100% cửa hàng xăng dầu áp dụng
Cả nước hiện có gần 16.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu, gồm: Hơn 6.700 cửa hàng của 36 doanh nghiệp (DN) đầu mối kinh doanh xăng dầu, chiếm 41,9% tổng số cửa hàng bán lẻ xăng dầu cả nước; gần 9.300 cửa hàng của các thương nhân phân phối xăng dầu, đại lý bán lẻ xăng dầu, thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu, chiếm 58,1%.
Tổng cục Thuế cho biết, trước thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 1123/CĐ-TTg ngày 18/11/2023 về tăng cường quản lý, sử dụng HĐĐT, góp phần đẩy mạnh công tác chuyển đổi số (Công điện 1123) mới chỉ có 2.700 cửa hàng thực hiện phát hành HĐĐT theo từng lần bán hàng. Các DN bán lẻ xăng dầu khác mặc dù đã thực hiện phát hành HĐĐT nhưng chưa thực hiện phát hành HĐĐT theo từng lần bán hàng.
Thực hiện Công điện 1123 và các quy định liên quan, Tổng cục Thuế đã ban hành 8 công văn chỉ đạo cục thuế địa phương triển khai thực hiện; tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc yêu cầu 63 cục thuế tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát, thúc đẩy triển khai phát hành HĐĐT theo từng lần bán hàng đối với hoạt động kinh doanh bán lẻ xăng dầu. Cùng với đó, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đã họp với các Bộ, ngành liên quan, một số DN kinh doanh xăng dầu đầu mối, DN cung cấp giải pháp để trao đổi, phân tích những thuận lợi, khó khăn, những nguyên nhân khách quan và chủ quan, đề xuất các giải pháp cụ thể để thực hiện phát hành HĐĐT sau từng lần bán hàng đối với hoạt động kinh doanh bán lẻ xăng dầu trên toàn quốc...
Theo Tổng cục Thuế, giai đoạn đầu thực hiện yêu cầu trên, các DN, cửa hàng bán lẻ xăng dầu phát sinh chi phí đầu tư, các DN kinh doanh xăng dầu có tâm lý nghe ngóng, trì hoãn; người dân có thói quen không lấy hóa đơn khi mua hàng... Tuy nhiên, qua việc tuyên truyền, trực tiếp hỗ trợ từng cửa hàng của cơ quan thuế và các cơ quan liên quan tại địa phương, phần lớn các DN bán lẻ xăng dầu đều nhận thức được trách nhiệm và thực hiện nhiều giải pháp.
Nước ta đã có hạ tầng công nghệ thông tin cùng với việc triển khai đồng bộ Đề án 06 về "Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030" đã thúc đẩy chuyển đổi số tại các DN kinh doanh xăng dầu. Các DN xăng dầu cũng đã đầu tư, cải tiến công nghệ tại các cây xăng. Các công ty công nghệ đã có giải pháp kịp thời. Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đã nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng về sự cần thiết phải xuất hóa đơn sau mỗi lần bán hàng. Đây là điều kiện để quản lý chặt chẽ hơn mặt hàng xăng dầu và tạo điều kiện tăng cường quản trị lĩnh vực xăng dầu nói chung, chống gian lận thương mại trong lĩnh vực này nói riêng. Ngành thuế sẽ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ quản lý chặt chẽ hoạt động thương mại điện tử và triển khai HĐĐT với các hoạt động dịch vụ khác.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế
Đặng Ngọc Minh
Sau gần 5 tháng triển khai, với sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự đồng hành của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, sự chủ động, quyết tâm của các DN, cửa hàng bán lẻ xăng dầu, đến nay toàn quốc đã có 15.935 (đạt 100%) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thực hiện phát hành HĐĐT theo từng lần bán hàng.
Hoàn thiện quy định, phối hợp giữa các ngành
Với việc triển khai thành công HĐĐT hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu, ngày 05/4/2024, Thủ tướng Chính phủ đã có thư khen Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, cơ quan thuế các cấp. Thư của Thủ tướng khẳng định, việc thực hiện thành công phát hành HĐĐT theo từng lần bán hàng tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu góp phần quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh doanh của DN, góp phần thực hiện Chiến lược Chuyển đổi số quốc gia theo chủ trương chung của Chính phủ.
Theo Tổng cục Thuế, để quy định về HĐĐT theo từng lần bán hàng đối với hoạt động bán lẻ xăng dầu được thực hiện thống nhất, xuyên suốt, cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ, cần tham mưu để các cấp có thẩm quyền hoàn thiện quy định về HĐĐT theo hướng quy định DN kinh doanh xăng dầu phải thực hiện truyền nhận tự động dữ liệu HĐĐT về cơ quan thuế theo từng lần bán hàng. Đồng thời, cần quy định phát hành HĐĐT từng lần bán hàng là điều kiện bắt buộc để cấp phép; bổ sung các chế tài xử phạt tương ứng trong trường hợp cửa hàng có hành vi vi phạm quy định về HĐĐT.
Để các cửa hàng xăng dầu thực hiện nghiêm túc việc xuất HĐĐT sau từng lần bán hàng, các cơ quan quản lý cần kiểm tra thường xuyên liên tục, qua đó dần hình thành thói quen bán hàng phải xuất HĐĐT. Đồng thời, cần phối hợp và trao đổi cơ sở dữ liệu giữa cơ quan quản lý hoạt động kinh doanh xăng dầu và cơ quan thuế để tạo nên cơ chế kiểm soát chặt chẽ nguồn hàng xăng, dầu nhập, xuất, tổ chức cung cấp… Qua đó có thể phát hiện các đường dây buôn lậu xăng, dầu; đảm bảo đủ lượng, chất lượng xăng, dầu; tránh gian lận thuế và bảo vệ hợp lý người tiêu dùng.
Phó Trưởng khoa Luật Thương mại (Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh)
TS. Phan Phương Nam
Về mặt quản lý, các cục thuế, chi cục thuế cần thường xuyên kiểm soát, giám sát chặt chẽ việc phát hành, sử dụng hóa đơn đối với việc xuất bán xăng dầu tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu, nhất là các DN có số lượng cây xăng lớn kinh doanh trên địa bàn nhiều huyện, nhiều tỉnh, có sản lượng bán ra lớn, đang sử dụng giải pháp xuất HĐĐT xăng dầu bằng máy POS, có dấu hiệu nợ tiền thuế… Các cục thuế địa phương cần tiếp tục vận hành, hoặc tham mưu ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo vận hành tổ công tác liên ngành thường xuyên thực hiện kiểm soát, đo lường sản lượng xăng dầu bán ra với số lượng HĐĐT xuất ra theo từng lần bán hàng.
Theo kinh nghiệm quốc tế, để phát huy tối đa hiệu quả của HĐĐT trong lĩnh vực kinh doanh bán lẻ xăng dầu, cần bảo đảm tính kết nối, liên thông giữa hạ tầng thuế, thanh toán, ngân hàng, định danh cá nhân. Theo đó, cần nghiên cứu giải pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong mua bán xăng dầu và sử dụng mã số định danh (số điện thoại trên tài khoản định danh điện tử, hoặc mã số định danh cá nhân và xác thực điện tử) để tạo thuận lợi cho người tiêu dùng khi mua xăng dầu./.
