhân của tình trạng trên là do một số lãnh đạo DNNN vẫn còn tư tưởng e ngại, chưa quyết liệt, sợ trách nhiệm trong triển khai công tác CPH, thoái vốn. Đồng thời, đối tượng CPH, thoái vốn trong giai đoạn này chủ yếu là các DNNN có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng, kinh doanh đa ngành nghề, tài chính phức tạp nên cần có sự tham gia của nhiều nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tài chính và năng lực quản trị, vì thế cũng cần phải có nhiều thời gian chuẩn bị, xử lý, kiểm toán trước khi công bố giá trị.

Bên cạnh đó, việc bàn giao các DN đã CPH về Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) còn chậm, có 46 DN thuộc các Bộ, ngành, địa phương đã thống nhất chuyển giao nhưng chưa chuyển giao và 176 DN chưa thống nhất chuyển giao. Các DN đã CPH chậm thực hiện đăng ký giao dịch và niêm yết trên thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán đã hồi phục xong vẫn chưa thực sự thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia mua cổ phần của DNNN.

Giải pháp đẩy nhanh tiến độ CPH, thoái vốn DNNN

Theo Bộ Tài chính, để nguồn thu từ CPH và thoái vốn nhà nước đảm bảo cho nhu cầu vốn đầu tư trung hạn của giai đoạn 2016-2020 là 250.000 tỷ đồng, trong đó năm 2017 là 60.000 tỷ đồng, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương đẩy nhanh hơn tiến độ thực hiện bán toàn bộ vốn nhà nước tại Tổng công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco) và Tổng Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), đảm bảo hoàn thành xong để chuyển tiền về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN trước ngày 01/12/2017. Trường hợp đến ngày 30/9/2017, Bộ Công Thương chưa hoàn thành việc công bố bản cáo bạch thoái vốn nhà nước tại Sabeco hoặc Habeco, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu phần vốn tại Sabeco và Habeco sang SCIC để đảm bảo tiến độ thoái vốn nhanh hơn, do SCIC là tổ chức chuyên trách về thoái vốn.

Đồng thời, Chính phủ cần sớm ban hành các cơ chế, chính sách để đẩy nhanh quá trình CPH như: Nghị định thay thế Nghị định số 59/2011/NĐ-CP của Chính phủ về CPH DNNN; Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 91/2015/NĐ-CP về đầu tư vốn nhà nước vào DN và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN; Nghị định về Điều lệ tổ chức và hoạt động của các Tập đoàn kinh tế như EVN, TKV, PVN...

Chính phủ sớm hoàn thiện việc phân công, phân cấp thực hiện các quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước đối với DNNN và vốn nhà nước đầu tư vào DN; sớm xóa bỏ chức năng đại diện chủ sở hữu của các Bộ, ngành, địa phương đối với vốn, tài sản nhà nước tại các DN. Đồng thời có cơ chế, chế tài để các tổ chức, cá nhân thực hiện có hiệu quả các quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ được phân công, phân cấp.

Bên cạnh đó, Bộ Tài Chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo ban hành quy chế phối hợp giữa Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Văn phòng Chính phủ để đảm bảo một đầu mối theo dõi, tổng hợp tình hình CPH, thoái vốn và tái cơ cấu DNNN; cũng như cho phép nêu tên phê bình các Bộ, ngành và DNNN không thực hiện báo cáo theo quy định.

Với các Bộ, ngành, Bộ Tài chính cho rằng, cần hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách phục vụ cho quá trình cơ cấu lại DNNN như rà soát một số luật có liên quan như Luật DN; Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN; Luật Cán bộ, công chức; Luật Phá sản; Bộ luật Lao động và các quy định có liên quan để trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quá trình cơ cấu lại và vai trò, vị trí của DNNN trong thời gian tới.

Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty, DNNN cần chỉ đạo người đại diện đôn đốc các DN đã CPH thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán; xử lý nghiêm các trường hợp cố tình không tuân thủ quy định của pháp luật trong việc đăng ký giao dịch niêm yết trên thị trường chứng khoán, nghiêm túc triển khai việc bàn giao các thuộc diện phải bàn giao về SCIC theo đúng quy định hiện hành.

Một trong những giải pháp quan trọng khác được Bộ Tài chính đề xuất là tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán của các cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo quá trình CPH, thoái vốn nhà nước được thực hiện đúng quy định.