Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước vẫn chậm
Về kế hoạch thoái vốn, cũng tính đến tháng 11/2018 mới chỉ có 31 doanh nghiệp thực hiện thoái vốn, trong khi kế hoạch năm 2018 là 181 doanh nghiệp thực hiện thoái vốn.
Còn số liệu của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp cho biết, trong năm 2017, cả nước phê duyệt phương án cổ phần hóa 57 doanh nghiệp nhà nước, gấp 1,03 lần so với 55 doanh nghiệp cổ phần hóa năm 2016. Trong 6 tháng đầu năm 2018, Chính phủ đã tiếp tục phê duyệt phương án cổ phần hóa 19 doanh nghiệp nhà nước, bằng 86% so với cùng kỳ 2017 với tổng giá trị doanh nghiệp là 40.672 tỷ đồng; trong đó, giá trị vốn nhà nước là 23.084 tỷ đồng. Tổng thu từ cổ phần hóa 6 tháng đầu năm 2018 đạt 28.055 tỷ đồng; trong đó, thu từ cổ phần hóa là 22.457 tỷ đồng và thu từ thoái vốn là 5.598 tỷ đồng.
 |
| Quang cảnh Diễn đàn |
Tại Diễn đàn, nhiều chuyên gia, nhà quản lý, đại diện doanh nghiệp Nhà nước cũng trao đổi thẳng thắn về cơ chế chính sách và thực trạng cơ cấu lại, đổi mới doanh nghiệp nhà nước; những rào cản, vướng mắc đối với tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.
Ông Nguyễn Văn Khách cho rằng, cần có thái độ dứt khoát với cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, tức là nhanh chóng đạt mục tiêu thoái vốn nhà nước khỏi doanh nghiệp hậu cổ phần hóa, thu tiền về trả cho các phần đã làm nên tổng giá trị doanh nghiệp Nhà nước cho đến ngày bán, còn phần bán của Nhà nước sẽ nhập vào ngân sách để chi theo Luật Ngân sách Nhà nước.
Theo ông Phan Đức Hiếu- Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), nỗ lực của Chính phủ đã được thể hiện với việc thành lập Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp để tách bạch quyền chủ sở hữu và quản lý nhà nước. Tuy nhiên, ông Phan Đức Hiếu đã chỉ ra 02 thách thức lớn đối với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Một là, Ủy ban tuy “khoác áo” cơ quan Nhà nước nhưng sẽ phải hoạt động như một nhà đầu tư có tính chuyên môn, chuyên nghiệp cao. Hai là, Ủy ban phải có nhân sự tốt, chuyên gia tốt mới đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi đặt ra.
 |
| Nhiều doanh nghiệp nhà nước đã được bàn giao về Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp |
Một trong những nội dung trọng tâm nữa tại Diễn đàn là các đại biểu đã trao đổi về tác động của cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0 đối với tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.
PGS,TS.Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đã nêu rõ thực trạng, sau cổ phần hóa, nhiều doanh nghiệp nhà nước đã có cơ cấu vốn mới nhưng đội ngũ lãnh đạo hầu như vẫn là người cũ. Thách thức đặt ra là làm sao quản trị doanh nghiệp sau cổ phần hóa phải mang lại hiệu quả cao hơn cho doanh nghiệp.
Việc thành lập Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là bước tiến cụ thể để thiết lập khuôn khổ quản trị hiện đại, minh bạch - ông Phan Đức Hiếu nhận định.
Đề cập cụ thể hơn đến phương pháp quản trị hiện đại, ông Nguyễn Văn Khách cho rằng, cần phải xây dựng hệ thống quản trị doanh nghiệp nhà nước tiệm cận thông lệ quốc tế, cụ thể là các nguyên tắc quản trị doanh nghiệp hiện đại của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) thông qua việc từng bước áp dụng cho các doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa và doanh nghiệp nhà nước nói chung.
 |
| Doanh nghiệp nhà nước cần áp dụng các nguyên tắc quản trị hiện đại |
Muốn vậy, cần thể chế hóa công tác giám sát, đánh giá doanh nghiệp nhà nước bằng quy định pháp luật cụ thể. Đồng thời, hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả vốn đầu tư Nhà nước, có các tiêu chí đánh giá, giám sát rủi ro tài chính và quản trị doanh nghiệp Nhà nước theo các cấp độ, quy mô doanh nghiệp.
Trước đó, nhiều chuyên gia nêu quan điểm rằng, cần tạo môi trường kinh doanh thuận lợi bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, đơn giản hóa và hợp lý hóa thông lệ hoạt động và khuôn khổ pháp lý cho doanh nghiệp nhà nước.
QUỲNH ANH
