Công nhân sẽ không được pháp luật nước sở tại bảo vệ nếu bỏ trốn ra ngoài làm việc.Ảnh: TL
Lao động “chui” - Hiểm họa khôn lường
Dư luận những ngày qua vẫn chưa hết bàng hoàng trước việc 2 lao động đều quê ở Hà Tĩnh bị cướp bắn chết tại Angola. Đó là trường hợp anh Đặng Quốc Nghĩa (xã Cẩm Nam, huyện Cẩm Xuyên) bị 2 đối tượng làm thuê người bản địa sát hại và cướp tài sản tại nơi làm việc ở Luanda vào ngày 03/3/2016 và anh Nguyễn Viết Hậu (xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang) bị sát hại tại nơi làm việc ở tỉnh Uige vào ngày 05/3/2016.
Ngay sau khi xảy ra sự việc trên, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) đã yêu cầu 6 công ty đang thực hiện thí điểm đưa lao động đi làm việc tại Angola kiểm tra và xác minh 2 trường hợp lao động này. Kết quả xác minh cho thấy, 2 lao động bị thiệt mạng đều không thông qua 6 DN được Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho phép đưa lao động sang Angola mà đi theo kênh không chính thống do các tổ chức, cá nhân không có chức năng đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Như vậy, 2 lao động bị cướp bắn chết tại Angola đều là những lao động “chui”. Đây không phải là lần đầu tiên trường hợp lao động “chui” bị thiệt mạng nơi đất khách quê người. Trước đó, cũng tại Angola, vào đầu tháng 10/2015, anh Lê Văn Quế (xã Xuân Liên, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) cũng đã bị cướp tài sản và bắn chết. Bên cạnh tình trạng bị cướp bóc, bắn chết, một số lao động còn bỏ mạng nơi xứ người do tai nạn lao động, sốt rét…
Theo ông Phạm Viết Hương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, tình hình an ninh tại Angola khá phức tạp, dịch bệnh sốt rét chưa được kiểm soát. Song thời gian qua vẫn xuất hiện tình trạng một số lao động tại Angola bỏ hợp đồng trốn ra ngoài do người thân, bạn bè dụ dỗ, lôi kéo. Điều này gây khó khăn cho việc quản lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cũng như hỗ trợ, xử lý phát sinh đối với người lao động.
Bên cạnh thị trường Angola, các thị trường lao động khác như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng có tình trạng lao động “chui”. Vụ việc 59 du khách Việt Nam nằm trong đoàn 155 người đến Jeju (Hàn Quốc) ngày 12/01/2016 bị “mất tích” vừa qua cũng đã gióng thêm hồi chuông cảnh báo về hiểm họa khôn lường từ việc đi xuất khẩu lao động “chui”.
Làm gì để ngăn chặn lao động “chui”?
Trước những tai họa đáng tiếc xảy ra đối với các trường hợp xuất khẩu lao động “chui”, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã nhiều lần khuyến cáo về những rủi ro mà người lao động có thể gặp phải khi làm việc trái phép tại nước ngoài như: Không được pháp luật nước sở tại bảo vệ (kể cả khi bị chủ sử dụng ngược đãi hoặc xảy ra sự cố, tai nạn lao động, bệnh tật); điều kiện ăn ở và làm việc không đảm bảo; phải chịu phạt tiền, phạt tù rất nặng khi bị cơ quan chức năng nước sở tại phát hiện; chưa kể nhiều hiểm họa, rủi ro khác luôn rình rập, sẵn sàng cướp đi tính mạng.
Hiểm họa từ lao động “chui” tại nước ngoài đã được cảnh báo song không ít người lao động vì nhẹ dạ cả tin, thiếu hiểu biết vẫn đi xuất khẩu lao động bằng con đường trái pháp luật để rồi chuốc họa vào thân. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này một phần là do công tác tuyên truyền về xuất khẩu lao động ở nhiều địa phương còn hạn chế. Do đó, một trong những vấn đề cần được lưu tâm thời gian tới là từng địa phương phải có những hình thức tuyên truyền phù hợp hơn nhằm giúp người lao động nâng cao hiểu biết và ý thức cảnh giác, tránh tình trạng bị các tổ chức, cá nhân không có chức năng đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài dụ dỗ, lừa đảo.
Mặt khác, thực trạng xuất khẩu lao động “chui” diễn ra phổ biến cho thấy nhiều tổ chức, cá nhân dù không được cấp phép nhưng vẫn bất chấp pháp luật, lén lút đưa lao động ra nước ngoài. Đã đến lúc cần có thêm những biện pháp mạnh hơn để xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đưa lao động đi trái phép này chứ không chỉ dừng lại chủ yếu ở mức độ xử phạt vi phạm hành chính như hiện nay.
THÀNH ĐỨC
