Đạt nhiều kết quả đáng khích lệ nhưng hiệu quả chưa cao
Chương trình Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp được các cấp bộ Đoàn quan tâm triển khai với nhiều hoạt động thiết thực, thu được những kết quả tích cực. Công tác bồi dưỡng tập huấn kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho cán bộ Đoàn và đoàn viên, thanh niên triển khai đồng bộ ở các cấp. Các hoạt động tìm kiếm, phát triển và hỗ trợ các ý tưởng, dự án thanh niên khởi nghiệp, kết nối thanh niên có ý tưởng khởi nghiệp với nhà đầu tư được nhiều đơn vị tổ chức.
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, nhiệm kỳ 2022-2027, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Khơi dậy khát vọng khởi nghiệp và tổ chức các hoạt động giúp thanh niên khởi nghiệp thành công; khơi thông nguồn lực, trợ sức để thanh niên đi đầu làm kinh tế, làm giàu chính đáng cho bản thân, gia đình và đất nước. Giúp thanh niên tự trang bị cho bản thân mình về kiến thức, kỹ năng, đáp ứng những đòi hỏi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư…”.
Công tác hỗ trợ thanh niên vay vốn phát triển kinh tế được Đoàn thanh niên triển khai hiệu quả. Dư nợ của Đoàn thông qua Chương trình ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội và nguồn vốn vay từ Quỹ quốc gia về việc làm qua Trung ương Đoàn liên tục gia tăng, đạt hơn 39.800 tỷ đồng qua 24.600 Tổ tiết kiệm và vay vốn (tính đến ngày 31/10/2022). Nguồn vốn vay từ Quỹ quốc gia về việc làm qua Trung ương Đoàn với hơn 75 tỷ đồng đã giải ngân cho 923 dự án, giải quyết việc làm cho 2.369 thanh niên…
Mặc dù đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ nhưng việc triển khai Chương trình đồng hành với thanh niên yếu thế, khu vực đặc thù chưa được thường xuyên, hiệu quả chưa cao, các mô hình thanh niên phát triển kinh tế chưa đáp ứng được hết nhu cầu, tiềm năng của thanh niên. Các thiết chế tư vấn hướng nghiệp, đào tạo, giới thiệu việc làm, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp còn thiếu…
Nhiều ý kiến cho rằng, câu chuyện hỗ trợ khởi nghiệp cho thanh niên là một bài toán khó cho các tỉnh đoàn, thành đoàn, nhất là đối với các tỉnh, thành gặp khó khăn về ngân sách. Đặc biệt, thanh niên nông thôn ngày nay khởi nghiệp, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên các nền tảng số còn gặp rất nhiều khó khăn, hoặc không biết bắt đầu như thế nào. Do đó, tổ chức Đoàn nên tăng cường đề xuất phối hợp với các Bộ, ngành địa phương tham mưu, triển khai các giải pháp giúp thanh niên nông thôn lập thân lập nghiệp trên các nền tảng số...
Cần sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước
Để hỗ trợ một cách thực chất và hiệu quả cho thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp, anh Nguyễn Trần Duy Anh (Tỉnh đoàn Sóc Trăng) đề xuất, tổ chức Đoàn tích cực tham mưu với Ủy ban nhân dân (UBND) và các ngành chức năng trong việc giới thiệu các sản phẩm của thanh niên vào các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi để đưa sản phẩm đi muôn nơi, đặc biệt là các sản phẩm đặc sản, đặc trưng vùng miền đạt chứng nhận OCOP (mỗi xã một sản phẩm). Ngoài ra, để hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho các mô hình sản xuất của thanh niên, tổ chức Đoàn nên đề xuất triển khai “Túi quà thanh niên”. Túi quà này là các sản phẩm khởi nghiệp của thanh niên mà các cơ quan, đơn vị sử dụng trong các chuyến thăm hỏi tặng quà các gia đình chính sách, thanh niên có hoàn cảnh khó khăn, gia đình thanh niên yếu thế… Điều này giúp các cơ quan, đơn vị vừa thực hiện công tác an sinh xã hội vừa hỗ trợ thanh niên lập nghiệp.
Trong nhiệm kỳ 2017-2022, toàn Đoàn hỗ trợ vay vốn 17.232 tỷ đồng cho thanh niên làm kinh tế, tư vấn hướng nghiệp cho gần 14 triệu lượt thanh niên, giới thiệu việc làm cho hơn 3,3 triệu thanh niên.
Theo chị Triệu Thị Ngọc Diễm (Tỉnh đoàn Sóc Trăng), muốn chương trình đồng hành hỗ trợ khởi nghiệp, lập nghiệp thành công, cần phải có sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước, chứ chỉ riêng cán bộ Đoàn thì chưa thể có những giải pháp thực sự hiệu quả. “Muốn đồng hành cùng với thanh niên thì phải tổ chức các nội dung phù hợp, có trọng tâm trọng điểm, trong đó chú trọng giao cơ chế trách nhiệm, tăng phân cấp phân quyền để các địa phương, cơ sở chủ động phát huy thế mạnh của mình” - chị Diễm nêu ý kiến.
Chia sẻ những mô hình, kinh nghiệm tổ chức hoạt động tại địa phương, anh Vũ Tuấn Anh (Tỉnh đoàn Bình Dương) cho biết, Đề án đồng hành với thanh niên của tỉnh triển khai được 15 năm. Nguồn kinh phí từ UBND tỉnh giao cho Tỉnh đoàn để tổ chức bộ máy thực hiện; có hệ thống cán bộ hợp đồng để thực hiện Đề án, nhằm tập hợp để thành lập các chi đoàn trong công nhân tại nhà trọ, doanh nghiệp. Vì vậy, hỗ trợ khởi nghiệp cần cả về nguồn lực và kinh phí.
Liên quan đến vấn đề tạo nguồn vốn cho thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp, anh Trần Hữu - Trưởng ban Thanh niên công nhân và đô thị (Trung ương Đoàn) - cho rằng, nguồn vốn cho thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp hiện nay chủ yếu vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội tối đa là 100 triệu đồng/mô hình, chưa đáp ứng nhu cầu của thanh niên. Ngoài ra, Trung ương Đoàn cũng đang quản lý một số quỹ cho vay nhưng nguồn vốn vay cũng không được nhiều.
Thực tế thời gian qua, nhiều địa phương, các tỉnh, thành Đoàn có rất nhiều cách làm sáng tạo để tìm kiếm nguồn vốn vay hỗ trợ thanh niên lập nghiệp, khởi nghiệp. Điển hình là Bắc Ninh tham mưu cho UBND tỉnh lập Quỹ hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp, đến nay không cần vay vốn Trung ương. “Kinh nghiệm là các tỉnh, thành Đoàn phải nắm chắc khó khăn của thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp ở các địa phương và tích cực, chủ động trong tham mưu với lãnh đạo tỉnh bố trí vốn, tạo điều kiện hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp” - anh Trần Hữu chia sẻ./.
