Một số đơn vị hành chính sự nghiệp vẫn còn chưa chú trọng đến việc nộp BHXH, BHYT.Ảnh: TS
Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, số đối tượng tham gia BHXH, BHYT thuộc khu vực công không ngừng gia tăng trong những năm gần đây. Cụ thể, năm 2011, số đối tượng tham gia là 4,9 triệu người, đến năm 2014 đã tăng lên là hơn 5,1 triệu người với số thu tăng tương ứng từ 32.524.773 triệu đồng (năm 2011) lên 62.296.271 triệu đồng (năm 2014). Tương tự, đối với BHYT, năm 2011 số người tham gia BHYT khu vực công đạt hơn 45,8 triệu người tham gia với số thu là 20.799.680 triệu đồng, đến năm 2014 số người tham gia đã tăng lên hơn 50,5 triệu người thu được 34.016.579 triệu đồng.
Ông Vũ Mạnh Chữ - Phó Trưởng ban Thu (BHXH Việt Nam) cho biết, có được kết quả trên là nhờ Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 21/CT-TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020”, tạo thuận lợi cho các cấp ủy Đảng, chính quyền, cơ quan BHXH tổ chức thực hiện nhiệm vụ thu BHXH, BHYT đặc biệt là công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Cùng với đó, hệ thống văn bản của Đảng, Nhà nước, văn bản hướng dẫn của BHXH Việt Nam được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý cho các bên tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT. Nhận thức về chính sách BHXH, BHYT của chủ sử dụng lao động, người lao động ngày càng nâng cao. Đây cũng là thành quả của sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành với cơ quan BHXH trong tổ chức triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT để góp phần phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT.
Những bất cập cần tháo gỡ
Dù đạt được kết quả trên song tại Hội thảo “Thúc đẩy triển khai thi hành Luật BHXH, Luật BHYT trong khu vực công” do BHXH Việt Nam và Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội phối hợp tổ chức mới đây, một số bất cập trong thực thi chính sách BHXH, BHYT đối với người lao động khu vực công đã được đại diện BHXH Việt Nam thẳng thắn nêu lên. Theo đó, trong quá trình thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT ở khu vực công, tại một số địa phương chưa tự cân đối được ngân sách thường xảy ra tình trạng ngân sách chậm đóng BHYT cho các đối tượng chính sách; một số DNNN (nhất là ngành xây dựng, giao thông vận tải) khi thực hiện các công trình thường thuê lao động tại địa phương ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không ký hợp đồng lao động với người lao động; một số DNNN hoạt động sản xuất kinh doanh kém hiệu quả, thua lỗ nên nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp kéo dài làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Đối với khối xã phường, thị trấn còn xảy ra tình trạng nhiều địa phương ký hợp đồng lao động không đúng thẩm quyền, dẫn đến việc thu BHXH, BHYT sai đối tượng. Một số đơn vị hành chính sự nghiệp, xã, phường chưa chú trọng đến việc nộp BHXH, BHYT hằng tháng mà nộp theo quý nên phát sinh lãi chậm đóng.
Về phía cơ quan tài chính, việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT cũng còn những tồn tại như: cơ quan tài chính chuyển tiền chưa kịp thời cho các đơn vị hưởng lương NSNN đóng BHXH, BHYT; một số nơi còn xảy ra tình trạng cơ quan Kho bạc Nhà nước chưa kiểm soát các khoản tiền cấp cho đơn vị nên đã dùng tiền đóng BHXH, BHYT vào việc khác... Trong khi đó, sự phối hợp giữa chính quyền với cơ quan BHXH tại một số địa phương chưa chặt chẽ trong việc lập danh sách tham gia BHYT cho những đối tượng được NSNN hỗ trợ đóng BHYT dẫn đến tình trạng cấp trùng thẻ, cấp thẻ sai đối tượng…
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, trao đổi nhiều nội dung quan trọng liên quan đến: Những chính sách mới trong Luật BHXH (sửa đổi) năm 2014 và công tác chuẩn bị thực hiện Luật; kinh nghiệm quốc tế trong thực hiện BHXH của người lao động trong khu vực công; tình hình đóng BHXH cho người lao động khu vực công tại Việt Nam; những nội dung cần quan tâm để nâng cao hiệu quả thực hiện BHXH trong khu vực công; các chính sách mới trong Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT… Nhiều ý kiến cho rằng, thời gian qua, bên cạnh những kết quả đạt được, việc quán triệt, triển khai thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT tại không ít cơ quan, đơn vị, địa phương còn nhiều bất cập; chất lượng dịch vụ y tế, thủ tục hành chính chưa thuận lợi. Do đó, để triển khai thực hiện tốt Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, Luật BHXH (sửa đổi) lần này, các cấp chính quyền, hệ thống chính trị, các Bộ, ngành cần phối hợp chặt chẽ trong công tác tập huấn, tuyên truyền, đồng thời nâng cao chất lượng các dịch vụ y tế, cải cách thủ tục hành chính, tăng cường công tác kiểm tra các cơ sở y tế; quản lý Quỹ BHYT; ngăn chặn kịp thời, hiệu quả các hành vi gian lận, trục lợi, trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT…để các quy định của luật thực sự đi vào cuộc sống và phát huy tính ưu việt của chính sách an sinh xã hội.
NGUYỄN HỒNG
