Mô hình quản lý chất lượng kiểm toán
Bộ chuẩn mực quản lý chất lượng kiểm toán mới do IAASB ban hành có hiệu lực từ ngày 15/12/2022, bao gồm: ISQM1 - Quản lý chất lượng đối với DN thực hiện kiểm toán, soát xét báo cáo tài chính (BCTC) hoặc dịch vụ đảm bảo khác; ISQM 2 - Soát xét chất lượng hợp đồng dịch vụ và sửa đổi ISA 220 - Quản lý chất lượng đối với cuộc kiểm toán BCTC. Các chuẩn mực này thay thế cho chuẩn mực quốc tế về kiểm soát chất lượng số 1 và chuẩn mực quốc tế về kiểm toán 220.
Việc ban hành Bộ chuẩn mực này đã cho thấy IAASB chủ động thích ứng với môi trường kiểm toán đang thay đổi phức tạp hơn, hóa giải những thách thức về tính hiệu quả của các chuẩn mực kiểm soát chất lượng hiện hành, đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng của các bên có lợi ích liên quan. Bộ chuẩn mực này ra đời nhằm hướng tới một hệ thống quản lý chất lượng mạnh mẽ, đáp ứng sự thay đổi liên tục, tiến triển hơn so với cách thức quản lý chất lượng đơn giản và truyền thống trước đây.
Theo đó, chuẩn mực mới hướng tới quản trị rủi ro đối với chất lượng kiểm toán một cách toàn diện thông qua việc nâng cao tính giải trình, tập trung nhiều hơn vào lãnh đạo và văn hóa, không ngừng cải thiện với hệ thống phản hồi được giám sát và tạo ra giải pháp. Các chuẩn mực cũng tập trung vào chuyển đổi từ quy trình quản lý chất lượng dựa trên sự tuân thủ sang cách tiếp cận dựa trên quản lý rủi ro có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với lĩnh vực ngành nghề kiểm toán trong thời đại mới. Đồng thời, IAASB cũng đã cân bằng nhu cầu của các bên có lợi ích liên quan để các công ty kiểm toán thuộc quy mô và tính chất công việc kiểm toán phức tạp khác nhau đều áp dụng được.
Kết hợp tất cả các yếu tố trên, các chuẩn mực mới thiết lập một ranh giới thúc đẩy sự thay đổi, tăng cường quản lý và đáp ứng hiệu quả hơn nhu cầu của tất cả các bên trong hệ sinh thái BCTC. Hơn bao giờ hết, những người tham gia vào thị trường cần có niềm tin mạnh mẽ vào các thông tin được báo cáo và các đơn vị cung cấp dịch vụ đảm bảo. Vì vậy, IAASB tin rằng những chuẩn mực tập trung vào chất lượng, cùng với cam kết về các chuẩn mực, đạo đức nghề nghiệp nghiêm ngặt là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao niềm tin đối với ngành kiểm toán.
| “Bộ chuẩn mực mới tạo ra yêu cầu cao hơn trong việc đạt được các cam kết về chất lượng kiểm toán. Phát triển văn hóa và liên tục cải thiện chất lượng trong toàn bộ các quyết định, hoạt động và quá trình kinh doanh sẽ là bước tiến quan trọng đảm bảo tương lai cho công ty dịch vụ kiểm toán” - Chủ tịch IAASB Tom Seidenstein. |
Doanh nghiệp kiểm toán đứng trước những yêu cầu mới
Để những chuẩn mực này được hiểu đúng và áp dụng hiệu quả, các tổ chức, DN cung cấp dịch vụ kiểm toán cần xây dựng kế hoạch thực hiện. Việc có đạt được chất lượng kiểm toán như mong muốn hay không phụ thuộc vào cách thức áp dụng chuẩn mực của các DN dịch vụ kiểm toán. Trong đó, yêu cầu giải trình của đội ngũ lãnh đạo đối với quản lý chất lượng được nâng cao đáng kể, đồng thời, DN cũng phải tạo ra một văn hóa đúng mực, nhất quán về chất lượng kiểm toán.
Những yêu cầu mới củng cố trách nhiệm của đội ngũ lãnh đạo trong việc đảm bảo hệ thống vận hành một cách hiệu quả, giám sát nghiêm ngặt hệ thống quản trị chất lượng, hiểu được nguyên nhân gốc rễ của các khiếm khuyết và có giải pháp nhanh chóng để giải quyết các khiếm khuyến này. Văn hóa công ty tạo điều kiện cho việc tự kiểm tra một cách chủ động và thường xuyên nhằm hỗ trợ các nhóm kiểm toán đạt được các mục tiêu về cải thiện chất lượng.
Chuẩn mực ISQM 1 yêu cầu trao đổi thông tin nhiều hơn so với chuẩn mực cũ và nhấn mạnh vào các hệ thống thông tin, cách thức trao đổi thông tin hai chiều cả bên trong và bên ngoài công ty dịch vụ kiểm toán. Trong một số trường hợp, ISQM1 yêu cầu các công ty dịch vụ kiểm toán phải trao đổi với các bên có lợi ích liên quan phù hợp, đặc biệt với các trường hợp có lợi ích công chúng cao hơn cần thông tin và giải trình toàn diện hơn.
Các chuẩn mới của IAASB nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn lực đầy đủ và thích hợp bao gồm: Nhân lực, công nghệ và trí tuệ khi thực hiện kiểm toán. Trong đó, ISQM1 và ISQM2 đưa ra hướng dẫn rõ ràng khi nào cần soát xét, nội dung soát xét và ai thực hiện. Để nâng cao tính khách quan cho người soát xét, ISQM2 đưa ra khoảng thời gian tạm dừng bắt buộc là 2 năm trong trường hợp người phụ trách cuộc kiểm toán trực tiếp chuyển sang vai trò soát xét cùng một hợp đồng dịch vụ kiểm toán. Thêm vào đó, ISA 220 sửa đổi cũng yêu cầu người phụ trách kiểm toán phải chủ động quản lý và chịu trách nhiệm cho việc đạt được chất lượng kiểm toán./.
| Những thay đổi chính trong Bộ chuẩn mực quản lý chất lượng kiểm toán mới của IAASB: Nâng cao trách nhiệm và tính giải trình của lãnh đạo trong các công ty dịch vụ kiểm toán; tiếp cận dựa trên rủi ro tập trung vào việc đạt được các mục tiêu về chất lượng; hiện đại hóa các chuẩn mực kiểm toán để giải quyết các vấn đề về công nghệ, hệ thống và việc sử dụng các dịch vụ cung cấp từ bên ngoài; tập trung trao đổi thông tin liên tục, thích hợp bên trong và bên ngoài công ty dịch vụ kiểm toán; chủ động giám sát các hệ thống quản lý chất lượng và có giải pháp kịp thời đối với các khiếm khuyết; nâng cao trách nhiệm của lãnh đạo phụ trách cuộc kiểm toán về chất lượng kiểm toán; làm rõ và củng cố yêu cầu về soát xét chất lượng cuộc kiểm toán. |
ACCA (Theo Báo Kiểm toán số Xuân)
