Những kết quả bước đầu
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà vừa có báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội liên quan đến các nhóm vấn đề chất vấn tại phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.
Đề cập đến việc sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và cơ cấu lại các ĐVSNCL, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, tính đến 30/9/2022, việc kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính và ĐVSNCL được tập trung triển khai thực hiện theo đúng quan điểm chỉ đạo của Đảng và các quy định của Quốc hội và Chính phủ, bước đầu đã đạt được một số kết quả cụ thể.
Trong đó, về sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính và ĐVSNCL tại các cơ quan hành chính nhà nước: Các Bộ, ngành Trung ương giảm được 17 tổng cục và tổ chức tương đương tổng cục; giảm 08 cục thuộc tổng cục và thuộc Bộ; giảm 145 Vụ/Ban thuộc tổng cục và thuộc Bộ; giảm được 90% phòng trong Vụ.
Các địa phương giảm được 07 sở và 2.159 phòng thuộc Sở và thuộc UBND cấp huyện.
Các ĐVSNCL thuộc thẩm quyền quản lý của các Bộ, ngành, địa phương đến nay có 47.744 đơn vị (giảm 7.469 đơn vị, đạt 13,5%).
Về việc thực hiện tự chủ của các ĐVSNCL, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, thực hiện các quy định của Chính phủ về tự chủ ĐVSNCL, các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động rà soát, phê duyệt Đề án và tổ chức triển khai quyết liệt nhằm bảo đảm mục tiêu đạt ít nhất 10% ĐVSNCL thuộc phạm vị quản lý của mình tự chủ về tài chính theo Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương.
Kết quả, tính đến thời điểm ngày 31/12/2021, trong tổng số 47.744 ĐVSNCL của toàn quốc có 287 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (chiếm 0,6%); có 2.848 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 5,97%); có 8.922 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (chiếm 18,7%); có 35.687 đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 74,7%).
Như vậy, tổng số ĐVSNCL tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư và tự bảo đảm chi thường xuyên là 3.135 đơn vị, tương ứng 6,6% tổng số ĐVSNCL của Bộ, ngành, địa phương.
“Việc thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, nhất là ĐVSNCL, thời gian qua qua đã được những kết quả quan trọng, toàn diện. Việc giảm đầu mối đơn vị sự nghiệp công lập đạt 13,5%, vượt chỉ tiêu 10% đề ra tại Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương. Các tổ chức bên trong của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh được sắp xếp, thu gọn một bước” - Báo cáo nêu rõ.
Thu gọn đầu mối hành chính, nâng cao mức độ tự chủ tài chính của ĐVSNCL
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, Bộ Nội vụ cũng nhìn nhận, kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy chỉ là bước đầu, chưa bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa cao; thực hiện tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập còn thấp, chưa đạt mục tiêu đề ra.
Các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực chưa hoàn thành nhiệm vụ hoàn thiện thể chế theo quy định của Chính phủ, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý trong việc sắp xếp, tổ chức lại và thực hiện cơ chế tự chủ đối với các ĐVSNCL thuộc phạm vi quản lý của Bộ, ngành, địa phương (nhất là trong việc xác định định mức, đơn giá đặt hàng dịch vụ sự nghiệp công của một số Bộ, ngành chưa kịp thời).
Các Bộ, ngành, địa phương chậm chuyển đổi phương thức cấp phát, phân bổ, bố trí ngân sách theo yêu cầu của Nghị quyết số 19-NQ/TW (từ hỗ trợ cho các ĐVSNCL sang hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng thụ hưởng và thực hiện cơ chế Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ) để giao tự chủ về tài chính trong việc sử dụng nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập.
Để khắc phục những tồn tại, bất cập trên, trong thời gian tới, Bộ Nội vụ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các cơ quan hành chính nhà nước và ĐVSNCL gắn với tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; trọng tâm là thu gọn đầu mối hành chính và nâng cao mức độ tự chủ tài chính của ĐVSNCL để giảm số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Cùng với đó, các Bộ, ngành cần khẩn trương ban hành thông tư hướng dẫn về sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập (tiêu chí, điều kiện thành lập, mô hình tổ chức quản lý...), thuộc ngành, lĩnh vực theo phân công của Chính phủ; xác định rõ lộ trình tính đúng, tỉnh đủ giá dịch vụ sự nghiệp công thuộc ngành, lĩnh vực theo quy định của pháp luật về giá, bảo đảm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của từng vùng, miền.
Bộ Nội vụ cũng đề nghị Bộ ngành, địa phương khẩn trương phê duyệt Đề án tự chủ của ĐVSNCL thuộc phạm vi quản lý, xác định rõ lộ trình tự chủ phù hợp với lộ trình tính đủ giá dịch vụ và yêu cầu về tự chủ tài chính theo quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP.
Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chuyển ĐVSNCL thành công ty cổ phần theo Danh mục đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó tập trung yêu cầu các đơn vị sự nghiệp công lập chủ động rà soát vướng mắc về tài sản, đất đai, tài chính đề xuất cơ quan đại diện chủ sở hữu phương án xử lý...