Lãi suất cho vay đã giảm vượt hơn kỳ vọng và mong muốn từ đầu năm

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết thông tin này khi trả lời tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10/2023 về câu hỏi của báo chí liên quan đến vấn đề lãi suất và điều hành lãi suất hiện nay.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, đến thời điểm hiện nay, nhìn tổng quan, việc điều hành lãi suất đã đạt được mục tiêu giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp, cho tăng trưởng tín dụng và mở rộng đầu tư cho tăng trưởng kinh tế năm nay.

Theo Phó Thống đốc, nếu chỉ nhìn vào quan hệ huy động - cho vay, thì cứ huy động thấp sẽ cho vay thấp. Nhưng huy động phụ thuộc lớn vào lạm phát cũng như nhiều chỉ số khác. Cho nên, mặc dù huy động đến nay đã giảm nhưng phải tính toán giảm ở mức độ nào cho phù hợp. Theo đó, lãi suất cho vay giảm ở mức độ nào phù hợp là vấn đề và chỉ số rất cần quan tâm trong chỉ đạo điều hành để phù hợp với các chỉ số kinh tế vĩ mô nói chung.

Cùng với đó, lãi suất quan hệ rất chặt chẽ với tỷ giá. Khi lãi suất tiền đồng quá thấp mà tỷ giá cao, đặc biệt là lãi suất ngoại tệ của các nước có ảnh hưởng đến Việt Nam đang rất cao. Điều này có thể tạo ra sự chênh lệch, tình trạng đô la hóa xuất hiện cũng như vấn đề tỷ giá có thể bị phá vỡ. Cho nên, lãi suất phải điều hành phù hợp trong quan hệ với tỷ giá. Đây là yếu tố có thể nói rất phức tạp và phải cân nhắc trong điều hành.

Thêm vào đó, lãi suất còn ảnh hưởng đến nhiều vấn đề khác trong nền kinh tế, như chính sách tài khóa trong phát hành trái phiếu, các vấn đề huy động nguồn lực và cho vay của Nhà nước. Do vậy, điều hành lãi suất phải hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.

“Trong điều hành lãi suất, NHNN luôn luôn dựa trên việc tính toán để tìm ra một phương án hợp lý nhất” - Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định.

Cũng theo Phó Thống đốc Thường trực, từ đầu năm 2023 đến nay, quan điểm điều hành của NHNN là thực hiện tốt chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, đó là tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp bằng việc giảm lãi suất.

Ngay từ đầu năm, NHNN cũng đã chỉ đạo, đưa thông điệp và sử dụng các công cụ để tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất.

Trước hết, về lãi suất điều hành, NHNN đã giảm 4 lần và mức giảm đến 2% cho một số các chỉ tiêu, một số mức lãi suất. Đối với các ngân hàng thương mại, đến khoảng cuối tháng 7, đầu tháng 8/2023, mức giảm lãi suất khoảng 1% so với cuối năm 2022.

Từ đầu năm 2023, NHNN đã tính toán với mức độ ảnh hưởng của kinh tế thế giới, khả năng chống chịu của nền kinh tế đất nước trước những khó khăn kép đang tác động tới nhiều mặt để điều hành chính sách tiền tệ hướng tới đảm bảo được mục tiêu kiểm soát lạm phát năm nay dưới 4,5% và hỗ trợ tăng trưởng.

“NHNN đầu năm kỳ vọng và đặt mục tiêu là cuối năm nay có thể đạt được mức lãi suất giảm trung bình của các ngân hàng thương mại khoảng từ 1-1,5%. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, theo thống kê cũng như đánh giá của NHNN, thì mức lãi suất trung bình của những khoản cho vay mới đã giảm khoảng 2-2,2%, tức là vượt hơn kỳ vọng và mong muốn ngay từ đầu năm” - ông Tú nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông Tú cũng cho hay, còn một số khoản cho vay trước đây, khi các ngân hàng thương mại huy động cao thì vẫn còn đang có thể neo cao vì độ trễ của chính sách. Để đảm bảo hài hòa các phương án tài chính của các ngân hàng thương mại khi huy động cao thì cho vay cũng tương đồng.

“Chính vì thế, NHNN đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp, kể từ nay đến cuối năm phải tiết giảm, kể cả những lãi suất cho vay trước đây để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp” - Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết.

Ông Tú thông tin thêm: Chiều 27/10 vừa qua, NHNN đã tổ chức Hội nghị toàn ngành với 35 ngân hàng thương mại lớn chiếm tỷ trọng chính cho vay của nền kinh tế.

Hội nghị đã chỉ rõ những ngân hàng nào lãi suất còn cao, những ngân hàng nào lãi suất đã thấp, để những ngân hàng còn cao tìm biện pháp để giảm lãi suất hỗ trợ.

Hội nghị cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt, cụ thể đối với những ngân hàng mức lãi suất cho vay, chênh lệch đầu vào - đầu ra còn cao trên mức bình thường.

Đến nay, 4 ngân hàng thương mại nhà nước với vai trò chủ lực, đơn cử Vietcombank, mức lãi suất cho vay trung bình hiện nay của tất cả các khoản cho vay ngắn, trung, dài hạn và tất cả những khoản cho vay cũ trước đây cũng như các khoản cho vay mới hiện nay chỉ 5,94%. So với cuối năm 2022 đã giảm 1,75% và so với cùng kỳ năm ngoái đã giảm 0,29%. Đây là ví dụ về ngân hàng thương mại có quy mô lớn, dư nợ lớn. Hoặc ngân hàng BIDV, mức cho vay trung bình là 6,46%, so với cuối năm ngoái đã giảm 2,59% và so cùng kỳ giảm 0,15%” - ông Tú dẫn chứng.

Đồng thời, Phó Thống đốc cũng nhấn mạnh: Tất nhiên, cũng có những ngân hàng hiện nay mức cho vay bình quân còn cao, khoảng 9% hoặc trên 9%. Tất cả những ngân hàng này đã được chỉ rõ và cũng đã yêu cầu phải tìm mọi biện pháp để giảm lãi suất.

“NHNN cho rằng, mức lãi suất của các ngân hàng thương mại với điều hành của NHNN đến thời điểm hiện nay đã tương đồng, thậm chí là vượt kỳ vọng đặt ra từ đầu năm”- Phó Thống đốc Đào Minh Tú đặc biệt nhấn mạnh./.