Giám sát sâu vấn đề đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực

Sáng 20/8, UBTVQH đã cho ý kiến về Dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của UBTVQH về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”.

Đưa ra giải pháp, thúc đẩy mạnh mẽ công tác đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực

Báo cáo nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh - Phó Trưởng Đoàn Thường trực Đoàn giám sát - cho biết, Đoàn Giám sát đề xuất phạm vi nội dung giám sát tập trung hai nhóm vấn đề cơ bản là phát triển nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao; và sử dụng nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đối tượng giám sát gồm Chính phủ; các Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; Bộ Nội vụ; Bộ Kế hoạch và Đầu tư và một số Bộ, ngành liên quan (Bộ Tài chính; Bộ Y tế; Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Công thương; Bộ Thông tin và Truyền thông...); UBND 63 tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức có liên quan.

Phạm vi giám sát là giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn từ 2021 đến hết ngày 31/12/2024 trên phạm vi cả nước (từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đến nay).

Đoàn giám sát dự kiến tổ chức các Đoàn công tác để tiến hành giám sát trực tiếp tại 10 địa phương gồm: Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Đắk Lắk, Khánh Hòa, TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Trà Vinh.

Phát biểu ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, trong nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV, UBTVQH, Quốc hội rất quan tâm vấn đề thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ thống nhất cách đặt vấn đề của Đoàn giám sát, đó là tập trung giám sát sâu vào vấn đề đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực để phát hiện những mặt mạnh, những việc làm được trong việc đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực trong thời gian qua; đồng thời thấy được những hạn chế, từ đó đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa sự nghiệp giáo dục, đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu đề ra.

Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ đồng tình về việc lựa chọn địa phương giám sát theo tiêu chí đại diện cho các vùng miền là hạt nhân, cực tăng trưởng của vùng, trung tâm đào tạo nguồn nhân lực của vùng, trung tâm phát triển mới, sử dụng nhiều lao động, địa bàn khó khăn, tập trung đồng bào dân tộc thiểu số.

Giám sát ít nhưng hiệu quả, rõ kiến nghị

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đề cương báo cáo kết quả giám sát cần có phân tích, dự báo, đặt ra nhu cầu đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực cho phù hợp. Cùng với đó, phải nghiên cứu kỹ phạm vi giám sát, nhất là các văn bản của Đảng đã ban hành, xác định những nội dung đã thực hiện, những nội dung đang thực hiện và những nội dung chưa thực hiện, làm rõ lý do vì sao chưa thực hiện cùng những vấn đề dư luận, xã hội, nhân dân quan tâm.

“Các số liệu phải đầy đủ, có bức tranh tương đối toàn diện về thực trạng nguồn nhân lực của đất nước hiện nay; đánh giá rõ quy mô, chất lượng, cơ cấu nguồn nhân lực trong mối tương quan với các nước trong khu vực và thế giới. Phải nêu rõ các kiến nghị, đề xuất đúng thẩm quyền, trách nhiệm của địa phương, trung ương” - Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Chúng ta giám sát nhiều,  đi thực tế nhiều nhưng cuối cùng sản phẩm là kiến nghị và khi kiến nghị cơ quan nào, ngành nào phải thực hiện thì phải chỉ ra cho rõ. Mỗi thành viên Đoàn giám sát phải thật sự trách nhiệm, có sản phẩm tham gia góp ý, đề xuất của mình, nhất là quan điểm đối với kết luận giám sát.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Nhấn mạnh năm 2025 là năm phải tập trung cho Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc, chuẩn bị bầu cử Quốc hội khoá XVI, HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, Chủ tịch Quốc hội cho biết, chủ trương của Quốc hội sẽ là "giám sát sẽ ít nhưng làm sao thật sự chất lượng".

Trên tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, Đoàn giám sát sẽ rút kinh nghiệm từ các đoàn giám sát trước để thực sự đổi mới, thiết thực, nâng cao chất lượng, lấy hiệu quả là chính với phương châm “thà ít nhưng hiệu quả”.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục rà soát kỹ hơn, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm của 4 nội dung giám sát.

Về phương thức giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV đã có nhiều kinh nghiệm. Đó là, tổ chức các đoàn công tác giám sát trực tiếp hoặc tổ công tác để làm việc trước với các Bộ, ngành.

“Nhiều đoàn, tổ công tác làm việc rất hiệu quả, không ảnh hưởng đến công việc của các lãnh đạo. Tổ công tác có thể đi sâu, thời gian lâu hơn, người ít hơn nhưng nếu làm tốt thì lượng thông tin sẽ nhiều hơn” - Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý là cần từng bước hình thành quy định giao cho Trưởng Đoàn giám sát mời hoặc thuê các chuyên gia. Nếu thuê chuyên gia thì chuyên gia phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các kiến nghị của mình. “Sau này sẽ có định hướng để thuê chuyên gia trong điều kiện biên chế của chúng ta ngày càng giảm” - Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường thì đề nghị rà soát lại kế hoạch giám sát để đảm bảo tính khoa học, thống nhất. Đồng thời, kế hoạch giám sát nên để mở các địa phương đến giám sát để nếu qua báo cáo, theo dõi, nắm tình hình thấy cần giám sát thì bố trí giám sát nhằm tạo sự chủ động hơn.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề nghị bổ sung vào đề cương báo cáo ở cấp tỉnh đó là cần có đề xuất mô hình, cách làm hay của địa phương trong công tác sử dụng hoặc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ chất lượng cao.