.jpg)
Nhiều hạn chế lặp lại trong các dự án cơ sở hạ tầng
Những năm qua, KTNN Tanzania đã triển khai nhiều sáng kiến nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán, góp phần cải thiện tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong phát triển hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, thực tế kiểm toán cho thấy nhiều vấn đề mang tính lặp lại vẫn tồn tại ở các dự án.
Các hạn chế phổ biến gồm: Thiếu nghiên cứu chi tiết trước khi triển khai, thiết kế chưa phù hợp, chi phí vượt dự toán, tiến độ chậm trễ, thiếu kế hoạch bảo trì, kiểm soát chất lượng yếu, quản lý rủi ro chưa đầy đủ.
Ở cấp quốc gia, KTNN Tanzania phát hiện việc xác định ưu tiên chưa toàn diện; thiếu phối hợp giữa các Bộ, ngành trong lựa chọn dự án; tiêu chí lựa chọn chưa rõ ràng; triển khai đồng thời nhiều dự án gây áp lực lên nguồn vốn; phân bổ vốn không đồng bộ với mức độ ưu tiên; phân tích nguồn vốn khả thi chưa được chú trọng.
Ở cấp dự án, kiểm toán cho thấy nghiên cứu khả thi còn sơ sài; kế hoạch xây dựng chưa đầy đủ; thời gian thực hiện thiếu thực tế dẫn đến nguy cơ đội vốn; chiến lược giám sát thi công chưa hoàn thiện. Nhiều báo cáo nghiên cứu không phù hợp với yêu cầu thực tế của chủ đầu tư; việc quản lý thay đổi thiết kế và rà soát dự án còn gặp khó khăn.
KTNN Tanzania nỗ lực hỗ trợ Chính phủ đạt mục tiêu về cơ sở hạ tầng hiệu quả, công bằng và bền vững, thông qua ứng dụng công nghệ tiên tiến, phối hợp các bên liên quan và tập trung vào tác động dài hạn.
Ngoài ra, KTNN Tanzania ghi nhận tình trạng đội vốn trong quá trình thực hiện; nhân sự chủ chốt vắng mặt tại công trường; thiết bị triển khai chậm; quản lý bảo lãnh thực hiện và cam kết nhà thầu lỏng lẻo; vật liệu chưa được kiểm tra chất lượng; chậm thuê tư vấn giám sát; thay đổi phạm vi công việc thiếu phê duyệt; nhiều hạng mục không đạt yêu cầu kỹ thuật. Đặc biệt, có những điểm bất thường trong hợp đồng giám sát ảnh hưởng đến chất lượng và tiến độ dự án.
Những hạn chế này cho thấy yêu cầu cấp thiết phải đổi mới mạnh mẽ công tác kiểm toán hạ tầng, không chỉ để ngăn ngừa thất thoát, lãng phí mà còn đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong đầu tư công.
Đổi mới công tác kiểm toán, hướng đến phát triển bền vững
Trước thực trạng trên, KTNN Tanzania xác định định hướng chiến lược là tăng cường phối hợp với các bên liên quan và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong kiểm toán. Công nghệ được xem là công cụ giúp kiểm toán viên theo dõi tiến độ dự án sát sao hơn, phát hiện sớm rủi ro tiềm ẩn, nâng cao tính minh bạch và đảm bảo dự án thực hiện đúng kế hoạch.
Kiểm toán viên cần xem xét khả năng áp dụng công nghệ, hiệu quả chi phí, tác động môi trường, nhằm đảm bảo công nghệ đáp ứng nhu cầu các bên liên quan và góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững dài hạn.
Thực tế hiện nay cho thấy, nhiều xu hướng mới phản ánh cả thách thức và cơ hội trong phát triển hạ tầng, đồng thời phản ánh sự chuyển đổi sâu rộng trong cách quản lý và triển khai. Khi tính bền vững, yếu tố công nghệ và hợp tác toàn cầu ngày càng giữ vai trò trung tâm, kiểm toán viên cần áp dụng phương pháp, công cụ và kiến thức chuyên môn mới để xử lý vấn đề phát sinh và tận dụng cơ hội. Qua đó, đảm bảo các dự án hạ tầng hiệu quả, linh hoạt, bền vững và phù hợp với nhu cầu mới.
Kiểm toán cơ sở hạ tầng công là yếu tố then chốt để đảm bảo sử dụng hiệu quả và có trách nhiệm nguồn vốn công. Trong bối cảnh các dự án ngày càng phức tạp và liên kết chặt chẽ, nhiệm vụ của kiểm toán viên không chỉ dừng lại ở giám sát tài chính mà còn mở rộng sang nhiều khía cạnh khác.
KTNN Tanzania cũng đã hiện thực hóa các chuẩn mực của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) trong kiểm toán hạ tầng, đảm bảo các khoản đầu tư công được định hướng vào những dự án bền vững, có khả năng chống chịu, mang lại lợi ích kinh tế - xã hội lâu dài. Đồng thời, cung cấp kiến thức quý báu nhằm nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và giá trị dài hạn trong phát triển hạ tầng.
Theo ông Charles Edward Kichere - Tổng Kiểm toán và Kiểm soát Tanzania, công tác kiểm toán hạ tầng trong thời gian tới sẽ tập trung nhiều hơn vào đánh giá năng lực thích ứng của dự án. Kiểm toán viên sẽ đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá khả năng thích nghi của hạ tầng trước các vấn đề như biến đổi khí hậu, gia tăng dân số và tiến bộ công nghệ. Đây là cách để kiểm toán đóng góp trực tiếp vào xây dựng một xã hội bền vững, đổi mới và toàn diện./.
(Theo KTNN Tanzania và tổng hợp)
