 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu ý kiến tại phiên họp. Ảnh: VPQH |
Cụ thể hóa những gì đã “chín”, đã rõ
Phát biểu gợi ý một số nội dung tập trung thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, việc sửa đổi Luật Đất đai là nhiệm vụ trọng tâm của công tác pháp luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Nhấn mạnh trách nhiệm trong xây dựng Dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, kết quả cuối cùng của quá trình xây dựng, thông qua Dự án Luật Đất đai là ví dụ sinh động nhất, đích đáng nhất để đánh giá năng lực xây dựng pháp luật của Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan, tổ chức, hữu quan; đánh giá năng lực thể chế hóa chủ trương của Đảng vào chính sách, pháp luật của Nhà nước; đánh giá năng lực kiến tạo phát triển; năng lực để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trước đây và không “đẻ” ra khó khăn, vướng mắc mới; năng lực thể hiện tính công khai, minh bạch trong xây dựng pháp luật.
Đây cũng là ví dụ sinh động nhất thể hiện chúng ta thực hiện tốt chủ trương của Trung ương, của Đảng, Nhà nước trong việc chống tiêu cực, “cài cắm” lợi ích trong công tác xây dựng pháp luật hay không.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, chúng ta đã cố gắng ở những luật khác thì luật này phải cố gắng gấp bội mới đáp ứng được yêu cầu.
Với tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, quá trình sửa đổi Luật phải bám sát các chủ trương của Đảng trong Nghị quyết 18-NQ/TW. Từ chủ trương đó thể chế hóa bằng quy phạm pháp luật, chứ không nhắc lại tinh thần và lời văn của Nghị quyết. Đồng thời, chỉ cụ thể hóa những gì đã “chín”, đã rõ, đã có quyết sách của Trung ương.
Về quan điểm xây dựng Luật, ngoài quan điểm đã nêu trong Tờ trình, Báo cáo thẩm tra, Chủ tịch Quốc hội đề nghị bổ sung vào Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) và các dự án luật khác bảo đảm nguyên tắc nhất quán trên cơ sở kế thừa các quy định mang tính chất ổn định về pháp luật đất đai qua các thời kỳ, đã được thực tiễn chứng minh là đúng, vận hành thông suốt và được Trung ương khẳng định; sửa đổi, bổ sung các vướng mắc, bất cập trong thực tiễn nhưng phải đảm bảo tính tổng thể, chiến lược lâu dài, tuyệt đối tránh hợp thức hóa các vi phạm hiện nay.
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Cơ quan soạn thảo cần đánh giá kỹ lưỡng, trên tinh thần vì lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của từng chủ thể. Trong quá trình xây dựng Luật cần tách bạch quan hệ đất đai mang tính chất công với quan hệ đất đai mang tính chất tư.
Đối với việc áp dụng pháp luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu cơ quan thẩm tra cần xem xét để vừa thể hiện Luật Đất đai vừa là luật căn bản, cơ bản về đất đai nhưng phải tuân thủ nguyên tắc của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong việc áp dụng luật.
Về vấn đề giá đất và cơ chế tài chính về đất đai, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là vấn đề khó nhất, quy định làm sao để vận hành trong thực tế. Việc bỏ khung giá đất nhưng vẫn có bảng giá đất, vai trò của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, cơ quan tham mưu, cơ quan tư vấn trong việc định giá đất như thế nào… cần được xem xét, nghiên cứu kỹ lưỡng.
Đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật
Tại phiên thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng quan tâm đến việc đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, khi sửa đổi Luật Đất đai.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho rằng, cần nhận thức và xác định rõ trong Tờ trình của Chính phủ về quan điểm sửa đổi Luật Đất đai. "Tờ trình của Chính phủ đã nêu một hệ quan điểm nhưng chưa nêu bật được tính chất quan trọng của Luật Đất đai trong hệ thống pháp luật, chưa làm rõ được yêu cầu trong việc xây dựng Luật Đất đai phải đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật như thế nào?" - ông Hoàng Thanh Tùng nhận xét.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH |
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đề nghị cần rà soát các luật liên quan đến Luật Đất đai và xử lý như thế nào trong trường hợp có sự khác nhau giữa Luật Đất đai với luật khác, xác định thứ tự ưu tiên, nguyên tắc áp dụng pháp luật như thế nào để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, Dự thảo Luật có đến 80/240 điều có quy định giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết. Bà Nga đề nghị xem xét luật hóa tối đa các quy định và giảm bớt các điều giao Chính phủ hướng dẫn để đảm bảo tính cụ thể, tính minh bạch của Luật.
Đồng quan điểm, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đề nghị tiếp tục rà soát để cụ thể hóa nhiều hơn các quy định, giảm bớt các điều phải đợi Chính phủ hướng dẫn.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng đề nghị xác định rõ các tiêu chí, điều kiện thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng để tránh lạm dụng, thu hồi đất tràn lan, không đúng bản chất, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người có đất thu hồi.
Liên quan đến việc thu hồi đất đối với dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại, bà Lê Thị Nga đề nghị cân nhắc lại quy định Nhà nước thu hồi đất đối với dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại. Theo bà Nga, trường hợp này cần phải áp dụng cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp theo đúng yêu cầu tại Nghị quyết 18; không đưa vào diện thu hồi đất.
Theo Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường, việc tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị nhà ở thương mại sẽ tạo ra ổn định xã hội bởi khi đạt được thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp, nhận được sự đồng thuận của người dân; cũng sẽ góp phần giảm khiếu kiện đông người, vượt cấp./.
Đ. KHOA
