Dành nguồn lực phát triển nhà ở xã hội

Nâng cao trách nhiệm đóng góp kinh phí xây dựng nhà ở xã hội

Sáng 05/6, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị trình Quốc hội Dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).

Một trong những nội dung quan trọng được sửa đổi, bổ sung trong Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) lần này là chính sách về nhà ở xã hội NOXH).

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, so với Luật Nhà ở năm 2014, Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã sửa đổi, bổ sung thêm các quy định về: đối tượng, hình thức và điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH; loại hình dự án đầu tư xây dựng NOXH; loại NOXH; đất để xây dựng NOXH; lựa chọn và ưu đãi chủ đầu tư dự án xây dựng NOXH; xác định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua NOXH không phải do Nhà nước đầu tư xây dựng; nguyên tắc bán, cho thuê, cho thuê mua NOXH.

Đồng thời, bổ sung thêm các quy định về: hình thức phát triển NOXH; yêu cầu đối với dự án đầu tư xây dựng NOXH; xác định giá bán NOXH do Nhà nước đầu tư; thời điểm thẩm định giá bán, giá cho thuê mua NOXH; trách nhiệm của Bộ Xây dựng và chính quyền địa phương.

Dự thảo Luật bổ sung mới các quy định về chính sách phát triển nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp và phát triển nhà ở cho lực lượng vũ trang.

Thẩm tra Dự án Luật, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nêu rõ, để khắc phục bất cập của Luật hiện hành, Chính phủ Dự thảo Luật quy định rõ việc bố trí quỹ đất để phát triển NOXH là trách nhiệm của UBND cấp tỉnh. Đồng thời, bổ sung quy định theo hướng UBND cấp tỉnh có trách nhiệm báo cáo HĐND cùng cấp việc dành một tỷ lệ nhất định nguồn tiền thu được từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn để thực hiện công tác đền bù, bồi thường, giải phóng mặt bằng (nếu có) và đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho các dự án đầu tư xây dựng NOXH hoặc đầu tư xây dựng dự án NOXH.

Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành với quy định của Dự thảo Luật. Tuy nhiên, để bảo đảm tính minh bạch, khả thi, Ủy ban Pháp luật đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá về việc bổ sung nguồn lực thực hiện và nhu cầu phát triển NOXH trong giai đoạn tới. Trên cơ sở đó đề xuất tỷ lệ phần trăm tối thiểu của tiền sử dụng đất của các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị phải dành cho việc phát triển NOXH, tránh việc các địa phương không bố trí thỏa đáng tiền sử dụng đất thu được cho nội dung này, ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu chính sách.

Đồng thời, Ủy ban Pháp luật cho rằng, việc Dự thảo Luật không quy định bố trí 20% diện tích đất trong dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để xây dựng NOXH là thay đổi phương thức thực hiện chứ không được làm thay đổi trách nhiệm xã hội của các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị mà Luật Nhà ở hiện hành đã quy định.

Theo đó, ngoài việc bố trí 20% quỹ đất thì chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại, khu đô thị còn phải đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ cho khu đất xây dựng NOXH, nếu chỉ trích phần tiền sử dụng đất thì thực chất vẫn là lấy từ tiền ngân sách nhà nước. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu quy định bổ sung trách nhiệm đóng góp kinh phí xây dựng NOXH của các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị.

Tán thành quan điểm của cơ quan thẩm tra, thảo luận tại Tổ về Dự thảo Luật, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hòa Bình) đề nghị Dự thảo Luật cần quy định tỷ kệ phần trăm tối thiểu tiền sử dụng đất của các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị dành cho việc phát triển NOXH, nhằm nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại.

Trong khi đó, đại biểu Tạ Thị Yên (Đoàn Điện Biên) cho rằng, doanh nghiệp phát triển hạ tầng khu, cụm công nghiệp tập trung, khu kinh tế dứt khoát phải có các dự án NOXH với mục đích phi lợi nhuận; thậm chí có thể thành lập quỹ phát triển NOXH ở các đô thị có nhiều khu, cụm công nghiệp tập trung, quy mô lớn.

Quy định chặt chẽ về giá bán, cho thuê nhà ở xã hội

Liên quan đến việc xác định giá bán, giá thuê, giá thuê mua NOXH không do Nhà nước đầu tư xây dựng, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành Dự thảo Luật quy định về các chi phí được tính đủ vào giá bán để thu hồi vốn đầu tư của doanh nghiệp, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, để kiểm soát chặt chẽ giá bán, cho thuê, cho thuê mua NOXH trên cơ sở hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, người dân mua, thuê, thuê mua NOXH, nhà ở cho lực lượng vũ trang, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu làm rõ các chi phí hợp lý khác được tính vào giá bán hoặc phải quy định các nguyên tắc, điều kiện để chi phí có thể coi là hợp lý, hợp lệ khi tính vào giá bán.

Thảo luận về nội dung này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết NOXH có 2 loại, do Nhà nước đầu tư và từ nguồn vốn xã hội hóa (do doanh nghiệp đầu tư).

Nếu NOXH do Nhà nước đầu tư, Dự thảo Luật cần ghi rõ UBND tỉnh giao chủ đầu tư thực hiện, đồng thời UBND tỉnh chịu trách nhiệm quy định giá bán và giá thuê.

Với loại NOXH do doanh nghiệp đầu tư, Bộ trưởng cho biết hiện chưa có quy định giá bán do ai duyệt. Theo Bộ trưởng, đã là NOXH thì giá bán phải do Nhà nước duyệt. Bởi doanh nghiệp đầu tư, nhưng chỉ đầu tư vốn, còn đất là Nhà nước giao, không thu tiền sử dụng đất, giao đất sạch, thì Nhà nước phải khống chế mức bán tối đa.

Mặt khác, khi Nhà nước quyết định giá bán thì việc bán, cho thuê mới đúng đối tượng, nếu không sẽ rơi vào “kênh” nhà ở thương mại.