Xuất khẩu tiếp đà phục hồi tích cực
Số liệu thống kê cho thấy, những năm qua, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam liên tục tăng trưởng. Chỉ tính riêng năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đã đạt hơn 681 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 354,7 tỷ USD, nhập khẩu đạt 326,4 tỷ USD. Đáng chú ý, Việt Nam có tới 35 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD và 7 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD. Cán cân thương mại hàng hóa năm 2023 đã xuất siêu 28,3 tỷ USD.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng đánh giá, trong khoảng thời gian đầy khó khăn, thách thức của năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, nền kinh tế Việt Nam đã vượt qua gian nan, tiếp đà hồi phục, tăng trưởng và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, trong đó xuất khẩu sang nhiều thị trường phục hồi tích cực.
Đáng chú ý nhất là xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang các thị trường có Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, như: Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Thương mại Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA), cùng hàng loạt FTA song phương và đa phương mà Việt Nam tham gia đã khơi mở thị trường rộng lớn, trở thành động lực cho các doanh nghiệp, ngành hàng mạnh dạn bước ra thế giới.
Minh chứng là trong năm 2023, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường ký FTA đạt 230,5 tỷ USD, chiếm gần 65% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi đạt trên 86 tỷ USD, tăng 9,2% so với năm 2022, chưa kể kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường đối tác tham gia các FTA đã xóa bỏ thuế quan về 0% - Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết.
5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 156,77 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Với kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 148,76 tỷ USD, tính chung 5 tháng đầu năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 8,01 tỷ USD.
Khi trả lời câu hỏi của ông Phạm Trọng Nghĩa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn) về vấn đề hội nhập kinh tế quốc tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng nêu, rõ ràng việc đẩy mạnh đàm, phán ký kết FTA để thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu... là bước đi cần thiết, đặc biệt là để có thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận hoạt động xuất khẩu và khai thác ưu đãi từ các FTA vẫn còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, chưa tận dụng tối đa các cơ hội có được, tính chuyên nghiệp và bền vững của các doanh nghiệp chưa cao. Vì vậy, giải pháp quan trọng trong thời gian tới là phải nâng cao năng lực hội nhập của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, đồng thời cũng phải tiếp tục mở cửa thị trường, mở cửa nền kinh tế, ký kết mới, cũng như nâng cấp các FTA đã có ở những thị trường tiềm năng.
Hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhận định, để đạt được những thành tích nổi bật trong xuất khẩu thời gian qua, cần phải kể đến sự đóng góp quan trọng, tích cực của các hoạt động phát triển thị trường xuất khẩu, xúc tiến thương mại. Bộ Công Thương đã triển khai quyết liệt, hiệu quả nhiều giải pháp hỗ trợ ngoại thương, áp dụng nhiều hình thức xúc tiến mới, phù hợp, tăng cường kết nối các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế để đẩy mạnh xuất khẩu.
Mới đây, Bộ Công Thương đã tổ chức chuỗi sự kiện “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế 2024” nhằm hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp Việt trong nỗ lực tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, thích ứng với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Cùng với việc tạo “sân chơi” cho doanh nghiệp trong nước và quốc tế giao lưu học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, đúc rút và định hình thêm nhiều ý tưởng kinh doanh mới, những thỏa thuận, giao dịch thương mại được ký kết thành công trong chuỗi sự kiện sẽ giúp doanh nghiệp phát triển thêm nhiều đối tác, khách hàng mới, góp phần đưa hàng hóa, sản phẩm Việt Nam vươn xa trên thị trường toàn cầu.
Đặc biệt, sự vào cuộc rốt ráo của hệ thống Thương vụ, chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài đã giúp thu hút đông đảo các nhà nhập khẩu, phân phối, các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài tổ chức các đoàn thu mua quốc tế tham dự chuỗi sự kiện. Theo chia sẻ của Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ, Vụ thị trường châu Á - châu Phi và các Thương vụ, công tác xúc tiến đã được triển khai với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp với nước sở tại. Các chi nhánh Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài đã chủ động, tích cực tìm kiếm, tiếp xúc, làm việc, vận động, mời các đoàn thu mua, doanh nghiệp nhập khẩu, doanh nghiệp phân phối nước sở tại tham gia vào chuỗi sự kiện quan trọng, quy mô lớn này tại Việt Nam.
Là địa phương tích cực đồng hành cùng các doanh nghiệp thời gian qua, ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh cho biết, cùng với việc đồng tổ chức thành công chuỗi sự kiện trên, với vai trò là đầu tàu kinh tế, Thành phố đã ban hành nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, thực hiện chuyển đổi mô hình sản xuất, tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại gắn với định hướng sản xuất xanh, xuất khẩu xanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam trên trường quốc tế. Để tăng cường kết nối cho các doanh nghiệp, Thành phố sẽ giao cho Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh nghiên cứu, chủ động phối hợp với các Cục, Vụ của Bộ Công Thương và các đơn vị xúc tiến thương mại, hiệp hội doanh nghiệp trong và ngoài nước tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến xuất khẩu thiết thực, đáp ứng nhu cầu mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế./.
