Đảm bảo phù hợp với Luật các Tổ chức tín dụng sửa đổi 2024
Luật các tổ chức tín dụng (TCTD) ban hành ngày 18/01/2024 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về kiểm toán độc lập đối với TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài so với Luật các TCTD 2010 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Cụ thể, Khoản 3 Điều 57 quy định: “3. NHNN có quyền yêu cầu TCTD thuê tổ chức kiểm toán độc lập đánh giá một phần hoặc toàn bộ hệ thống kiểm soát nội bộ khi xét thấy cần thiết.”
Khoản 1 Điều 59 quy định: “1. Trước khi kết thúc năm tài chính, TCTD phải lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập đáp ứng yêu cầu theo quy định của Thống đốc NHNN để kiểm toán báo cáo tài chính và thực hiện dịch vụ bảo đảm đối với hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính trong năm tài chính tiếp theo.”
Thông tư số 39/2011/TT-NHNN ngày 25/12/2011 của Thống đốc NHNN quy định về kiểm toán độc lập đối với TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (Thông tư 39) được xây dựng, ban hành theo quy định tại Luật Các TCTD 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Theo đó, một số nội dung quy định tại Thông tư 39 không còn phù hợp với Luật các TCTD 2024. Do vậy, việc ban hành Thông tư thay thế Thông tư 39 là cần thiết nhằm đảm bảo phù hợp với các quy định mới của Luật Các TCTD 2024.
Dự thảo Thông tư quy định về thời gian lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập, thẩm quyền lựa chọn tổ chức kiểm toán độc lập, nội dung kiểm toán độc lập và dịch vụ bảo đảm, ý kiến kiểm toán độc lập, kết quả kiểm toán độc lập, điều kiện đối với tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại, TCTD phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, điều kiện đối với tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán tổ chức tài chính vi mô, tiêu chuẩn đối với kiểm toán viên hành nghề và người đại diện của tổ chức kiểm toán độc lập tham gia kiểm toán tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trách nhiệm của tổ chức kiểm toán độc lập, kiểm toán viên hành nghề tham gia kiểm toán tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trách nhiệm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trách nhiệm của NHNN tỉnh, thành phố nơi tổ chức tín dụng đặt trụ sở chính, trách nhiệm của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, trách nhiệm của các đơn vị thuộc NHNN, giải quyết tranh chấp về kiểm toán độc lập.
NHNN cho biết Dự thảo Thông tư tuân thủ quy định của Luật các TCTD 2024 và các quy định pháp luật liên quan; kế thừa một số quy định còn phù hợp của Thông tư 39, sửa đổi, bổ sung một số nội dung cho phù hợp với quy định hiện hành của pháp luật.
Điều kiện đối với tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại
Dự thảo Thông tư đã bãi bỏ Khoản 9 Điều 11 Thông tư 39 quy định Điều kiện đối với tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Theo đó, Khoản 9 Điều 11 Thông tư 39 quy định tổ chức kiểm toán độc lập “Không thực hiện định giá tài sản, tư vấn quản lý, tư vấn tài chính, tư vấn quản lý rủi ro cho ngân hàng, TCTD phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó trong năm trước liền kề và năm kiểm toán”.
Dự thảo lần này yêu cầu tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán ngân hàng thương mại, TCTD phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đáp ứng 12 điều kiện, thay vì 13 điều kiện theo quy định tại Điều 11 Thông tư 39. Cụ thể như sau:
Đã thành lập và có thời gian hoạt động kiểm toán tại Việt Nam tối thiểu 3 năm;
Có vốn chủ sở hữu, vốn được cấp từ 10 tỷ đồng trở lên;
Có số lượng kiểm toán viên hành nghề từ 10 người trở lên;
Có ít nhất 5 kiểm toán viên hành nghề tham gia kiểm toán một TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Trong đó, phải có ít nhất 3 kiểm toán viên hành nghề có từ 2 năm kinh nghiệm kiểm toán trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng trở lên;
Các kiểm toán viên hành nghề và người đại diện tổ chức kiểm toán độc lập tham gia kiểm toán TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải đáp ứng đủ các tiêu chuẩn quy định tại Điều 13 Thông tư này;
Không có quan hệ mua trái phiếu, mua tài sản, góp vốn, liên doanh, mua cổ phần với TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được kiểm toán;
Không là khách hàng đang được cấp tín dụng và được cung cấp các dịch vụ khác với điều kiện ưu đãi tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được kiểm toán;
Không kiểm toán độc lập chính TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó trong thời gian 5 năm liên tiếp liền kề trước năm kiểm toán;
Không bị xử lý vi phạm pháp luật về kiểm toán độc lập trong 2 năm liền kề trước năm kiểm toán;
Tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên hành nghề thực hiện kiểm toán TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thuộc danh sách tổ chức kiểm toán và danh sách kiểm toán viên hành nghề được chấp thuận thực hiện kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng theo công bố của Bộ Tài chính cho giai đoạn thực hiện kiểm toán;
Trường hợp TCTD là đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán thì tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên hành nghề thực hiện kiểm toán cho tổ chức tín dụng phải thuộc danh sách tổ chức kiểm toán và danh sách kiểm toán viên hành nghề được chấp thuận thực hiện kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán theo công bố của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho giai đoạn thực hiện kiểm toán;
Không thuộc những trường hợp không được kiểm toán theo quy định tại Điều 30 Luật Kiểm toán độc lập; đáp ứng các quy định khác về kiểm toán độc lập quy định tại các văn bản hướng dẫn Luật Kiểm toán độc lập.
Điều 12 Dự thảo Thông tư được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định Điều 12 Thông tư 39 và có chỉnh sửa theo hướng bỏ đối tượng là quỹ tín dụng nhân dân cho phù hợp với đối tượng áp dụng tại Điều 2 Dự thảo Thông tư./.
