Nhiều vướng mắc trong triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia
Giai đoạn 2021-2025, ngân sách Trung ương phân bổ cho tỉnh Nghệ An hơn 4.931 tỷ đồng để thực hiện 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia gồm: Xây dựng nông thôn mới; Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Giảm nghèo bền vững.
So với nhiều địa phương khác, Nghệ An là tỉnh có số lượng dự án và đối tượng thụ hưởng lớn. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện cũng như tỷ lệ giải ngân vốn ở các huyện còn thấp.
Theo đó, năm 2022, để thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi tại huyện Tương Dương, nguồn ngân sách Trung ương giao cho huyện hơn 142 tỷ đồng. UBND tỉnh Nghệ An đã phân bổ được hơn 98 tỷ đồng, đạt gần 70% kế hoạch vốn được giao. Tuy nhiên, đến hết tháng 02/2023, huyện vẫn chưa giải ngân được do các dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Năm 2023, nguồn ngân sách Trung ương giao cho huyện Tương Dương là hơn 151 tỷ đồng để thực hiện đầu tư xây dựng, trong đó có 1 dự án khởi công mới thuộc cấp huyện phê duyệt, 38 dự án chuyển tiếp, tuy nhiên, đến tháng 02/2023 vẫn chưa giải ngân vốn.
Tương tự, với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, từ năm 2021 đến tháng 3/2023, ngân sách Trung ương đã hỗ trợ cho huyện Tương Dương hơn 73 tỷ đồng. Đến ngày 10/3/2023, huyện chỉ giải ngân được 693 triệu đồng.
Phần lớn, các dự án, tiểu dự án đang trong quá trình chuẩn bị triển khai, chưa xác định được khối lượng cụ thể, dẫn đến kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ không đạt tiến độ so với kế hoạch đề ra. Ngoài những vướng mắc chung của Tỉnh ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn, các Chương trình mục tiêu quốc gia bị chậm tiến độ là do thiếu cán bộ triển khai thực hiện.
Nhằm đẩy mạnh việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia, các địa phương cần kiện toàn lại bộ máy để làm tốt hơn công tác tham mưu, gắn với kích hoạt và phân công nhiệm vụ cho các thành viên ban chỉ đạo theo từng địa bàn, từng dự án cụ thể.
Bên cạnh đó, rà soát các dự án sinh kế, giảm nghèo bền vững để nhân rộng các mô hình phù hợp, hiệu quả. Đặc biệt, cần sớm đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện quyết định phê duyệt dự án, để giao kế hoạch vốn các năm 2022 và 2023 đối với những dự án còn lại.
Kiểm toán việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia
Tháng 3/2023, Kiểm toán nhà nước đã tiến hành kiểm toán việc thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 tại tỉnh Nghệ An.
Theo đó, nội dung kiểm toán gồm: Việc quản lý, sử dụng kinh phí của chương trình; việc tuân thủ chính sách, chế độ, pháp luật của Nhà nước; công tác quản lý, chỉ đạo, phối hợp thực hiện chương trình; tình hình thực hiện mục tiêu chương trình; tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả của chương trình.
Kiểm toán nhà nước tiến hành kiểm toán tại các đơn vị: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; Trung tâm Dịch vụ việc làm; Chi cục Phát triển nông thôn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Trường Cao đẳng Việt - Đức; Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghệ An; huyện Quế Phong và huyện Tương Dương.
Đối với việc thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, Kiểm toán nhà nước tiến hành kiểm toán tại Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND các huyện Quế Phong, Con Cuông và Tương Dương.
Mục tiêu kiểm toán nhằm xác nhận tính đúng đắn, trung thực, chính xác của số liệu quyết toán kinh phí, chi phí đầu tư thực hiện tại các đơn vị được kiểm toán; đánh giá việc tuân thủ pháp luật, các chính sách, chế độ tài chính, kế toán, quản lý đầu tư xây dựng và quy định của các Chương trình.
Đồng thời, đánh giá tính kinh tế hiệu lực, hiệu quả và việc thực hiện mục tiêu của các Chương trình, chỉ ra những bất cập về cơ chế, chính sách để kiến nghị sửa đổi, bổ sung; phát hiện kịp thời các hành vi tham nhũng, lãng phí trong quá trình thực hiện chương trình để kiến nghị xử lý theo quy định của pháp luật./.
