“Cú sốc” về thuế đối ứng: Tác động thế nào đến đầu tư Việt Nam - Hoa Kỳ?

Tăng cường hợp tác doanh nghiệp Việt Nam - Hoa Kỳ

Chuyến bay chở đoàn công tác của Chính phủ Việt Nam và 200 doanh nhân tới Hoa Kỳ quy tụ những đại diện cộng đồng DN Việt Nam thuộc nhiều lĩnh vực như tài chính - ngân hàng, hàng không, năng lượng, công nghệ và xuất nhập khẩu.

Trong đó, một DN Việt đã có các hợp đồng trị giá 2,2 tỷ USD với đối tác Hoa Kỳ; một số DN hy vọng tiếp cận thêm các cơ hội hợp tác cụ thể trong chuỗi cung ứng, tài chính số và chuyển đổi xanh, mở rộng kết nối với hệ sinh thái tài chính và đầu tư quốc tế, góp phần tạo cầu nối để DN và doanh nhân Việt Nam vươn xa hơn trên thị trường toàn cầu…

Hoạt động này thể hiện tinh thần chủ động của các DN Việt, cũng như cho thấy quyết tâm giữ vững thị trường chiến lược và đồng hành cùng Chính phủ trong nỗ lực làm sâu sắc hơn quan hệ kinh tế song phương sau khi Hoa Kỳ thông báo áp dụng thuế đối ứng 46% với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Ngay trước đó, trong khuôn khổ chuyến công tác Hoa Kỳ từ ngày 12-15/3/2025, các DN Việt Nam - Hoa Kỳ đã ký kết và công bố các thỏa thuận hợp tác, hợp đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị, nguyên nhiên vật liệu và dịch vụ, hàng hóa trị giá 4,15 tỷ USD.

Cũng trong dịp này, nhiều hợp đồng, thỏa thuận đã được DN hai bên ký kết và sẽ triển khai từ năm 2025 với trị giá 50,15 tỷ USD; đồng thời tiếp tục đàm phán và dự kiến ký kết các thỏa thuận trị giá khoảng 36 tỷ USD trong thời gian tới.

Như vậy, tổng giá trị các thỏa thuận kinh tế, thương mại ký kết giữa các DN Việt Nam và Hoa Kỳ dự kiến sẽ triển khai trong giai đoạn từ năm 2025 khoảng 90,3 tỷ USD, tạo ra hàng trăm ngàn việc làm cho người lao động hai nước...

Ở chiều ngược lại, ngày 01/3 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc Tọa đàm giữa các cơ quan Chính phủ, Bộ, ngành địa phương với các tập đoàn, DN lớn của Hoa Kỳ. Thành phần đoàn của phía Hoa Kỳ có Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Courtney Beale, lãnh đạo Hiệp hội DN Hoa Kỳ và 38 tập đoàn, DN lớn (Tập đoàn Meta, Polaris, Amkor, Boeing, Warburg Pincus, GE Vernova...).

Đại diện các nhà đầu tư Hoa Kỳ khẳng định, Hoa Kỳ không chỉ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam mà còn là bến đỗ đầu tư chiến lược quan trọng. Các DN Hoa Kỳ và Việt Nam đang cùng nhau khai thác tiềm năng kinh tế số, nâng cao kỹ năng lao động và thúc đẩy đầu tư vào chuỗi cung ứng bền vững.

Tại Tọa đàm, lãnh đạo các Bộ, ngành của Việt Nam đều nhấn mạnh tiềm năng hợp tác và tạo thuận lợi tối đa cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ, nhất là trong hợp tác tài chính và chuỗi cung ứng, đào tạo nguồn nhận lực, tuyển dụng nhân sự chất lượng cao, phát triển hạ tầng hàng không và giao thông tại Việt Nam, tham gia các dự án năng lượng, dự án công nghệ…

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Việt Nam đặt mục tiêu hình thành hai trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu chính sách thuế tối thiểu toàn cầu như đề xuất của Tập đoàn Polaris để hỗ trợ các DN có doanh thu từ 750 triệu Euro, tương đương khoảng 870 triệu USD, trở lên.

Còn theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn, Việt Nam đang xem xét đề xuất hỗ trợ tài chính để Vietnam Airlines mua 50 tàu bay mới. Các dự án mở rộng cảng hàng không Long Thành và cảng biển Cần Giờ cũng đang được triển khai, tạo cơ hội cho các DN logistics và hạ tầng Hoa Kỳ tham gia vào thị trường Việt Nam.

Liên quan đến đề xuất hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và công nghệ của DN Hoa Kỳ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh Việt Nam đang hoàn thiện chính sách phát triển ngành điện khí hóa lỏng (LNG), tạo cơ hội cho các tập đoàn Hoa Kỳ tham gia đầu tư vào lĩnh vực này…

Doanh nghiệp Hoa Kỳ sẽ tính toán kỹ lợi thế được hưởng

Những hoạt động trên thể hiện rõ mong muốn, thiện chí của cộng đồng DN hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ trong việc mở rộng quan hệ hợp tác đầu tư, kinh doanh. Tuy nhiên, những ngày qua, Tổng thống Donald Trump đã công bố mức thuế đối ứng áp lên hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam là 46%, vậy những bước tiến của DN hai nước có bị cản trở?

Trả lời phỏng vấn của Báo Kiểm toán, ông Nguyễn Văn Toàn - Phó Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài cho biết, việc Hoa Kỳ công bố áp thuế đối ứng với nhiều quốc gia, là cú sốc với cả thế giới, chứ không riêng gì Việt Nam.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư nước ngoài đang rất lo lắng, đặc biệt là các nhà đầu tư lớn như Samsung, LG - những DN xuất khẩu sang Hoa Kỳ rất nhiều - ông Toàn chia sẻ.

Theo ông Toàn, do tình hình trước mắt chưa ngã ngũ nên chưa biết mức độ ảnh hưởng sẽ như thế nào, nhưng các nhà đầu tư nước ngoài đang định đầu tư vào Việt Nam sẽ phải tạm thời suy nghĩ, nghiên cứu xem có nên đầu tư hay không.

Thế nhưng, theo các chuyên gia, những nỗ lực của Việt Nam nhằm tạo thuận lợi trong thu hút FDI nói chung và thu hút đầu tư từ DN Hoa Kỳ nói riêng cũng là vấn đề đáng chú ý để phía Hoa Kỳ cân nhắc mức áp thuế đối ứng với Việt Nam.

Ông Toàn nhận định, rõ ràng yêu cầu của Hoa Kỳ đối với đầu tư vào Việt Nam trước hết phải là tính minh bạch. Những việc chúng ta đang làm đồng bộ sẽ giảm tiêu cực, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho đầu tư, thực hiện thủ tục hành chính. Chắc chắn khi hệ thống các Bộ, ngành, địa phương được sắp xếp ổn định rồi sẽ tạo thuận lợi hơn rất nhiều cho các nhà đầu tư.

Nếu DN Hoa Kỳ tăng đầu tư vào Việt Nam thì Việt Nam đạt được lợi thế kép bởi Hoa Kỳ sẽ tăng đầu tư vào công nghệ cao. Và khi đầu tư vào Việt Nam, DN Hoa Kỳ sẽ không làm tất cả, toàn bộ, họ sẽ phải chuyển giao công nghệ, liên kết với DN Việt Nam. Trong khi đó, Việt Nam đang đặt mục tiêu DN trong nước phải tăng cường liên doanh, liên kết với DN FDI (trong đó có DN Hoa Kỳ), hoặc tạo ra nguồn cung ứng từ các DN Việt Nam tham gia vào các chuỗi giá trị của DN Hoa Kỳ. Vì thế, đây là tín hiệu tốt - ông Nguyễn Văn Toàn cho hay.

Theo thông tin mới công bố Hoa Kỳ sẽ áp mức thuế đối với Trung Quốc lên tới 104%. Tình thế đó có thể sẽ biến chuyển mang tính thuận lợi nhiều hơn cho Việt Nam - từ góc độ chuyên gia tài chính - ngân hàng, ông Nguyễn Trí Hiếu chia sẻ với Báo Kiểm toán và nhận định, dĩ nhiên là các DN FDI Hoa Kỳ sẽ không trở lại Trung Quốc, nhưng cũng cần lưu ý khả năng họ rời khỏi Việt Nam và tìm đến quốc gia khác có mức thuế quan với Hoa Kỳ thấp hơn…/.