Chất lượng kiểm toán đã cải thiện nhưng chưa đượcnhư kỳ vọng
Trong bản Báo cáo, FRC nhận định rằng, chất lượng kiểm toán ở Anh trong năm 2019 đã có những cải thiện đáng kể song cần phải làm nhiều hơn nữa mới có thể đáp ứng được các tiêu chuẩn cao như kỳ vọng. Theo FRC, chỉ có 75% các cuộc kiểm toán trong giai đoạn 2018-2019 được phân loại là đạt yêu cầu hoặc tốt, trong khi mục tiêu đặt ra là 90%. Con số này tại 2 Hãng kiểm toán Grant Thornton và PwC lần lượt là 50% và 65%. Những thiếu sót mà các hãng gặp phải đều liên quan đến quy trình kiểm toán, như quy trình kiểm toán doanh thu hay các hợp đồng dài hạn.
Bằng cách sử dụng các dữ liệu trong công cụ phân tích Audit Analytics cung cấp, FRC đưa ra những đánh giá về thị trường kiểm toán hiện nay. Theo bảng phân tích của FRC, 96% các cuộc kiểm toán tại Anh hiện đang được kiểm toán bởi 4 hãng kiểm toán danh tiếng là: PwC, KPMG, Deloitte và EY. Báo cáo cũng nhận định, từ năm 2014, phí kiểm toán đã tăng thêm 9% và chi phí từ các dịch vụ phi kiểm toán vẫn tiếp tục là nguồn thu nhập chính của các hãng kiểm toán.
Công tác giám sát và phản hồi của FRC
FRC đã tăng số lượng các công ty kiểm toán nằm trong phạm vi giám sát hằng năm của FRC. Từ năm 2012, số lượng các đợt giám sát đã tăng 27% từ 126 cuộc lên 160 cuộc tính đến năm 2019. Các đợt giám sát tập trung đánh giá các khía cạnh như: các yếu tố kiểm toán chính (KAM), những rủi ro, thay đổi trong việc bổ nhiệm hãng kiểm toán, việc sử dụng chuyên gia của các hãng kiểm toán, kiểm toán các biện pháp kiểm soát. Kết quả của các đợt giám sát thường được phân loại thành 4 nhóm: Tốt, Cải thiện ít, Cải thiện đạt yêu cầu, Cải thiện đáng kể. Báo cáo của FRC cho biết, trong năm 2019, Deloitte là hãng kiểm toán duy nhất đáp ứng mục tiêu 90% các cuộc kiểm toán là “Tốt”.
Trong chu trình đánh giá này của FRC, tổng cộng số tiền phạt vi phạm trong giai đoạn 2018-2019 là 42,2 triệu Bảng Anh so với 15,2 triệu Bảng trong giai đoạn 2017-2018. Các hãng kiểm toán từng chịu các án phạt của FRC như: PwC, Deloitte và KPMG đã cam kết thực hiện nhiều biện pháp và kế hoạch đào tạo nhằm cải thiện tình hình, dưới sự giám sát của FRC.
Trong thời gian gần đây, FRC đã thể hiện lập trường cứng rắn hơn đối với hoạt động của các kiểm toán viên, sau một loạt các vụ việc sai sót kế toán của các công ty danh tiếng như: Tesco, Rolls-Royce và BT Group làm dấy lên những lo ngại về hành vi kiểm toán của các công ty kiểm toán độc lập.
Không chỉ quyết định các mức phạt đối với các hành vi sai trái nghiêm trọng của các công ty kiểm toán lớn, với tư cách là cơ quan có thẩm quyền giám sát hoạt động kiểm toán theo luật định, có quyền ban hành các chuẩn mực kế toán ở Anh, FRC còn đưa ra các quy định mới để tăng cường công tác giám sát hoạt động kiểm toán, đặc biệt đối với 6 công ty kiểm toán lớn nhất. Bên cạnh đó, FRC đã thực hiện các khuyến nghị của Tòa án tối cao, đưa ra các biện pháp cứng rắn như: tăng thời gian đình chỉ hoạt động kinh doanh, sử dụng nhiều hình phạt phi tài chính hơn đối với các hãng kiểm toán vi phạm.
Định hướng phát triển trong tương lai
FRC đã và đang phối hợp chặt chẽ với các ủy ban chuẩn mực quốc tế như: Ủy ban Chuẩn mực Kiểm toán và Đảm bảo chất lượng kiểm toán (IAASB), Ủy ban Chuẩn mực Đạo đức Kiểm toán viên (IESBA), Liên đoàn Các tổ chức kiểm toán độc lập (IFIAR) nhằm cải thiện chất lượng kiểm toán không chỉ tại Anh mà còn trên quy mô toàn cầu. Quá trình đưa Anh ra khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) cũng có những tác động đến thị trường kiểm toán, đặc biệt là về việc tuân thủ các quy định.
Chủ tịch FRC - ông Simon Dingemans - cho biết: “Trong tương lai, chất lượng mỗi cuộc kiểm toán sẽ được đưa ra để đánh giá ngày càng kỹ lưỡng. Các cuộc kiểm toán không đạt chất lượng sẽ không được chấp nhận. Các hãng kiểm toán cần xác định nguyên nhân gây ra những thiếu sót trong hoạt động kiểm toán và nhanh chóng có biện pháp khắc phục kịp thời”.
Người đứng đầu FRC khẳng định: “Chúng tôi vẫn đang nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc duy trì chất lượng kiểm toán và đang thực thi nhiều biện pháp mạnh nhằm cải thiện chất lượng kiểm toán thông qua công tác giám sát, đánh giá, thực thi hiệu lực các chính sách, quy định”.
NGỌC QUỲNH
