Phòng ngừa vi phạm từ sớm
Thời gian qua, với sự nỗ lực vào cuộc của ngành BHXH, công tác phát triển đối tượng tham gia BHYT, BHXH và quản lý quỹ BHYT, BHXH được thực hiện theo đúng yêu cầu đề ra. Đặc biệt, với tinh thần chủ động phòng ngừa, kịp thời chấn chỉnh, ngành BHXH đã tích cực phối hợp với các ngành chức năng để giải quyết vi phạm từ sớm, không để tồn tại kéo dài.
Xác định vai trò quan trọng của lực lượng công an trong việc đảm bảo an ninh trật tự, phòng ngừa tội phạm, thời gian qua, BHXH tỉnh Bình Dương đã tích cực phối hợp với Công an tỉnh để rà soát, phòng ngừa và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực BHXH, hạn chế tối đa việc phát sinh tội phạm trong lĩnh vực này.
Theo bà Phạm Thị Hương Tuyền - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Bình Dương, thời gian qua, công tác trao đổi cung cấp thông tin giữa hai bên thực hiện rất tốt, BHXH tỉnh Bình Dương luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực, kịp thời từ Công an tỉnh, qua phối hợp đã góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong các công tác. Đơn cử, trước tình trạng nợ đọng đóng BHXH gây bức xúc trong dư luận, BHXH tỉnh đã kịp thời thông báo, cung cấp danh sách những đơn vị có số nợ BHXH, BHYT, BHTN lớn và kéo dài để Công an tỉnh hỗ trợ, có phương án phối hợp tốt trong công tác phòng, chống tội phạm trên lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN.
Theo đó, hai đơn vị đã phối hợp mời các đơn vị nợ BHXH, BHTN, BHYT đến cơ quan BHXH làm việc vào thứ tư hàng tuần để đôn đốc, nhắc nhở thu hồi nợ. Kết quả đã mời làm việc với tổng số 565 đơn vị nợ trên địa bàn toàn tỉnh, tổng số tiền nợ là 183,5 tỷ đồng, thu hồi được số tiền nợ 88,2 tỷ đồng, đạt tỷ lệ thu hồi là 48,09%, có 389/565 đơn vị khắc phục tiền nợ đạt 68,85% tỷ lệ đơn vị thực hiện trích nộp sau buổi làm việc.
Thời gian qua, trên địa bàn cả nước nổi lên tình trạng sử dụng căn cước công dân giả trong thực hiện giao dịch hồ sơ hưởng các chế độ với cơ quan BHXH, đặc biệt là chế độ BHXH một lần. Tại Bình Dương, qua rà soát, BHXH tỉnh đã phát hiện 04 trường hợp sử dụng căn cước công dân giả để thực hiện giao dịch với cơ quan BHXH trong việc nộp hồ sơ hưởng BHXH một lần và chuyển cơ quan công an xem xét xử lý.
Liên quan đến công tác quản lý việc chi trả, thanh toán tiền BHXH, BHYT, BHTN, thời qua qua, Kiểm toán nhà nước cũng chỉ ra nhiều bất cập liên quan đến việc chi trả BHXH, BHYT, đặc biệt trong việc gian lận tiền bảo hiểm.
Tại thời điểm kiểm toán năm 2022, qua kiểm toán tình hình quản lý, sử dụng quỹ BHXH, BHYT năm 2021, Kiểm toán nhà nước cũng chỉ ra việc chi sai chế độ BHXH; chi trợ cấp BHXH một lần đối với nhiều trường hợp không đúng quy định… Theo đó, Kiểm toán nhà nước kiến nghị BHXH Việt Nam yêu cầu các cơ quan BHXH địa phương tăng cường rà soát, kiểm tra, giám định chặt chẽ đối tượng hưởng chế độ để đảm bảo chi chính xác, đúng quy định.
Ngoài ra, BHXH tỉnh cung cấp thông tin 19 trường hợp sử dụng các loại giấy tờ giả để hưởng các chế độ BHXH như giấy khai sinh, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH sang cơ quan Công an để phối hợp điều tra, xử lý. Trong quá trình xử lý, cơ quan Công an đã trao đổi trực tiếp với BHXH để được cung cấp thêm thông tin của các đối tượng trên, hoàn thành thủ tục hồ sơ chuyển cơ quan điều tra.
Ông Phạm Văn Tuyên - Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương cho biết: Sự phối hợp giữa ngành Công an trong việc xử lý những vấn đề liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN đang mang lại hiệu quả cao. “Với vai trò là cơ quan quản lý lao động, chúng tôi cũng mong muốn ngành Công an sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong lĩnh vực lao động, BHXH để quyền lợi người lao động luôn được đảm bảo”.
Quyết liệt xử lý tình trạng chậm đóng kéo dài, trốn đóng BHXH
Những kết quả trong công tác phối hợp giữa hai cơ quan, đặc biệt là trong việc xử lý tình trạng nợ đóng kéo dài, trốn đóng BHXH cũng đã được hai cơ quan BHXH và Công an tỉnh Bình Dương trao đổi tại hội nghị sơ kết 1 năm thực hiện Quy chế phối hợp diễn ra tháng 8 vừa qua.
Theo đó, trên cơ sở đánh giá tình hình, kết quả phối hợp và những vướng mắc, bất cập trong công tác phối hợp, hai bên đã đề ra những giải pháp cụ thể nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phối hợp thời gian tới.
Thượng tá Bùi Phạm Hải - Trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Bình Dương đã nêu những khó khăn, vướng mắc trong việc tiếp nhận xử lý các đơn vị nợ bảo hiểm kéo dài, dấu hiệu trốn đóng BHXH, BHYT như hành vi “chậm” đóng BHXH chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Bởi trên thực tế, doanh nghiệp có kê khai lao động đầy đủ, số tiền cần trích nộp nhưng sản xuất, kinh doanh khó khăn nên đóng không đủ, do đó chưa cấu thành hành vi “trốn” đóng, từ đó không đảm bảo yếu tố cấu thành khoản 1, Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015. Ngoài ra, quy định về doanh nghiệp nợ BHXH trong Bộ luật Hình sự là “trốn đóng”, trong khi các văn bản về xử lý vi phạm hành chính là “chậm đóng, đóng không đủ”. Chính sự không thống nhất này làm cho các quyết định xử phạt hành chính không thể làm căn cứ để chuyển vụ án sang hình sự do khác hành vi.
Đây cũng là vướng mắc mà cơ quan BHXH gặp phải thời gian qua. Theo đó, các chuyên gia pháp lý cho rằng, để góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm cần tích cực đổi mới nội dung, hình thức phối hợp theo hướng đi vào chiều sâu, chú trọng việc hướng dẫn hỗ trợ các lực lượng có liên quan trong thu thập thông tin tài liệu chứng minh tội phạm trong lĩnh vực này.
Giám đốc BHXH tỉnh Lê Minh Lý đề nghị trong thời gian tới, hai ngành tiếp tục chủ động phối hợp chặt chẽ, tích cực hơn trong việc ngăn ngừa, xử lý các hành vi vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN thông qua việc: Đẩy mạnh trao đổi thông tin liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT; tăng cường phối hợp thanh tra, kiểm tra đối với những đơn vị, doanh nghiệp có dấu hiệu trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT; qua đó nâng cao tính răn đe, ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT./.
