Tăng thuế tuyệt đối để giảm tử vong do thuốc lá

                

Quang cảnh Hội thảo -Ảnh: Hồng Hải

Báo cáo tại Hội thảo cho biết, hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư phổi tại Việt Nam. Phụ nữ và trẻ em - những người không sử dụng thuốc lá đang phải gánh chịu hậu quả của hút thuốc lá thụ động, phơi nhiễm ngoài ý muốn, đó là bệnh tật và tử vong do những người hút thuốc gây ra. Số liệu điều tra cho thấy, 1/2 trẻ 13-15 tuổi và 2/3 phụ nữ Việt Nam phơi nhiễm với khói thuốc thụ động ngay tại gia đình.

Các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra rằng, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường xuyên hít phải khói thuốc lá làm tăng tỷ lệ viêm đường hô hấp, giảm sự phát triển của phổi và tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh. Phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc lá có thể gây biến đổi sự phát triển của bào thai, dễ sảy thai, đẻ non hoặc sinh con nhẹ cân. Trên thế giới, 64% số tử vong do hút thuốc thụ động là nữ.

Tập trung thảo luận về mối liên quan, tác động của việc tăng Thuế Tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá, để giảm tác hại của hút thuốc và hút thuốc thụ động, các chuyên gia tham dự Hội thảo đều có chung quan điểm cho rằng, tăng thuế thuốc lá là chính sách cần thiết và hiệu quả để giảm tiêu dùng thuốc lá và giảm gánh nặng do tác động của thuốc lá đối với cộng đồng, bảo vệ sức khoẻ phụ nữ và trẻ em.

Theo bà Trần Thị Hương – Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, hiện nay, thuế trên giá bán lẻ của thuốc lá ở Việt Nam thấp thứ ba trong khu vực, chỉ chiếm khoảng 35%, trong khi khuyến cáo của Ngân hàng thế giới và WHO là từ 70% trở lên. Giá thuốc lá tại Việt Nam còn rất rẻ và sức mua thuốc lá cũng đang gia tăng do thu nhập tăng. Do đó, việc tăng thuế thuốc lá một trong những chính sách hiệu quả giúp giảm tiêu dùng thuốc lá. Bởi giá thuốc lá cao sẽ giúp giảm lượng tiêu thụ, giảm số lượng những người mới hút, đặc biệt là thanh thiếu niên và người nghèo.

TS.Tom Carroll - cố vấn cao cấp của Tổ chức Sức khỏe toàn cầu Vital Strategies cho biết, kết quả đánh giá nhanh tác động của các thông điệp truyền thông về thuế cho thấy, đa phần những người được hỏi đều ủng hộ mạnh mẽ cho các thông điệp về việc tăng thuế thuốc lá để giảm hút thuốc lá và các tác hại cũng như gánh nặng, giúp bảo vệ sức khỏe của phụ nữ và trẻ em.

Bà Betsy Fuller - đại diện tổ chức Bloomberg Philanthropies cũng khẳng định, việc tăng thuế thuốc lá là một chiến lược hiệu quả, đã được chứng minh để giảm hút thuốc và có thể giúp bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi tiếp xúc với khói thuốc phụ độc hại.

Bà Phan Thị Hải - Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế đang đề xuất hai phương án tăng thuế thuốc lá trong Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, tiêu thụ đặc biệt, thu nhập DN, thu nhập cá nhân. Trong đó, Bộ Y tế ủng hộ phương án áp dụng tăng thuế tuyệt đối.

“Bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, từ 01/1/2020, sẽ bổ sung thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 5.000 đồng/bao. Với mức thuế tăng như trên thì tỷ lệ hút thuốc ở nam giới sẽ giảm 6,5% và giúp tránh được 900 nghìn ca tử vong sớm do hút thuốc, theo mục tiêu của Chính phủ và giúp nguồn thu thuế tăng thêm khoảng 10.700 tỷ đồng”- bà Hải cho biết.
         

Nghiên cứu GATS năm 2015 (điều tra về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành) công bố, người hút thuốc ở Việt Nam đã sử dụng 31 nghìn tỷ đồng để mua thuốc lá, tương đương với 2,4 triệu tấn gạo, đủ nuôi sống 14,3 triệu người/năm. Trong khi đó, hơn 24 nghìn tỷ đồng là tổng chi phí điều trị và chi phí mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho năm nhóm bệnh/25 nhóm bệnh do thuốc lá gây ra.