Góp ý vào Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Tô Văn Tám (Đoàn Kon Tum) cho rằng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là vấn đề luôn được người dân quan tâm, trong đó có thực trạng là quy hoạch đã được lập, phê duyệt nhưng tổ chức thực hiện chậm hoặc không thực hiện được một số nội dung của quy hoạch. Việc thực hiện chậm này không chỉ là 5 năm, 10 năm, có khi là 20 năm và có khi còn lâu hơn nữa. Người dân vẫn thường gọi trường hợp này là quy hoạch treo.
“Quy hoạch treo không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất đai, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội mà còn gây khó khăn, làm đảo lộn cuộc sống của người dân. Những cư dân trong khu vực quy hoạch treo sống trong cảnh thấp thỏm, khổ sở, đi không được mà ở thì cũng không xong. Quyền lợi của họ không được coi trọng đúng mức. Sửa đổi Luật Đất đai cần có những quy định xác thực, rõ ràng, khả thi để xóa bỏ tình trạng này” - đại biểu Tô Văn Tám đề nghị.
Với tinh thần đó, theo đại biểu, các quy định trong Dự thảo Luật tại Chương V đã có những sửa đổi, bổ sung quan trọng. Để hoàn chỉnh thêm, đại biểu đề nghị nên bỏ tầm nhìn trong quy hoạch kế hoạch sử dụng đất tại Điều 62. Bởi tầm nhìn chỉ mang tính ước lượng, dự báo mà dự báo thì có thể chính xác, có thể không chính xác và đó là một tác nhân của quy hoạch treo.
“Người dân chỉ mong muốn Nhà nước xác định rõ quy hoạch đất đai cụ thể là bao lâu và quyền lợi của họ như thế nào trong khu vực quy hoạch, việc bỏ tầm nhìn quy hoạch trong Dự thảo Luật đáp ứng yêu cầu này” - đại biểu nhấn mạnh.
Cùng với đó, để đảm bảo quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch, cần chỉnh lý, bổ sung thêm tại khoản 3 Điều 76 theo hướng khi quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và thực hiện các quyền của người sử dụng đất. Đồng thời, bổ sung vào khoản 3 Điều 76 nội dung: "hết kỳ quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt mà không thực hiện kế hoạch dự án thì hủy bỏ quy hoạch".
Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn Bình Phước) kiến nghị, đối với các công trình, dự án đã đăng ký nhu cầu sử dụng đất đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm, cần quy định cụ thể về thời gian thực hiện. Nếu quá thời gian quy định mà không thực hiện thì cần có chế tài để xử lý, không để dự án kéo dài trong nhiều năm, làm giới hạn quyền sử dụng đất của người dân.
Đại biểu cũng chỉ ra, việc quản lý về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hiện nay vẫn còn bị bỏ ngỏ, nhiều diện tích đất bị quy hoạch treo hàng chục năm đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.
Cùng với đó, quản lý về quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp, nông nghiệp và đất ở tại những địa phương có rừng còn nhiều bất cập; việc thay đổi quy hoạch đất lâm nghiệp không ổn định, chưa có sự rà soát, kiểm tra hết diện tích để đưa ra ngoài đất lâm nghiệp hoặc là đưa vào quy hoạch đất lâm nghiệp nên cũng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử dụng đất.
Từ thực tế trên, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nên quy định về phân định các khu vực trong quy hoạch sử dụng đất. Có những khu vực thuộc quy hoạch sử dụng đất nhưng vẫn phải được chuyển mục đích sử dụng đất để khai thác tối đa hiệu quả sử dụng đất.
Đồng thời, quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong khu vực có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để đảm bảo minh bạch trong quá trình giải quyết quyền lợi của người sử dụng đất.
Giải trình làm rõ nội dung này tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh đồng tình quan điểm của đại biểu Quốc hội cần khắc phục tình trạng quy hoạch treo.
Bộ trưởng cho biết, hiện nay, theo Luật Quy hoạch, chúng ta đã làm quy hoạch tổng thể quốc gia, từ quy hoạch tổng thể quốc gia cũng sẽ quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Chúng ta cũng đã phê duyệt quy hoạch các vùng, các địa phương sẽ thực hiện quy hoạch các tỉnh, quy hoạch chung đô thị. Các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sẽ căn cứ vào các quy hoạch này.
“Nếu chúng ta làm tốt định hướng các quy hoạch này thì quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sẽ không bị treo. Việc này đòi hỏi chúng ta phải có tính đồng bộ trong quy hoạch và để đảm bảo quy hoạch thì sẽ công khai, minh bạch cho nhân dân được theo dõi, được sử dụng, khai thác và được giám sát việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất” - Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu rõ.
