Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hải Dương, kết quả SDĐ năm 2022 toàn tỉnh đạt thấp. Ước đến ngày 31/12 có 589 công trình, dự án đã và đang thực hiện với diện tích hơn 2.751 ha, đạt 31% số công trình, dự án và đạt 25,3% diện tích đất theo kế hoạch được duyệt.
Qua tìm hiểu của phóng viên, có nhiều nguyên nhân dẫn đến kết quả thực hiện kế hoạch SDĐ năm 2022 đạt thấp. Trong quá trình triển khai thực hiện các dự án, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc, bất cập. Nhiều công trình dự án phải thực hiện cưỡng chế thu hồi đất mới có mặt bằng để triển khai thực hiện. Đối với các dự án sản xuất, kinh doanh và thương mại dịch vụ ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp thuộc đối tượng phải thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền SDĐ cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiều hộ không có nhu cầu chuyển nhượng hoặc yêu cầu mức giá cao, trong khi chưa có quy định của Nhà nước can thiệp đối với những trường hợp không thỏa thuận được. Đây là nguyên nhân dẫn đến một số dự án chậm chuyển mục đích SDĐ. Ngoài ra, tại nhiều địa phương ở cấp xã có tình trạng SDĐ không đúng mục đích, không theo quy hoạch nên khi thực hiện thu hồi đất triển khai công trình, dự án bị vướng mắc kéo dài. Một số công trình đã có trong chỉ tiêu kế hoạch SDĐ năm 2022 nhưng chủ đầu tư chưa lập xong dự án và hồ sơ đất đai, phải lùi tiến độ thực hiện.
Bên cạnh những nguyên nhân từ cơ chế, chính sách còn có nhiều nguyên nhân khác. Qua tìm hiểu thực tế cho thấy công tác dự báo, đánh giá thẩm định một số công trình, dự án đưa vào kế hoạch SDĐ của năm còn mang tính hình thức, chưa xác định được tính khả thi, cấp thiết, dẫn đến kết quả SDĐ đạt thấp.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh phân tích, cùng với những nguyên nhân như đã nêu trên, kết quả SDĐ cấp huyện năm 2022 đạt thấp còn do đây là một trong những năm đầu của kỳ quy hoạch mới (kỳ 2021-2030), những năm đầu thực hiện Nghị quyết Đảng bộ các cấp nên UBND cấp huyện đã đưa vào kế hoạch SDĐ rất nhiều công trình, dự án đầu tư công, tạo nguồn, công cộng nhằm đạt được mục tiêu Đại hội Đảng bộ các cấp đã đề ra và các công trình để đạt nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao của các xã. Ngoài ra, một số dự án khu dân cư, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, đường giao thông trọng điểm đưa vào kế hoạch SDĐ nhưng sử dụng diện tích đất lúa trên 10 ha thì theo quy định phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển mục đích. Trong khi đó, thời gian hoàn thiện các thủ tục để được Chính phủ chấp thuận qua nhiều bộ, ngành, nhiều khâu, mất rất nhiều thời gian, làm chậm tiến độ triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, do tâm lý khi đề xuất nhu cầu SDĐ là thừa còn hơn thiếu, vì vậy có những địa phương đã đề xuất nhiều dự án chưa bảo đảm các điều kiện về nguồn vốn, đầu tư, xây dựng.
Để nâng cao hiệu quả sử dụng đất trong thời gian tới UBND tỉnh Hải Dương cho biết sẽ kiên quyết thu hồi các dự án vi phạm quy định pháp luật và xử lý nghiêm các doanh nghiệp sau cổ phần hoá vi phạm trong sử dụng đất.
Trước mắt, tỉnh cần xem xét thu hồi một số dự án chậm tiến độ trong nhiều năm, đã điều chỉnh nhiều lần nhưng chưa thực hiện như Dự án Nhà máy chế biến, tổng kho rau củ quả xuất khẩu của Công ty CP Vinamit.
Cùng với việc kiên quyết xử lý các dự án vi phạm quy định pháp luật để nâng cao hơn nữa công tác quản lý, sử dụng đất tỉnh quan tâm nâng cấp, hoàn thiện cơ sở dữ liệu về đất đai, xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong thống kê, lưu trữ dữ liệu đất đai, nâng cao chất lượng thẩm định dự án, ưu tiên thu hút dự án quy mô lớn, tạo nguồn lực phát triển kinh tế vùng. Đồng thời, kiến nghị Trung ương sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung để giải quyết các vướng mắc, bất cập trong chính sách, quy định pháp luật liên quan đến cổ phần hoá doanh nghiệp và sử dụng đất./.
